گزارش جدید آژانس علیه ایران نشانگر آن است که نهاد بینالمللی بر خلاف رسالت اصلی و حقیقی خود به نهادی برای توطئهچینی و افشای اطلاعات محرمانه برنامه هستهای ایران تبدیل شده است. البته این امر موضوعی جدید نیست و در گذشته نیز معطوف به سابقه است
به گزارش الوقت، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود در ۵ ژوئن 2020 (16 خرداد 1399) از افزایش اورانیوم غنی شده به بیش از 1300 کیلوگرم خبر داد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش فصلی خود ادعا کرده ایران به غنیسازی اورانیوم فراتر از محدودههای تعیین شده در برجام ادامه داده است.
اعلام این خبر توسط آژانس در شرایطی است که جمهوری اسلامی ایران در 5 ژانویه 2020 (15 دی 1399) پنجمین و واپسین گام خود در کاهش تعهدات برجامی را اعلام کرده بود که بر اساس آن تهران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنیسازی، درصد غنیسازی، میزان مواد غنیشده و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هستهای ایران فقط بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت و همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه مییابد.
در حقیقت، ایران به دنبال خروج یکجانبه و برخلاف مقررات بینالمللی آمریکا از برجام، تلاش کرد توافق هستهای را به شرط عمل دیگر طرفهای این توافق به تعهداتشان حفظ کند اما با گذشت نزدیک به ۲ سال و ناتوانی طرفهای اروپایی به تعهدات برجامی، با هدف واداشتن طرفهای دیگر به اجرای تعهدات، گامهای کاهشی خود را در بازه زمانی ۶۰ روزه آغاز کرد.
گزارش خارج از عرف و افشاگرانه آژانس
گزارش جدید آژانس بینالملل انرژی اتمی، بیش از آنکه یک بررسی بیطرفانه باشد، بیشتر محتوایی افشاگرانه و خلاف عرف و وظایف این نهاد بین المللی دارد که نسبت به حفظ اطلاعات و اسرار فعالیتهای مشروع دولت های عضو متعهد شده است. مهمترین رئوس این گزارش را میتوان در موارد ذیل مورد ارائه قرار داد:
• عبور تولید آب سنگین ایران از مرز ۱۳۰ تن و رسیدن به ۱۳۲.۶ تن؛
• استفاده از ماشین های جدید از جمله غنی سازی با ماشین های آی.آر۴، آی.آر ۵، آی.آر ۶، آی.آر.اس، آی.آر.اس ۶، و آی.آر.۲.ام در خطوط تحقیق و توسعه؛
• غنی سازی اورانیوم تا سطح ۴.۵ درصد و فراتر از حد تعیین شده در برجام؛
• تولید ۱۵۷۱.۶ کیلوگرم اورانیوم غنی شده که ۵۵۰.۷ کیلوگرم بیشتر از گزارش ماه مارس بوده و ۱۳۵۶.۵ کیلوگرم آن نیز اورانیوم با غنای ۴.۵ درصد می باشد.
• تداوم اجرای فعالیت های راستی آزمایی و نظارت در شرایط ویژه ناشی از کرونا و همکاری مناسب ایران در این زمینه؛
• تداوم اجرای موقت و داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران و ادامه راستی زمایی اظهارنامه های پروتکل توسط آژانس؛
• تداوم راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته ای اظهار شده در ایران از سوی آژانس؛ و
• این که آژانس از روز اجرای برجام، به راستیآزمایی و نظارت در خصوص تعهدات هسته ای در ایران تحت برجام پرداخته است.
واکنش روسیه به گزارش افشاگرانه آژانس
گزارش خارج از عرف آژانس با واکنش جدی مسئولان سیاسی کشور روسیه نیز مواجه شد. روسها با صراحت خطای فاحش و بزرگ آژانس را مورد تاکید قرار دادند و از آن به عنوان گزارشی افشاگرانه و اهانتآمیز یاد کردند. «میخاییل اولیانوف» در توییتی عنوان کرد که گزارش امروز آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره اجرای توافقات پادمانی در ایران پنج دقیقه بعد از توزیع آن در میان اعضای شورای حکام در رسانههای غربی منتشر شد. وی با بیان این مطلب تصریح کرد که اصل محرمانه بودن گزارشها در آژانس هیچ ماوایی ندارد. نماینده روسیه با این حال یادآور شد که این رخداد دست کم یک نکته مثبت داشت. وی در این باره توضیح داد: از محتوای گزارش مشخص است که مساله جای دیگری بوده و مایه نگرانی فوری در حوزه منع گسترش تسلیحات هستهای نیست. نماینده روسیه در ادامه افشای گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره فعالیتهای هستهای ایران در رسانهها را به باد انتقاد گرفت و آن را اهانتآمیز خواند.
آژانس کانون جدید توطئه علیه ایران
گزارش جدید آژانس علیه ایران نشانگر آن است که نهاد بینالمللی بر خلاف رسالت اصلی و حقیقی خود به نهادی برای توطئهچینی و افشای اطلاعات محرمانه برنامه هستهای ایران تبدیل شده است. البته این امر موضوعی جدید نیست و در گذشته نیز معطوف به سابقه است.
برای نمونه در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹، آژانس تأیید کرد که تمامی آبشارهای نصب شده در خطوط ۲ و ۳ تحقیقات و توسعه در حال انباشت اورانیوم غنیشده یا در تلاش برای انباشت آن هستند اما نکته قابل توجه قبل از ارائه گزارش مذکور این بود که رسانههای قبل از انتشار گزارش از ابعاد آن اطلاع پیدا کرده بودند. حتی طی بازرسیهای آژانس تا کنون در چندین نوبت از ورود برخی افراد مظنون به جاسوسی ممانعت به عمل آمده است.
اواخر هفته گذشته بود که خبر ممانعت ایران از ورود یک بازرس آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات نطنز خبرساز شد؛ خبری که رویترز برای اولینبار آن را منتشر کرد و ساعاتی بعد از سوی ادارهکل دیپلماسی عمومی و اطلاعرسانی سازمان انرژی اتمی ایران هم مورد تایید قرار گرفت.
مهمترین نمود این امر را میتوان در آبان 1398 مورد ارزیابی قرار داد که طی آن از ورود یک بازرس آژانس به سایت هستهای نطنز جلوگیری بعمل آمد. در آن مقطع بر اساس اطلاعیه اداره دیپلماسی عمومی و اطلاعرسانی سازمان انرژی اتمی «هنگام ورود این خانم بازرس، تجهیزات کنترلی علامت هشدار را نشان داده بو و به همین دلیل ضمن کنترل وسایل همراه بازرس از ورود او به سایت جلوگیری و مراتب نیز به آژانس بینالمللی انرژی اتمی منعکس شده و از طرف ایران به آژانس اعلام شده که پذیرش قبلی این بازرس لغوشده تلقی میشود.»
اما نکته قابل تامل این بود که در پی این اتفاق، شورای حکام با تشکیل نشستی اضطراری موضوع را در دستورکار قرار داد. اتحادیه اروپا ضمن ابراز نگرانی از این رویداد از ایران خواست در چارچوب تعهداتش اجازه دهد بازرسان کار خود را انجام دهند. این در شرایطی است که کشورهای اروپایی، با بدعهدی در عمل به توافق هستهای با ایران، زمینهساز کاهش تعهدات تهران بودهاند. آنچه اکنون حتمی به نظر میرسد این است که آژانس بینالملل انرژی اتمی، به نهادی برای جاسوسی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران تبدیل شده است.