الوقت - با نزدیک شدن به تاریخ ۳ نوامبر ۲۰۲۰ (۱۳ آبان ۱۳۹۹) یعنی زمان انتخاب رئیس‌جمور آمریکا، توجهات به صورت فزآینده به سمت نامزدهای احتمالی حزب دموکرات برای رقابت با دونالد ترامپ بیشتر و بیشتر شده است. پنجاه و نهمین انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا در شرایطی انجام میگیرد که تا کنون رقابت دشواری میان نامزدهای دموکرات برای انتخاب شدن به عنوان نامزد نهایی حزب وجود دارد. در این میان مهمترین مساله قابل توجه این است که با وجود پیشتاز بودن برنی سندرز در رقابت انتخابات درون حزبی در سه ایالت، معطوف شدن کانون انتقادات به شکلی بی سابقه از سوی نامزدهای حزب دموکرات به سوی او است.
سندرز 78 ساله از یک سو به شدت مورد انتقادات رقبای دموکرات خود در رقابت درون حزبی قرار گرفته و از سوی دیگر، اخیرا دونالد ترامپ و جمهوری‌خواهان نیز موج تخریب او را با شدت قابل توجه آغاز کرده‌اند. در این میان، این پرسش قابل طرح است که دلیل ضدیت و مخالفت واحد و همزمان دموکرات‌ها و شخص دونالد ترامپ با برنی سندرز چیست و چرا آنها از ریاست او بر کاخ سفید واهمه دارند؟ در پاسخ به این پرسش می‌توان چهار علت اساسی را مورد توجه قرار داد.
سندرز عنصر ساختارشکن
بزرگترین علت مخالفت هر دو جریان سیاسی مسلط در آمریکا با برنی سندرز را می‌توان در ارتباط با ضد سیستم بودن او در معنای کلان کلمه ارزیابی کرد. هر چند سندرز سال‌ها در مقام سناتور در مجلس سنا و سیستم سیاسی آمریکا حضور داشته اما همواره در تصمیمات و آرای خود بارها نشان داده که از اساس با سیستم سیاسی و اقتصادی مسلط بر آمریکا تضاد اساسی دارد. در حقیقت، آنچه سندرز برای سیستم سیاسی و اجتماعی آمریکا در نظر دارد، در صورت ورود به کاخ سفید می‌تواند زمینه‌ساز تحولات بنیادین در کشور شود. هر چند کنگره بر اقدامات و تصمیمات رئیس‌جمهور کنترل دارد اما واقعیت آن است که رئیس کاخ سفید از توان‌مندی بسیار زیادی در صدور فرمان‌های اجرایی و تصمیم‌گیری‌های کلان کشور برخوردار است. از همین جهت اکنون حتی خود دموکرات‌ها نیز از این امر نگران هستند که سندرز در صورت رسیدن به منصب ریاست جمهوری طرح ایجاد تغییرات اساسی در کلیت گفتمان مسلط سیاسی و اقتصادی آمریکایی‌ها را در پیش بگیرد.
سندرز اولین یهودی صهیونیسم‌ستیز در کاخ سفید
یکی دیگر از دلایل مخالفت گسترده جامعه سیاسی آمریکا اعم از دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان با نامزد نهایی شدن سندرز در انتخابات و امکان نشستن او بر کرسی ریاست کاخ سفید، در ارتباط با افکار ضدصهیونیستی او است. در حقیقت، توجه به این مساله ضروری است که سندرز خود یک یهودی - آمریکایی بوده اما به شدت مخالف صهیونیسم و لابی جهانی رژیم صهیونیستی است و بارها در مناظره‌های انتخاباتی از حقوق مردم مظلوم فلسطین دفاع کرده است. حتی مهم‌تر از همه این است که سندرز با صراحت اعلام کرده که حاضر نیست در نشست سالانه «آیپک» بزرگترین لابی صهیونیست‌ها در آمریکا حضور پیدا کند و وعده داده که سفارت آمریکا را مجدداً از بیت المقدس به تل آویو بازگرداند. همین امر خشم بزرگ لابی‌های سرمایه‌داری و سیاسی تحت نفوذ صهیونیست‌ها را به شدت افزایش داده است. آنها به شدت از این مساله واهمه دارند که سندرز پس از ریاست جمهوری اقداماتی تنبیهی و سفت وسخت را رد قبال رژیم صهیونیستی در پیش بگیرد.
سوسیالیستی در قلب جهان سرمایه‌داری
سطح دیگر مخالفت‌های نمایندگان حزب دموکرات از سندرز را به دلیل واهمه از عدم استقبال جامعه آمریکا از شعارهای و منش سوسیالیستی او ارزیابی کرد. در واقع، طی سال‌های بعد از آغاز جنگ سرد در سال 1945 میان دو بلوک کمونستی، تحت رهبری اتحاد جماهیر شوروی و بلوک سرمایه‌داری تحت رهبری ایالات متحده آمریکا، واشنگتن رهبری جهان غرب و بلوک سرمایه‌داری را عهده‌دار بوده است. طی چند دهه جنگ سرد، در آمریکا حساسیت زیادی نسبت به افکار و اشخاص با منش سوسیالیستی وجود داشت و گاها آنها مور مجازات و تحت تعقیب قرار می‌گرفتند.
اکنون نیز این مساله از سوی دموکرات‌ها مطرح می‌شود که در مهد سرمایه‌داری و رهبران جهان لیبرال دموکرات، امکان جلب آرای مردم توسط سندرز که به وضوح افکاری سوسیالیستی دارد، نامحتمل به نظر می‌رسد. با ابن وجود اکنون توجه به این مساله ضروری است که در سال‌های بعد از فروپاشی بلوک شرق در سال 1991 تا کنون جامعه آمریکا تحولات فکری بزرگی را تجربه کرده و حتی شاید شعارها و برنامه‌های مبتنی بر سوسیالیسم دموکرات یک سندرز برای بخشی بزرگ از جامعه آمریکا جذابیت داشته باشد.
ندایی برای مردم در حاشیه و فرومانده
در سطحی دیگر می‌توان علت حملات و واهمه اخیر دونالد ترامپ از سندرز را در نوعی شباهت میان دو طرف در جلب آرای شهروندان ارزیابی کرد. ترامپ در سال 2016 با طرح شعارهای پوپولیستی با صراحت از مقابله با مدیران فاسد، ریاکار و اهل دروغ‌پردازی سخن گفت و به توده‌های مردم وعده داد که کاخ سفید را سیاستمداران فاسد پاکسازی کند. در وحقیقت، تاکید او بر جامعه در حاشیه فرورفته و نادیده گرفته شده آمریکا بود که او را به ریاست کاخ سفید رساند.
اکنون سندرز در قامتی بزرگ‌تر و جدی‌تر بر موج پوپولیسم آمریکا سوار شده است. او نیز همانند ترامپ در دروه قبلی انتخابات ریاست جمهوری، شعارهایی مبنی بر تغییر ساختار سیاسی فاسد و توجه به جامعه فرومانده را سر می‌دهد. هر چند این جامعه یعنی فرومانده‌های بی‌خانمان و اقشار فقیر تا کنون تاثیر چندانی در معادلات تعیین رئیس‌جمهور کشور نداشته‌اند اما اکنون تقابل دو فرد رقیب با طرح ادعاهای پوپولیستی، البته از دو جنس متفاوت این احتمال را به همراه دارد که انتخابات سال 2020 رکورد بیشترین میزان مشارکت را ثبت کند. در این میان ترامپ از این امر واهمه دارد که تهییج طبقات پایین جامعه در نهات به ضرر او تمام شود و این قیام در حاشیه‌رفته‌گان باشد که در نهایت سندرز را به ریاست کاخ سفید برساند.
