الوقت- عربستان در ائتلاف با ۹ کشور عربی منطقه به جز عمان از ششم فروردین سال جاری حملات گسترده‌ای را علیه یمن، آغاز کرد تا عبد ربه منصور هادی رئیس جمهوری مستعفی این کشور را به حاکمیت بازگرداند و از قدرت گرفتن انصارالله جلوگیری کند. در این بین همراهی سودان با تجاوز به یمن در سرلوحه سیاست خارجی سودان بوده است.
هر چند سودان طی 25 سال گذشته و بعد از به قدرت رسیدن عمرالبشیر روابط مناسبی با ایران را در دستور خود قرار داده بود اما در شش ماه گذشته عملا در کنار عربستان در یمن قرار گرفته است. در این بین اگر به این نقش نگاهی داشته باشیم باید آن را در چند حوزه بنگریم.
در بعد نخست سودان علاوه بر حمایت های سیاسی و دیپلماتیک از عبده ربه منصور در حوزه لجستیک نیز کمک هایی را به مواضع ائتلاف عربی میکند. چنانچه اخیرا بیش از 400 مجروح یمنی در بیمارستان های سودان پذیرش شده و این کشور در درمان مجروحان جنگ کنونی در یمن مشارکت دارد.
در بعد دیگر، اعلام حضور تمام قد «خارطوم» در ائتلاف عربستان برای حمله به یمن و حضور نیروهای زیادی از این کشور در حالی است که عمر البشیر» رئیس‌جمهور سودان اعلام کرد امنیت عربستان، خط قرمز سودان است. در همین راستا از نگاه سودان، مشارکت در این جنگ دفاع از امنیت عربستان ، سودان و کل منطقه تلقی شده است. چنانچه در بخش نیروی زمینی ائتلاف، حدود شش هزار نفر از نیروهای سودانی اعلان آمادگی کرده اند و نیروی هوایی این کشور نیز حملات گوناگونی را بر ضد انصارالله و ارتش یمن انجام داده است.
اگر به علل تداوم رویکرد سودان در یمن نگاهی داشته باشیم این امر را میتوان در چند سطح تحلیل کرد:
- این کشور با توجه اینکه درآمدهای نفت بین سودان جنوبی و شمالی تقسیم شده است نیازمندیهای شدید اقتصادی دارد. چنانچه بحرانهای سودان در حوزه اقتصادی این کشور را تا آستانه ورشکستگی پیش برده و بیش از 75 درصد درآمدهای خود را از دست داده است. در چنین شرایطی، کمک های مالی کشورهای جنوب خلیج فارس و عربستان برای مدیریت بحران اقتصادی و کاستن از نارضایتی موضوع بسیار مهمی محسوب می شود. در همین راستا عربستان سعودی اخیرا صد و هفتاد میلیون دلار دیگر به عنوان کمک در اختیار دولت سودان قرار داد و برخی منابع از دریافت کمک های مالی 4 میلیارد دلاری از عربستان سعودی، 2 میلیارد دلاری از امارات و 2 میلیارد دلار دیگر از کویت اشاره میکنند.
- عمر البشیر اکنون در شرایط سخت و انزوای سیاسی به سر می برد. در این بین مخالفت های داخلی ، مخالفت هایی حقوقی ، بحران «دارفور»، شورشهای قومی متعدد، تحریمهای رو به افزایش غرب علیه دولت، گسترش مخالفتهای داخلی ، شدت گرفتن اختلافهای گوناگون با همسایگان و.. در حالی است که مخالفان سیاسی البشیر در سودان نیز بسیارند. در این حال واکنش عربستان در گذشته به چنین بحران هایی گاه کمک مشروط و یا همراهی در فشارها علیه سودان بوده است. لذا سودان برای کاهش از دامنه تاثیر گذاری کشورهای عربی همراه با ریاض در بحران های داخلی سودان دست به حمایت از رویکرد سعودی در یمن زده و به این رویکرد ادامه خواهد داد.
- عوامل خارجی تغییراتی جدی در سیاست خارجی سودان ایجاد کرده اند. در سالهای گذشته شخص «البشیر» با فشار شدید غرب رو به رو و در دادگاه‌های حقوق بشری محکوم و احکام متعددی علیه وی صادر شده بود. در این بین سودان با توجه به مشارکت در ائتلاف عربی، از یک سو حمایت عربستان و اتحادیه عرب را از تلاش های برای برخوردار شدن از ثبات دریافت خواهد کرد و از سوی دیگر نیز حمایت ها و میانجی گری هایی را در جهت عادی سازی روابط سودان با غرب دریافت خواهد کرد. چنانچه رویکرد کنونی در یمن موجب شده تا سودان از توافق با همتای امریکایی برای تدوین نقشه راهی جهت عادی سازی روابط میان دو طرف خبر دهد و وزرای خارجه امریکا و سودان در اتفاقی نادر با هم دیدار کنند.
فرزاد رمضانی بونش
