به گزارش الوقت، این روزها اوضاع در بلاروس چندان مساعد نیست. بلاروس را در متون انگلیسی «روسیه سفید» هم نامیده‌اند، اما اوضاع این روزها در این کشور شرقی اروپا به شدت ناآرام و تیره است.
هفته گذشته انتخابات ریاست جمهوری در بلاروس برگزاری شد و آمارهای رسمی از کسب ۸۰ درصد آرا از سوی لوکاشنکو، رئیس‌جمهوری کنونی این کشور حکایت دارد درحالی‌که طبق این آمار، رقیب کاریزماتیک او یعنی خانم تیخانوفسکایا در این انتخابات تنها ۱۰ درصد آرا را کسب کرده است. به این ترتیب لوکاشنکو یک بار دیگر اعلام کرد به پیروزی قاطع دست یافته است.
پس از اعلام نتیجه انتخابات، مردم به خیابان‌ها آمدند تا نارضایتی خود را از این نتیجه اعلام کنند. تظاهرات آرام برگزار شد، اما نیروهای پلیس به سرکوب شدید تظاهرات‌کنندگان اقدام کردند.
شروع نخستین اعتراضات پس از انتخابات
کمیسیون انتخابات بلاروس روز جمعه نتیجه رسمی انتخابات ریاست جمهوری در ۹ اوت را اعلام کرد که بنا بر آن لوکاشنکو که از سال ۱۹۹۴ قدرت را در دست دارد با رایی بالای ۸۰ درصد دوباره در این مقام ابقا شده است. استوتلانا تیخانوفسکایا، نامزد اصلی مخالفان بنا بر اعلام کمیسیون یادشده کمی بیش از ده درصد آرا را حائز شده است.
اپوزیسیون دولت را به دستکاری در نتیجه انتخابات متهم کرده و آرای تیخانوفسکایا را بین ۷۰ تا ۸۰ درصد می‌داند.
در همان عصر انتخابات با اعلام اولین برآوردهای رسمی از نتیجه انتخابات هزاران نفر از معترضان در سراسر بلاروس به خیابان‌ها آمدند. نیروی پلیس در تمامی روزهای گذشته کوشیده است با گاز اشک‌آور و باتوم و بازداشت، تظاهرات‌کنندگان را از ادامه اعتراض و راهپیمایی بازدارد. مجموعا نزدیک به ۷ هزار نفر در روزهای گذشته بازداشت شده‌اند و دستکم از کشته‌شدن دو معترض سخن در میان است.
گرچه دولت روز جمعه نزدیک به دو هزار نفر دیگر از معترضان را از بازداشت آزاد کرد، وزیر کشور از اعمال خشونت توسط نیروهای پلیس از مردم عذر خواست و لوکاشنکو نیز قول بررسی و تعقیب مسئولان این خشونت‌ها را داد، ولی این اقدامات و وعده‌ها از دامنه اعتراض‌ها نکاسته، بلکه حالا موجی از اعتصاب در شرکت‌های بزرگ و کوچک دولتی به راه افتاده است. هشدار لوکاشنکو در باره این که اعتصاب‌ها تاثیری منفی بر وضعیت اقتصادی کشور و توان رقابت آن در بازارهای بین‌المللی دارد هم کمتر گوش شنوایی پیدا کرده است.
نگرانی روسیه از تحولات روسیه سفید
در این میان کرملین هم با وضعیت دشواری مواجه است و تحولات سیاسی در بلاروس را که تاثیر مستقیمی بر منافع امنیتی و اقتصادی روسیه دارد با نگرانی دنبال می‌کند.
گرچه مناسبات مینسک و مسکو در ماه‌های اخیر با تنش‌هایی همراه بوده، ولی کرملین در انتخابات اخیر نیز گزینه بهتر را لوکاشنکو دیده و پیروزی او را در همان ساعات اولیه اعلام نتایج تبریک گفت. سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز در روزهای اول اعتراض‌ها، آن را به دخالت کشورهای خارجی در أمور یک کشور مستقل ربط داد.
برای مسکو حالا مهم است که رفتن احتمالی لوکاشنکو مثل مورد ارمنستان به روی‌کارآمدن گزینه‌ای بیانجامد که حداکثر، مناسباتی متوازن میان روسیه و غرب داشته باشد و روندهای سال ۲۰۱۴ اوکراین که به خصومت میان مینسک و مسکو و جهت‌گیری کامل اوکراین به سوی غرب انجامید در بلاروس تکرار نشود.
نگاه غرب به تحولات بلاروس
آلمان و سایر کشورهای اتحادیه اروپا "موج جدید سرکوب" در دولت تحت فرمان لوکاشنکو را به شدت مورد انتقاد قرار داده‌اند. وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا جمعه این هفته (۱۴ اوت) یک کنفرانس ویدیویی فوق برنامه خواهند داشت تا درباره وضعیت بلاروس تبادل نظر و رایزنی کنند.
در این جلسه قرار است درباره بازگرداندن تحریم‌ها علیه لوکاشنکو گفت‌وگو شود.
مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده نیز که در پراگ به سر می‌برد در گفت‌وگو با رادیو اروپای آزاد گفته است که واشنگتن تحریم‌های جدید علیه بلاروس را مورد بررسی قرار می‌دهد.
او گفته است: «ما خواهان یک نتیجه خوب برای مردم بلاروس هستیم و اقدام لازم را انجام خواهیم داد.» آمریکا و بلاروس پس از سالها سردی روابط، به تازگی روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته‌اند.
از سوی دیگر «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا روز دوشنبه در سخنانی به اظهار نظر درباره تحولات اخیر در بلاروس پرداخت. وی در سخنانی مدعی شد که اوضاع در بلاروس وحشتناک بوده و آمریکا از نزدیک اوضاع در بلاروس را زیر نظر دارد. وی پیش از ترک کاخ سفید و رفتن به شهر مینیاپولیس در جمع خبرنگاران گفت: «اوضاع وحشتناکی در بلاروس وجود دارد. ما به دقت در حال پیگیری اوضاع هستیم.»
مسیر دشوار « لوکاشنکو»
دشوارترین انتخابات عمر سیاسی لوکاشنکو در پیش است. مسائل ادغام با روسیه، همه گیری ویروس کرونا و اقتصاد به شدت آسیب داده و به آن اضافه کنیم نارضایتی های بی سابقه شهروندان این کشور، شرایط دشواری را در مقابل رهبر این کشور قرار داده است.
به نظر می رسد بحران کنونی کرونا و فشارهای ناشی از آن به مردم از یک سو و شرایط بد اقتصادی بلاروس از سوی دیگر، پتانسیل اعتراض در کشور را به حدی رسانده که نه تنها فراتر از انتظارات است.
رهبر بلاروس آماده است تا هزینه های لازم را برای حفظ قدرت بپردازد هر چند اراده ای برای اصلاح کشور در او دیده نمی شود. حملات بی سابقه رسانه های روسی به او هم ثمری نداشته است. مسکو تلاش می کند تا پروسه اتحاد بیش از پیش دو کشور را هر چه سریعتر سرانجام دهد. در حالی که مینسک همچنان مقاومت کرده و بر روابط متوازن درحوزه های اقتصادی تاکید می کند. این در حالی است که، فضای سنگین امنیتی و موج گسترده بازداشت ها در این کشور شرایطی را فراهم کرده است که به رهبر این کشور اجازه می دهد هر دو مجلس را منحل و خود شخصا قانونگذاری کند، ضمن آن که هر مقامی را که با سیاست های او همسو نیست را عزل و مقام دیگری را نصب کند.
