الوقت- پس از حمله انتحاری اخیر به گردهمایی تشکلهای صنفی و کارگری، وابسته به جریانات مخالف حزب عدالت و توسعه در آنکارا پایتخت ترکیه، تنشهای سیاسی در این کشور افزایشیافته است . نوع این حمله انتحاری که در آن 97 نفر کشته و صدها نفر زخمی شدند، از نوع عملیاتهای داعش، القاعده و جبهه النصره میباشد؛ و از همین رو نیز گروههای مخالف دولت و احزاب کردی، اردوغان و دولت ترکیه را به سستی در مقابله با گروههای مسلح تکفیری مسلح متهم می کنند. حال آنکه اقدامات دولت ترکیه از چند بیانه سیاسی و سخنرانی علیه گروههای تکفیری مسلح فراتر نرفت و رویه کنونی دولت نیز نشان میدهد که این کشور عزم جدی برای مقابله با گروههای تکفیری مسلح همچون گروه داعش ندارد و به جنگ با این گروه نخواهد پرداخت، بهخصوص که در شرایط فعلی، داعش از چند جهت منافع دولتمردان حزب عدالت و توسعه ترکیه را تأمین میکند:
1 . داعش با حمله به مناطق کردنشین و انجام پاکسازی قومی، عملاً قصد دارد کردها را از این منطقه بیرون راند و این امر ترکیب جمعیتی منطقه را تغییر میدهد. این مسئله ازآنجهت برای ترکیه اهمیت دارد که آنکارا همواره نسبت به این منطقه ادعای ارضی داشته و حتی در برخی مواقع با دولت سوریه نیز وارد تنشهای لفظی و درگیریهای مرزی محدودشده است .
2 . حضور داعش در مناطق کردنشین سوریه باعث میشود که کردهای سوریه تضعیف شوند و توان تشکیل یک حکومت خودمختار یا ادعاهای تجزیهطلبان را نداشته باشند. با توجه به پیوندهای عمیق پ. ک.ک با کردهای سوریه، چنین امری یک پیروزی مهم برای دولت اردوغان محسوب میشود .
3 . درگیری داعش با کردهای سوریه باعث میشود که بخشی از جنگجویان پ. ک. ک برای مبارزه با داعش راهی سوریه شوند. این امر باعث خروج آنها از ترکیه و تضعیف توان نظامی پ. ک. ک در مقابل دولت آنکارا میشود .
4 . مناطق کردنشین سوریه، نماد ایستادگی کردها محسوب میشود و ترکیه از سقوط این مناطق استقبال می کند. درواقع سقوط مناطق کردنشین سوریه به معنای از بین رفتن امکان تثبیت یک دولت خودمختار کردی در این کشور است. با توجه به پیوندهای عمیق کردهای ترکیه با کردهای سوریه، چنین امری به نفع دولت اردوغان است .
5 . داعش در حال جنگ با دولت سوریه است و چنین امری برای ترکیه که بهصراحت خواهان برکناری اسد از قدرت است، مطلوب تلقی میگردد .
6 . با توجه به همکاریهای پیشین دولت ترکیه با داعش، هرگونه مواجهه نظامی میان آنها میتواند به استفاده داعش از نفوذ خود در خاک ترکیه منتهی شود. بنابراین تا زمانی که دولت ترکیه، چنین خطری را احساس نکند، به مقابله با داعش نمیپردازد.
7 . ورود ترکیه به جنگ با داعش میتواند به تقویت ارتشی منجر شود که اردوغان تلاش کرده طی یک دهه گذشته از توان و نفوذ آن بکاهد. بنابراین با توجه به پیوند ارتش ترکیه با جریانهای مخالف دولت، اردوغان نمیخواهد با ورود به جنگ با داعش، قدرت این نهاد را یکبار دیگر افزایش دهد.
8 . درگیری ارتش ترکیه با داعش میتواند موجب تمرکز نظامی ـ اطلاعاتی ترکیه بر خارج مرزهای خود شود و اوضاع داخلی بهویژه تقابل با پ.ک.ک به نفع کردها تمام شود.
درمجموع موارد فوق نشان میدهند که ترکیه نهتنها به رویارویی مستقیم با داعش نخواهد پرداخت، بلکه از داعش بهعنوان نیرویی در راستای منافع خود سود میبرد. بااینحال ترکیه چند دلیل یا بهانه برای مبارزه با داعش نیز دارد که هرگاه صلاح بداند و یا منافعش ایجاب کند، بهواسطه این بهانهها میتواند وارد نبرد با داعش شود. این دلایل عبارتاند از:
1 . بهواسطه مبارزه با داعش، وارد خاک سوریه میشود و میتواند از این طریق به همراهی نیروهای آمریکایی یا ناتو، دولت اسد را تضعیف کند.
2 . دولت ترکیه میتواند از حضور گروههای تروریستی در مرزهای خود احساس ناامنی کند و آن را بهانهای برای جنگ علیه داعش قرار دهد.
3 . دولت ترکیه میتواند برای جلب نظر کردهای معتدل و حفظ روند حلوفصل مسئله کردی، بهانه مناسبی برای جنگ علیه گروه داعش داشته باشد و خود را قهرمان مبارزه علیه داعش و حامی منافع کردها نشان دهد.