الوقت- در هفته‌های گذشته با روی کار آمدن دولت جدید لبنان به رهبری نجیب میقاتی فضای بین المللی به سمت همکاری با بیروت چرخشی کاملاً آشکار داشته است و این امر امیدها به ثمربخش بودن تلاش‌های سیاست خارجی دولت جدید برای کاستن از بار مشکلات و بحران‌های لبنان افزایش داده است.
پس از سفرهفته گذشته نخست وزیر اردن به بیروت، وزارت خارجه لبنان هفته پرکاری را در پیش خواهد داشت که برجسته ترین سفرهای برنامه ریزی شده در هفته آینده ، شامل سفر وزیر امور خارجه ایران، سفر پیر دوکان هماهنگ کننده کمک های بین المللی به لبنان، سپس سفر وزیر امور خارجه قبرس به بیروت و پس از آن وزیر امور خارجه آلمان و موضع گیری های فرانسه و آمریکا است که در آخرین ساعات روز شنبه در قبال لبنان مطرح شد. این در حالی است که ترکیه نیز روز گذشته برای میزبانی از نجیب میقاتی اعلام آمادگی کرد.
غرب و تغییرات تاکتیکی در برابر لبنان
مواضع کشورهای غربی بویژه دولت آمریکا نسبت به تحولات لبنان، علی رغم اینکه استقبال از تشکیل دولت جدید و پایان بن بست سیاسی 13 ماهه در این کشور را نشان می‌دهد اما همچنان تلاش برای مداخلات بحران ساز در روند اقدمات دولت میقاتی در دستورکار قرار دارد و به همین دلیل کابینه جدید باید با احتیاط نسبت به تحقق وعده‌های کمک غرب و یا چیدن تمام تخم مرغ‌ها در سبد کسب این کمک‌ها برخورد کند.
برای مثال 14 سپتامبر 2021 ، جوزپ بورل ، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ، تعلیق رژیم تحریم ها علیه لبنان پس از تشکیل دولت جدید لبنان را اعلام کرد اما در قطعنامه 19 سپتامبر اتحادیه اروپا در مورد لبنان علناً اروپایی‌ها هشدار دادند که "اعمال تحریم های هدفمند برای ممانعت یا تضعیف روند سیاسی دموکراتیک همچنان یک گزینه است." این قطعنامه در موضعگیری مداخله آمیز و سیاسی حزب الله را به عنوان یکی از عوامل ایجاد کننده بی ثباتی و فساد در لبنان مقصر دانست در حالی که اقدامات حزب بویژه در مورد کنترل بحران سوخت یکی از مهمترین عوامل شکلگیری توافق برای تشکیل دولت جدید و کاهش بار مشکلات آن بود و از حمایت عمومی برخوردار شد.
همچنین در همین راستا گرگوری میکس رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در کنار گروهی متشکل از 24 عضو دیگر کنگره، با ارسال نامه ای به آنتونی بلینکن ، وزیر خارجه ، در موضعی دوپهلو بدون اشاره به نقش منفی تحریم‌های اقتصادی آمریکا بر اقتصاد لبنان در سالهای اخیر، اولاً نسبت به تشدید ناآرامی ها هشدار داد و از لزوم انجام اقدامات فوری و مهم ایالات متحده برای کاهش رنج مردم لبنان و جلوگیری از فروپاشی اقتصادی این کشور دم زد، ثانیاً با تکرار مجدد ادعاها دروغین علیه حزب الله نسبت به تقویت نفوذ روسیه و ایران هشدار داد.
در این نامه به بلینکن پیشنهاد شده است که چهار مرحله را دنبال کند ، از جمله ایجاد برنامه کمک مالی برای دولت بعدی لبنان ، تخصیص بودجه به نیازهای مردم آسیب پذیر، انجام اقدامات برای اطمینان از دور ماندن کنترل حزب الله بر ارتش لبنان و تحقیق در مورد انفجار بندر بیروت.
در واقع آنچه اتحادیه اروپا یا ایالات متحده در حال انجام آن هستند نشان دادن حمایت مستقیم از مردم لبنان به موازات اعمال تحریم ها علیه اشخاص و نهادها است به نحوی که همین تحریم‌ها در سالهای اخیر بر زندگی روزمره شهروندان لبنانی و نیازهای ضروری آنها تأثیرات منفی خود را بر جای گذاشته است.
تکرار تجربه امید واهی به برادر بزرگ
در میان خوشبینی دولت جدید لبنان به حمایت‌های خارجی به نظر می‌رسد که توجه به احیای روابط میان بیروت و کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج فارس جایگاه ویژه‌ای در اولویت‌های سیاست خارجی دولت میقاتی دارد. او روز گذشته گفت: دولت تمام اقدامات مطلوب را برای ازسرگیری روابط قطع شده خود با برادران عرب اتخاذ خواهد کرد. میقاتی پیشتر نیز گفته بود" لبنان کشور کوچکی در جهان عربی است و به دنبال حمایت برادر بزرگتر و تمامی کشورهای عربی برای خروج از بحران است". این موضعگیری نشان می‌دهد نخست وزیر جدید همچون حریری حمایت کشورهای حاشیه خلیج فارس بویژه عربستان را برای پیشبرد برنامه‌های خود در رفع بحران ضروری می‌داند به صورتی که برای توجیه اقدامات احتمالی برای جلب رضایت سعودی‌ها در آینده از عبارت «برادر بزرگ» استفاده و لبنان را کشوری کوچک (شاید به معنای ناتوان از حل داخلی مشکلات و نیاز به حامی) بنامد.
این در حالی است که اولاً مواضع سعودی‌ها، از زمان مأموریت یافتن میقاتی به تشکیل کابینه تاکنون، نشان می‌دهد که ریاض تمایلی به تغییر رویکرد گذشته نسبت به مخالفت با حضور حزب الله در قدرت و قطع حمایت‌های مالی خود ندارد و از نظر سعودی‌ها دولت جدید لبنان یک نسخه بازبینی‌نشده از دولت این کشور در سال 2011 و دولت «حسان دیاب» نخست وزیر قبلی لبنان است.
ثانیاً چنین مواضعی می تواند به دستکم گرفتن توان داخلی برای حل مشکلات بیانجامد و این امر دول خارجی را در اعمال فشارها و افزایش دخالت‌هایی که می‌تواند به ضرر تداوم حیات دولت جدید باشد ترغیب کند. تجربه اخیر در ایجاد اقبال بین‌المللی به لبنان پس از حل بحران سوخت و توافق بر سر تشکیل دولت، به خوبی نشان داد که گشایش خارجی بیش از همه منوط به تجمیع وحدت و قدرت ملی می‌باشد.
