الوقت- شایعاتی درباره مذاکرات پشت صحنه ترکیه با بشار اسد ، رئیس جمهور سوریه از طریق کانالهای دیپلماتیک وجود دارد که روسیه را به عنوان واسطه عمل می کنند . این شایعات در حالی مطرح می شود که طی چند روز اخیر خبرهایی مبنی بر دیدار برخی سران احزاب ترکیه با اردوغان مبنی بر ضرورت مذاکره مستقیم او با بشار اسد به منظور کاهش مشکلات ترکیه در سوریه منتشر شده است که در این بین می توان به اعلامیه دوغو پرینچک رهبر حزب وطن و همچنین پیشنهاد مستقیم تمل کاراملا اوغلو، رهبر حزب اسلامگرای سعادت در همین رابطه اشاره کرد.
روابط دیپلماتیک میان آنکارا و دمشق به دلیل جنگ داخلی سوریه در مارس 2012 قطع شد و تاکنون نیز عادی سازی نشده است.
اما افزون بر اختلافات بوجود آمده پس از شکلگیری بحران در سوریه موضوعات اختلاف برانگیز دیگری نیز به طور سنتی در تاریخ روابط این دو کشور وجود دارد از جمله اقدام ترکیه در انضمام استان هاتای به خاک خود در سال 1939 که توسط سوریه به رسمیت شناخته نشده و این کشور همچنان نسبت به هاتای ادعای سرزمینی دارد. همچنین می توان به اختلافات آیب ناشی از پروژه سدهای پرتعداد ترکیه در جنوب شرقی آناتولی و یا ادعای آنکارا مبنی بر پشتیبانی سوریه از حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) اشاره کرد.
روابط ترکیه و سوریه پس از اکتبر 1998 ، هنگامی که عبدالله اوجالان رهبر پ.ک.ک توسط مقامات سوری از شمال این کشور اخراج شد، بسیار بهبود یافت . با این حال ، جنگ داخلی سوریه بار دیگر روابط بین دو کشور را متلاطم کرده و منجر به قطع روابط دیپلماتیک شد.
با این وجود اکنون و پس از بازگشت آرامش نسبی به بخش زیادی از مناطق سوریه و همچنین پیشرفت همکاری های ترکیه با روسیه و ایران به عنوان دو متحد مهم دمشق در طول بحران 8 ساله، امیدهای عادی سازی روابط میان دو همسایه به طور چشمگیری افزایش یافته است.
روزنامه ترکیه‌ای "آیدینلیک" در ماه مه سال جاری میلادی اعلام کرد که در یک جلسه مطبوعاتی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در دیدار با نمایندگان رسانه ها به صراحت گفته بود: "ما فقط از طریق روسیه و یا ایران با ترکیه مذاکره نمی کنیم ؛ افسران ترکیه و سوریه در موارد متعددی مذاکره کرده اند.". وی در این دیدار همچنین از آمادگی برای دیدار با اردوغان خبر داده و گفته بود "ما برای همکاری با ترکیه آماده هستیم ... اگر این امر به نفع منافع سوریه باشد می توانیم با اردوغان را ملاقات کنیم."
اگرچه پیش ازاین نیز در مقاطعی، همانند سپتامبر 2016 (شهریور 1395) و پس از سفر هاکان فیدان رئیس اطلاعات ترکیه به دمشق، شایعاتی مبنی بر امکان دیدار اردوغان و اسد با واسطه گری پویتن رئیس جمهور روسیه طرح شده بود که اجرایی نشد اما اکنون شرایط به گونه ای است که بیشترین فضا و زمینه برای تحقق این امر به وجود آمده است.
یکی از این زمینه ها تلاش ترکیه برای حل و فصل موضوع مهاجران می باشد که اردوغان به طور جدی به دنبال بازگشت هرچه زودتر آوارگان به سوریه می باشد. ترکیه در حال حاضر میزبان 3.6 میلیون آواره سوری است ، که ترس از جنگ بیشتر در ادلب می تواند موج تازه ای از پناهندگان و همچنین هجوم تروریستها را به خاک ترکیه ایجاد کند. تقریباً سه میلیون غیرنظامی ساکن در ادلب تحت کنترل تروریستها هستند که از ترس موج جدید درگیری ده ها هزار نفر اکنون در نزدیکی مرز ترکیه جمع شده اند. طبیعتاً در این زمینه مشارکت دولت مرکزی سوریه که مشتاق تسریع روند بازگشت آوارگان می باشد می تواند ترکیه را در حل این معضل یاری رساند.
آنکارا همچنین در مورد تهدید نیروهای خود در 12 پست دیده بانی در اطراف ادلب و همچنین اطراف قلمرو تحت کنترل کردهای سوریه در امتداد مرز خود نگران است. این امر هماهنگی های میان دمشق و آنکارا را برای جلوگیری از رویارویی ناخواسته نیروها می طلبد و واسطه گری روسیه برای این هماهنگی ها ممکن است به طور کامل نتواند تهدید را رفع کند چنانکه روزنامه ترکیه ای آیدینلیک به نقل از اسد گفته است: "افسران ترکیه نسبت به سیاستمداران این کشور درک بیشتری از آنچه در سوریه اتفاق می افتد دارند و اختلافات قابل توجهی در مورد سوریه در دولت اردوغان وجود دارد." هفته گذشته 5 مقام نظامی بلندپایه ارتش ترکیه از مناصب خود استعفا دادند که کارشناسان حدس می‌زنند یکی از دلایل اصلی این موضوع وضعیت بغرنج نیروهای ترکیه در شمال سوریه بوده است.
از بعدی دیگر عدم پیشرفت واقعی در عملیاتی شدن نتایج مذاکرات میان آمریکا و ترکیه در ایجاد منطقه امن در شمال سوریه آنگونه که آنکارا خواهان آن می باشد، به دلیل همکاری های گسترده آمریکا و شبه نظامیان کرد سوری، اردوغان را می تواند به گفتگو مستقیم با دولت سوریه برای هموار کردن این مسیر امیدوار کند. در این زمینه چراغ سبز دمشق به آنکارا را میتوان نشانه ای از بروز چنین تمایلی در اردوغان دانست. یک روز پیش از آغاز نشست سه‌جانبه آنکارا٬ دولت سوریه با ارسال دو نامه جداگانه به رئیس سازمان ملل و شورای امنیت سازمان ملل٬ به همکاری کردها با آمریکا در شرق فرات اعتراض کرده و نیروهای موسوم سوریه دموکراتیک تحت کنترل کردها (SDF) را تروریستی اعلام کرد. موضوعی است موجب نگرانی نهادهای سیاسی و نظامی کُرد شده تا حدی که این گروه با انتشار بیانیه‌ای٬ اقدام دمشق را تلاشی برای توافق با ترکیه دانست.
در واقعیتی دیگر از ضرورت های عادی سازی روابط ترکیه و سوریه می توان به روابط رو به افزایش آنکارا و مسکو در تمامی حوزه های اقتصادی، انرژی، نظامی و امنیتی طی سالهای اخیر اشاره کرد. در یک سال گذشته پوتین و اردوغان چندین بار ملاقات کردند که یکی از نتایج مهم آن فروش و انتقال سیستم دفاع موشکی اس 400 به آنکارا بود. بنابراین موضوع اختلاف اصلی دو کشور در سوریه بلاخره باید در جایی حل و فصل شود.
در نهایت نیز میتوان به موضوع اقتصادی بازسازی سوریه و همسایگی سوریه با ترکیه اشاره کرد. ترکیه دارای طولانی ترین مرز مشترک با سوریه است و پیوندهای مختلف جغرافیایی و تاریخی نیز دو کشور همسایه را به هم گره میزند. ترکیه طبیعتاً خواهان مشارکت اقتصادی در بازسازی سوریه در دوران پسابحران می باشد و نمی تواند نسبت به تلاش رقبا بی‌تفاوت بماند.
