الوقت - «الکسیس سیپراس» نخستوزیر چپگرای یونان سرانجام پس از تسلیم شدن در برابر فشارهای غرب و با اعتراض اعضای حزب خود برای کنار آمدن با شرایط وام دهنگان اروپایی و از همه مهمتر ناتوانی در اجرای وعدههای انتخاباتی، مجبور به استعفا شد .
وی از «پروکوپیس پولوپلس» رئیس جمهوری این کشور خواست که براساس قوانین موجود کشور اقدام به تشکیل دولت موقت برای برگزاری انتخابات کند.
دولت چپگرای «الکسیس سیپراس» که هفت ماه پیش با شعار «پایان برنامههای ریاضت اقتصادی» آرای مردم را به دست آورده بود وقتی در عمل نتوانست به وعدههای خود عمل کند و مجبور شد که به «برنامههای ریاضتی اتحادیه اروپا» تن دهد، با اعتراض همحزبیهای خود مواجه شد. طبق گزارشهای منتشر شده 45 نفر از اعضای حزب حاکم در پارلمان، علیه بسته سوم مالی ریاضتی مورد تایید سیپراس رأی دادند و همین امر موجب شد تا وی عملا اکثریت را در پارلمان از دست بدهد.
سرانجام وی با حضور در کاخ ریاست جمهوری این کشور، استعفای دولت خود را به رئیس جمهوری اعلام کرد و برگزاری انتخابات زودهنگام را خواستار شد.
همچنین وی در مصاحبه مطبوعاتی خود قبل از استعفاء گفت: من وظیفه اخلاقی خود میدانم که برای دانستن نظر مردم درباره دستاوردها و اشتباهاتم درخواست برگزاری انتخابات زودهنگام کنم. من به زودی استعفای خود و دولتم را به رئیسجمهوری یونان تقدیم میکنم.
چرا انتخابات زود هنگام؟
براساس قوانین یونان، به علت اینکه کمتر از یکسال از تشکیل دولت جدید می گذرد، نخست وزیر حق انحلال پارلمان را ندارد و باید تصمیم خود مبنی بر برگزاری انتخابات زودهنگام را به رئیس جمهوری اعلام و وی از دیگر احزاب خواهد خواست که برای تشکیل دولت اقدام کنند.همچنین چون جمع کل نمایندگان دیگر احزاب سیاسی در پارلمان برای تشکیل دولت کافی نیست، به ناچار کشور مجبور است به برگزاری انتخابات زودهنگام متوسل شود.
زمان انتخابات و رقیب احتمالی:
انتخاب زود هنگام احتمالا در 20سپتامبر(29شهریور) برگزار خواهد شد . به احتمال زیاد یانیس فاروفاکیس وزیر دارایی پیشین یونان، رقیب سیپراس در انتخابات آینده است.همچنین گفته می شود اگر سیپراس نتواند در انتخابات زود هنگام مجلس اکثریت آراء را به دست آورد، تشکیل دولت ائتلافی در یونان اجتناب ناپذیر خواهد شد.
آیا استعفای نخست وزیر باعث انشعاب در حزب وی می شود؟
پس از استعفای «الکسیس سیپراس» از مقام نخست وزیری، حزب سیریزا با اعلام انشعاب ۲۵ نماینده حقوقدان چپگرای این حزب در پارلمان یونان مواجه شد و بدین ترتیب احتمالا یک حزب جدید در این کشور متولد خواهد شد.برخی منابع خبری نشر داده اند که حزب جدید با نام حزب اتحاد ملی یونان فعالیت خواهد کرد و رهبری آن نیز فردی به نام «پاناگیوتیس لافازانیس» وزیر انرژی پیشین یونان، خواهد بود.این اقدام پس از آن صورت گرفت که شماری از نمایندگان حزب سیریزا در رای گیری بر سر برنامه کمک مالی جدید کشورهای اتحادیه اروپا از سیپراس حمایت نکردند.
میزان محبوبیت کنونی حزب حاکم؟
حزب سیپراس در انتخابات پارلمانی یونان که در ژانویه گذشته برگزارشد، از ۳۰۰ کرسی، ۱۴۹ کرسی را به خود اختصاص داد و پس از آن حزب محافظه کار دموکراسی جدید با کسب ۷۶ کرسی قرار گرفت. براساس نظرسنجیها، حزب متعلق به سیپراس بهرغم وضعیت اقتصادی وخیم همچنان از محبوبیت مردمی بالایی برخوردار است و به احتمال زیاد باز هم در انتخابات حزب اول میشود.در نظر سنجی های صورت گرفته مردم یونان معتقدنند استعفای نخست وزیر زود هنگام بوده است و فقط باعث بی ثباتی بیشتر در یونان می شود.
ریشه های بحران در دولت یونان
از سال 1388 بحران مالی یونان وارد مرحله جدی خود شد و از آن زمان تاکنون هیچ دولتی نتوانسته است وضعیت فعلی دروازه اروپا به خاورمیانه را بهبود ببخشد. عده ای از اقتصاد دانان سیاست های غلط اقتصادی و وارد شدن زود هنگام این کشور ضعیف را به بازارهای جهانی، علت مشکلات اقتصادی آن می دانند . همچنین وجود فساد اقتصادی نیز این وضعیت را تشدید کرده است.عامل دیگر عملکرد بد بانک ها و خروج سرمایه نیز مزید بر علت شد .این بحران ها و طرح های اتحادیه اروپایی برای یونان از جمله افزایش مالیات ها ،طبق مدل اقتصادی غرب اروپا و کاهش دستمزدها منجر به اعتراضات خشونت بار خیابانی نیز شد.
قطعا بحران یونان علاوه بر علل فوق نشات گرفته از بحران اقتصاد جهانی نیز می باشد که هفت سال پیش از امریکا شروع شد و به اروپا گسترش یافت و همچنان سایه آن بر اقتصاد جهانی به شدت احساس می شود. ناهمگونی سیستم اقتصادی کشورهای ضعیف شرق اروپا و ادغام آن در قالب اتحادیه اقتصادی اروپا نیز دلیل مهمی دیگر است بر پایداری این بحران در کشور یونان.
و سرانجام در ژانویهِ ۲۰۱۵ حزب سیریزا به رهبری آلکسیس سیپراس با وعده مذاکره مجدد در خصوص طرح نجات اقتصادی و پایان دادن به سیاست های ریاضتی در انتخابات قانونگذاری به پیروزی رسید. این پیروزی در واقع واکنشی بود به سیاست های پنج سال گذشته این کشور که نتیجه ای جز سقوط بیست و پنج درصدی تولید ناخالص داخلی و بیکارشدن یک چهارم از جمعیت یونان به همراه نداشت.مردم یونان با امید به رها شدن از سیاست های ریاضت اقتصادی، حزب سیریزا را به قدرت رساندند.ولی بحران اقتصادی علیرغم طرح های اتحادیه اروپا همچنان به قوت خود باقی است؟.
و در نهایت اگر بخواهیم یک نگاه گذرا به دلایل شکست دولت سپیراس در حل مشکلات اقتصادی کشورش داشته باشیم علاوه بر تحقق نیافتن وعده های بهبود معیشتی و مبارزه با فساد اقتصادی ، می توان گفت که اقتصاد یونان با اقتصاد غرب اروپا همسان نمی باشد و تلاش بیشتر اتحادیه اروپا برای اجرای مدل مشابه برنامه های اقتصادی غرب اروپا باعث می شود فقط ضربات بیشتری به اقتصاد ضعیف و محلی این کشورها وارد کنند .قطعا این کشور از نظر زیرساختی هنوز برای پیوستن به اتحادیه اقتصادی غرب اروپا آمادگی ندارد . و از طرفی گرایش سیپراس و هم حزبی هایش به سمت شرق نیز چندان برای قدرت های اروپای غربی خوشایند نبوده است. همچنانکه سفربی سر و صدای اعضای هم حزبی وی(پسر خاله نخست وزیر) به مسکو،تهران و پکن در اوایل فروردین 94 نیز باعث انتقاداتی از سوی اروپایی ها شد. این سفرها که گفته می شود برای دریافت کمک مالی و خرید اوراق قرضه بوده است باعث شد بی اعتمادی اروپایی ها به وفاداری یونان شد .قطعا این حرکت سیپراس نیز در اجبار به استعفای وی بسیار موثر بوده است.همچنین دولت های غرب اروپا با به قدرت رسیدن احزاب چپ مخالف هستند به طوری که حتی مردم عادی اروپای غربی نیز اعتقادی به عملکرد احزاب چپ ندارند و معتقد هستند احزاب راست قابل اعتماد تر هستند.
به نظر می رسد کشورهای قدرتمند غرب اروپا تا به این اطمینان نرسند که در برابر هزینه های پرداختی به یونان چه امتیازاتی را کسب خواهند کرد وضعیت یونان را تا رسیدن به شرایط مطلوب خود همچنان مبهم نگه خواهند داشت.