الوقت- مقامات فرانسه حملات تروریستی روز جمعه داعش در پاریس را به «اعلام جنگ» داعش علیه كشورشان و غرب توصیف كردهاند و از لزوم اتحاد كشورهای غربی برای مقابله با این گروه تروریستی سخن گفتهاند اما به نظر میرسد كشورهای اروپایی و امریكایی برای مبارزه با تروریسم دچار سرگردانی هستند. این سرگردانی غرب به واقعیتهای میدانی سوریه بر میگردد، از یك طرف غرب متحدی قابل اعتماد و مؤثر روی زمین برای مبارزه با تروریستها پیدا نمیكند و از طرف دیگر از پذیرش همكاری و هماهنگی با نیروهای دولتی سوریه و متحدان آنكه تنها نیروهای مؤثر روی زمین هستند، اكراه دارد.
فرانسه روز گذشته هم در ادامه حملات هوایی خود در سوریه، مواضع تروریستهای داعش را در رقه هدف قرار داد اما تحلیلگران این حملات را ناكافی توصیف كردند كه صرفاً برای اقناع افكار عمومی صورت میگیرد و تأثیری بر معادلات میدانی نخواهد داشت. شبهنظامیان داعش این حملات را به سخره گرفتند و گفتند جنگندههای فرانسوی خانههای خالی را هدف قرار میدهند.
از سوی دیگر، مقامات اتحادیه اروپا روز گذشته اعلام كردند كه 28 عضو این اتحادیه با درخواست رسمی دولت فرانسه برای همكاری و كمك به این كشور برای مقابله با تروریسم موافقت كردهاند. «فدریكا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی كنفرانسی مطبوعاتی اعلام كرد: «اتحادیه اروپا و اعضای آن حمایت خود از درخواست كمك فرانسه پس از حملات اخیر پاریس را اعلام میكنند.» این موافقت اتحادیه اروپا پس از آن صورت میگیرد كه «ژان ایو لودریان» وزیر دفاع فرانسه از اعضای اتحادیه اروپا درخواست مشاركت نظامی و كمك بیشتر در صحنههای عملیاتهای خارجی كرد و از آنها خواست از فرانسه در مبارزه با گروه تروریستی داعش در سوریه و عراق حمایت كنند. در همین حال، كاخ سفید با انتشار بیانیهای اعلام كرد، رهبران امریكا، انگلیس، آلمان، ایتالیا و فرانسه بر سر اقدام برای غلبه بر گروه تروریستی داعش توافق كردند. در بیانیه كاخ سفید آمده است: در پی حملات وحشیانه تروریستی در پاریس، رهبران این كشورها بر ضرورت ادامه و افزایش اقدام برای تضعیف و نهایتاً از میان بردن گروه تروریستی داعش تأكید كردند.
این اولین بار نیست كه غرب، ائتلافی برای مبارزه با داعش ایجاد میكند، در حدود یك سال قبل كشورهای غربی و بعضی كشورهای منطقهای ائتلافی علیه داعش ایجاد كردند اما این ائتلاف اراده جدی از خود برای مبارزه با داعش از خود نشان نداده و تاكنون نتوانسته است به موفقیتی دست پیدا كند و به نظر میرسد همین مسئله باعث شده بعضی كشورهای اروپایی نسبت به ایجاد ائتلاف جدید از خود علاقهای نشان ندهند. اشتاینمایر وزیر خارجه آلمان با اشاره به اینكه در مذاكرات بروكسل تصمیمی مبنی بر تشكیل ائتلاف ناتو در واكنش به حملات اخیر پاریس گرفته نشده تأكید كرد: احتمال نمیرود كه سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو) در پی حملات پاریس ائتلافی را برای مبارزه با داعش ترتیب دهد. وی به خبرنگاران گفت: « مذاكرات در شرایطی از خلأ پیش رفت كه به این ترتیب برای دولت فرانسه بنابر بند 5 پیمان ناتو اقدام نخواهد شد.» وی گفت: «بنابر این من نمیتوانم بگویم كه ما در چنین شرایطی قرار خواهیم گرفت. منظور شرایطی است كه برای دیگر اعضای ناتو مسئولیتی را به دنبال خواهد داشت.» بنابر بند 5 پیمان ناتو در صورت حمله به یكی از اعضای این پیمان، دیگر اعضا در دفاع از این كشور مسئول هستند. در همین حال تحلیلگران معتقدند امریكاییها علاقهای ندارند بیش از این در بحرانهای خاورمیانه درگیر شوند و اظهارات آنها در حمایت از اقدامات فرانسه بیشتر نمادین است. نبود برنامه مشخص و سرگردانی در تصمیم گیری و برنامهریزی برای مقابله با تروریسم باعث شده رئیسجمهور فرانسه هفته آینده برای گفتوگو با همتایان امریكایی و روسی به واشنگتن و مسكو سفر كند. رئیسجمهور فرانسه اعلام كرد كه به منظور ایجاد یك ائتلاف بزرگ با هدف نابودی داعش قصد دارد با اوباما و پوتین دیدار كند. اولاند به جزئیات بیشتری درباره ایجاد ائتلاف بزرگ علیه داعش اشاره نكرده است اما به نظر نمیرسد رئیس جمهور فرانسه مسیر راحتی برای رسیدن به هدف خود داشته باشد. روسیه به همراه ایران تأكید دارد كه هر گونه مبارزه با تروریسم باید از طریق هماهنگی و همكاری با دولت مركزی سوریه به رهبری بشار اسد صورت بگیرد و نیروهای دولتی سوریه و متحدان آن تنها نیروهای مؤثر و قابل اعتماد برای مقابله با تروریسم هستند كه برای مبارزه با تروریسم باید از آنها حمایت كرد اما رهبران غرب به همراه متحدان خود در منطقه از پذیرش این واقعیت اكراه دارند و همزمان بر لزوم كنارهگیری بشار اسد از قدرت اصرار دارند. تحلیلگران معتقدند دلیل این اكراه غرب از پذیرش حمایت از دولت سوریه این است كه این اقدام میتواند منجر به تقویت محور روسیه و ایران در منطقه شود.
محمد بابایی