الوقت- با توجه به خروج نیروهای ناتو از افغانستان و احتمال قوت گرفتن جریان‌های افراطی تكفیری مسلح نظیر گروه داعش در کشورهای آسیای مرکزی و همچنین وجود شرایط امنیتی شکننده در این کشورها، نفوذ جریان‌های افراطی به‌ویژه داعش و طالبان در این منطقه چندان دور از ذهن نیست .
رویدادهای غرب آسیا و شمال آفریقا چنان به‌سرعت متحول می‌شود که این تحولات نه‌تنها بر سایر مناطق به‌ویژه آسیای مرکزی تاثیرگذار بوده است؛ بلکه اغلب ناظران و تحلیلگران سیاسی را نیز آشفته و سردرگم کرده است.
ظهور گروههای افراطی تكفیری مسلح با معماری کشورهای غربی ـ عربی و همراهی ترکیه در سوریه و عراق، زمینه‌های تداوم و گسترش جریان منحرف ایدئولوژیک و تکفیری به‌اصطلاح اسلامی را در جغرافیاهای مستعد و ناامن هموار کرده است.
در این میان افغانستان جزو مستعدترین جغرافیایی است که احتمال ظهور و بروز داعش در آن فراهم می‌باشد؛ اما نه داعشی ایدئولوژیک، بلکه داعشِ ابزاری و بومی؛ و به‌طور یقین در آینده نه‌چندان دور آسیای مرکزی به‌ویژه تاجیکستان در تیررس این جریان افراطی ـ تکفیری خواهد بود.
به‌هرحال این پیش‌بینی وجود دارد که با فروکش کردن تحرکات داعش در سوریه و عراق و سپس آرام شدن اوضاع یمن، کشورهایی همچون تاجیکستان و سپس ترکمنستان در اولویت صحنه‌گردانان داعش، یعنی آمریکا و متحدانش در منطقه خواهند بود.
ازجمله مهمترین دلایل حضور گروههای تکفیری مسلح می‌توان به مواردی نظیر مخالفت آشكار با اسلام‌گرایان معتدل و به‌طورکلی نگاه ضد دینی داشتن، هم مرزی با افغانستان و احتمال نفوذ و ورود تروریست‌ها و جریان‌های افراطی به داخل خاك این كشورها (که در افغانستان و پاكستان آموزش دیده‌اند و به‌احتمال‌قوی در آینده وارد خاک این کشورها می‌شوند)، نارضایتی اقتصادی و سیاسی، بیكاری، فساد اداری، عدم موفقیت دولت‌ها در برخورد با این گروهها در این کشورها، قاچاق مواد مخدر و ... اشاره نمود.
در مجموع به نظر می‌رسد با سیاست‌هایی كه مقامات کشورهای آسیای میانه اتخاذ كرده و بر آن پافشاری می‌كنند، این كشورها پتانسیل و ظرفیت فراوانی برای نفوذ و انتشار جریانات افراطی – تكفیری نظیر داعش داشته و شکاف‌های قومی، مذهبی، سیاسی و هویتی، نیز بر ظرفیت‌ها و جذابیت‌های کشورهای آسیای مرکزی، برای ورود و رشد تفکرات افراطی و تكفیری رادیكال ایجاد خواهد کرد.
بدون شک اگر دولت‌های آسیای مرکزی دست به اتخاذ تدابیر مناسب نزنند و فضا را برای رشد اسلام میانه‌رو و سنتی باز نکنند، گرایش‌های رادیکالی و جریان‌های تکفیری با شتاب بیشتری در این کشورها رشد و نمو پیدا خواهند کرد.
به نظر می‌رسد با توجه به رشد گرایش‌های اسلامی در آسیای مرکزی، اگر دولت‌های این کشورها در درازمدت دست از کنترل بی‌حدوحصر اسلام‌گرایان معتدل نظیر حزب نهضت اسلامی تاجیكستان دست برندارد و با سازمان‌های سیاسی- اسلامی میانه‌رو همکاری نکنند، زمینه را برای بروز و ظهور جریان‌های افراطی نظیر گروه داعش بیش‌ازپیش مهیا می‌سازد. بی‌شک چنین امری پیامدهای جدی بر منطقه آسیای مرکزی و پیرامون آن خواهد داشت.
و در نهایت باید براین نکته نیز اشاره شود که حضور داعش در آسیای مرکزی که با حمایت مستقیم و غیرمستقیم قدرت‌های غربی و عربی صورت می‌گیرد درصدد است تا ضمن اشاعه داعش به سایر کشورهای آسیای مرکزی در آینده، منافع و امنیت كشورهایی نظیر روسیه، چین و حتی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار داده و به‌نوعی جنگ نیابتی خود را به شكل دیگری در این منطقه پیگیری كنند. این امر نه‌تنها موجب بی‌ثباتی و ناامنی منطقه خواهد شد، بلكه بهانه آمریكا و غرب برای حضور مستقیم نظامی در آسیای مركزی را نیز فراهم خواهد کرد.
