پایگاه تحلیلی الوقت - «سعدحریری» چهره سیاسی لبنان که بیشتر خود را به عنوان شخصیتی قومیتی در میان اهل سنت نشان می دهد، به تازگی کناره گیری خود را از صحنه و فعالیت های سیاسی این کشور اعلام کرده، هرچند همزمان او نگفته که خود را بازنشسته سیاسی می کند، بلکه در سخنانش گفته شده که فعالیت سیاسی خود را تعلیق می کند. اگرچه دلیل و مدت زمات تعلیق خودخواسته فعالیت سیاسی از سوی سعدحریری اعلام نشده، اما به نظر می رسد او با اعلام تعلیق که به معنای کناره گیری موقت است، همچنان چشم امیدی هم به بازگشت دوباره به میدان سیاست لبنان در آینده نامشخص دارد.
در ارتباط با تعلیق خودخواسته حریری از فغالیت سیاسی، «پایگاه تحلیلی الوقت»، گفتگویی را با آقای «مصیب نعیمی»، کارشناس ویژه مسائل لبنان که از نزدیک تحولات این کشور عربی را دنبال می کند داشتیم و شرایط لبنان را با ایشان به بحث نشستیم.
با توجه به اعلام کناره گیری «سعدحریری» از فعالیت سیاسی به نظر شما چه دلایلی در این ارتباط می تواند مورد توجه باشد؟
عوامل متعددی درباره کناره گیری حریری از سیاست وجود دارد که اولین آن مربوط به بازداشت حریری در عربستان است. در جریان این بازداشت و سپس آزادی حریری با وساطت فرانسه، مقامات سعودی شرط و شروط هایی را برای حریری تعیین کردند که از جمله این شرط ها مرتبط با املاک؛ دارایی و خانواده حریری در عربستان بود. در واقع عربستان حریری را با شرایط خاصی آزاد کرد و از او درخواست هایی داشت. مسئله دوم به بحران اقتصادی لبنان بر می گردد که در دوره حریری شروع شد و اوج گرفت و بسیاری ناتوانی حریری و همدستی او با مفسدان اقتصادی را عامل این بحران اقتصادی می دانند و سرانجام این که سعد حریری موقعیت مردمی چندانی ندارد. حریری بیش از لبنان، وابستگی بیشتری به فرانسه و عربستان دارد و بیشتر اوقات خود را در خارج از لبنان سپری می کند و می داند اگر بازگردد نه تنها قادر به حل مسائل و مشکلات لبنان نخواهد بود، چه بسا وضعیت لبنان هم بدتر شود. از این رو حریری خودش هم نسبت به آینده اش نگران است و می داند که ممکن است حرکت های مردمی علیه او بیشتر شود.
عامل بعدی سیاست های ناکام و تجربه های شکست خورده حریری در حوزه های سیاسی است. از جمله حمایت حریری از گروه های تکفیری و بنیادگرای سوری در آغاز بحران سوریه به امید براندازی دولت دمشق که لکه سیاهی در کارنامه سیاسی حریری است، هرچند گفته می شود خود حریری سیاست مستقلی ندارد، بلکه در دوره حاکمیتش در لبنان دستورات و احکام رهبران عربستان را دنبال می کرد، لذا طبیعی است که حریری دیگر به فکر حضور در سیاست نباشد.
در واقع در جریان تحولات اخیر نیز عربستان با آمدن حریری مخالفت کرد، چون حریری با رهبران و حاکمیت قبلی سعودی پیش از روی کارآمدن بن سلمان در بسیاری از پروژه های شریک بود، اما محمدبن سلمان که روی کار آمد، حریری را تحمل نکرد و شرکای حریری را از ریاض هم به زندان انداخت و دستگاه حاکمه عربستان به ریاست محمدبن سلمان نیز با بازگشت حریری به قدرت در لبنان مخالفت کرد و در واقع ریاض تمایلی به بازگشت حریری به قدرت ندارد.
وضعیت تشکیل دولت در لبنان به کجا رسید؟ آیا در مسیر تشکیل دولت در بیروت بن بست وجود دارد؟
دولتی که در لبنان روی کارآمده همچنان تحت تاثیر دولت های خارجی از جمله عربستان و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است. دولت میقاتی فکر می کند با وابستگی به دولت های عربی خلیج فارس می تواند به بحران اقتصادی لبنان کمک کند، اما میقاتی در واقع در سراب حمایت از سوی عربستان و دیگر دولت های حاشیه خلیج فارس به سر می برد.
این در حالی است که دولت های وراثتی و شیخ نشین های حاشیه خلیج فارس دنبال دولت مردمی و دموکراتیک در لبنان نیستند. از این رو این دولت های عربی چند بحران را برای دولت تازه کار لبنان بوجود آوردند که از جمله در جریان استعفای وزیراطلاع رسانی لبنان، قرداحی این بحران را شاهد بودیم.
این بحران ها علیه دولت لبنان مدام شکل می گیرد. بحران دیگر در مسیر دولت میقاتی، بحران عدم هماهنگی مجموعه های زیر نظر دولت بیروت است، چون میقاتی خودش استقلال فکری ندارد و دیگر گروه ها و احزاب علیه نخست وزیر اقداماتی را انجام می دهند. جریان های مخالف میقاتی اقداماتی را برای فشار به دولت میقاتی انجام می دهند و این شرایط باعث شده تا مردم منتظر انتخابات جدید برای روی کارآمدن افراد و مجموعه جدیدی از رهبران سیاسی باشند.
آیا می توان استعفای حریری را مرتبط با بن بست فعلی سیاسی در بیروت و وضعیت کابینه میقاتی ارزیابی کرد؟
موضوع استعفای سعدحریری با وضعیت بن بست در کابینه لبنان مرتبط است. دولت قرار است کشور لبنان را برای برگزاری یک انتخابات آماده کند و الان بحث برگزاری انتخابات جریان دارد و درباره نحوه اجرای انتخابات اختلاف نظرهایی وجود دارد. در داخل حزب المستقبل وابسته به الحریری اختلاف نظرهایی وجود دارد و برخی از اعضای حزب حریری به دیگر احزاب پیوسته اند و یک فروپاشی در سیستم اقتصادی و سیاسی حریری دیده می شود، چون رسانه های وابسته به حریری ورشکست شدند و و بسیاری از شرکت های حریری تعطیل شده و احتمالا حریری بیشتر به سوی رفتن به فرانسه و عدم ادامه حضور در بیروت گرایش دارد.
با توجه به مجموعه تحولات یاد شده، آینده دولت در لبنان را چگونه ارزیابی می کنید؟
شکی نداریم که لبنان قابل تجزیه و بازگشت به عقب نیست. بالاخره طوایف لبنان در قالب چارچوب قانونی بدنبال پذیرش شرایط هستند، هرچند که لبنانی ها بدنبال نسل نو و جدیدی از سیاستمداران هستند. ساختار لبنان به گونه ای است که هیچ گروهی نمی تواند دیگری را حذف کند و همه گروه ها ناگزیر به کار کردن با هم هستند، هرچند تا زمانی که این گروه ها با هم کنار نیایند و منافع ملی را اولویت قرار ندهند، بحران لبنان ادامه خواهد داشت. اگرچه شرایط لبنان خیلی بحرانی است، اما بحران لبنان در بدترین شرایط بدتر از وضعیت کنونی نخواهد بود و این کشور دچار فروپاشی کامل اقتصادی نخواهد شد، چون جمعیت داخل لبنان 4 میلیون و لبنانی های خارج 12 میلیون هستند که از خانواده های خود حمایت مالی و اقتصادی می کنند، لذا لبنان با همه بحران ها، اما دچار فروپاشی و فقر و گرسنگی به مانند دیگر جوامع بحران زده نخواهد شد.
