الوقت- نشست سه روزه سران هفت کشور صنعتی به میزبانی فرانسه در حالی از روز گذشته کار خود آغاز کرد که وجود اختلافات شدید میان این کشورها در مورد مسائل مختلف جهانی و فی مابین بر اجلاس سایه انداخته است. سران فرانسه، انگلیس، آمریکا، کانادا، ژاپن و ایتالیا در چهل و پنجمین دور از نشستهای جی 7 دور هم جمع شده اند تا در مورد موضوعات از پیش اعلام شده همچون مبارزه با تبعیض، امنیت، تغییرات آب و هوایی، خشونت علیه زنان و برابری جنسیتی بحث و گفتگو کنند. با این حال نه این موضوعات کانون داغ جدال سیاسی این کشورها است و نه انتظاری برای حصول توافق میان اعضا بر سر موضوعات مورد گفتگو وجود دارد.
در همین ارتباط امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه گفته است که در خاتمه اجلاس صدور بیانیه پایانی در کار نخواهد بود زیرا او اعلام کرده که انتظار ندارد که ترامپ با هر چیزی در مورد مبارزه با تغییرات آب و هوا موافقت کند حتی اگر مسئله با آتش سوزی گسترده در جنگلهای آمازون باشد. با این حال باز هم سخن مکرون بسیارخوشبینانه است زیرا اولاً دامنه اختلافات طیف وسیعتری از موضوعات و حتی شادی تمامی موضوعات مورد بحث را شامل می شود و ثانیاً اکنون صرفاً شکاف در جی 7 به ساز مخالف ترامپ محدود نیست و اگر سال گذشته از جی 7 با تمسخر به عنوان جی6+1 سخن یا میشد اکنون و با روی کار آمدن موریس جانسون در انگلیس باید از جی5+2 سخن گفت.
در تأیید این موضوع دونالد توسک رئیس شورای اروپا با محکوم کردن آنچه اختلافات بی معنی میان اعضا نامید تصدیق کرد که یافتن زمینه و درک مشترک در مورد موضوعات مورد بحث بسیار دشوار است.
جنگ تجاری
به طور حتم مهمترین موضوع گفتگوهای سران هفت کشور بزرگ صنعتی جهان چالشهای پیشروی اقتصاد جهانی بویژه در اثر تشدید جنگ تجاری است که کاخ سفید علیه دیگر قدرتهای اقتصادی جهان به راه انداخته است. بانک جهانی در گزارش سالانه جدید خود رکود در رشد اقتصادی جهان طی سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ را پیشبینی کرده و گفته ابرهای خاکستری افق آینده اقتصاد را فرا خواهند گرفت. بنابر این گزارش رشد اقتصادی طی سال جاری و سال آینده (۲۰۲۰) رقمی حدود ۲.۸ یا ۲.۹ خواهد بود. بخشی از این پیشبینی به کمرنگشدن تاثیر بخشودگیهای مالیاتی منتج از لایحه دونالد ترامپ نسبت داده شده که رشد اقتصادی آمریکا را هم به طور چشمگیری کاهش خواهد داد.
با این حال مقامات آمریکایی پیش از عزیمت ترامپ به فرانسه اعلام کردند که وی سیاست های مقررات زدایی را محکوم می کند و متحدین را تحت فشار قرار می دهد تا از روش او برای رفع مشکلات اقتصاد جهانی پیروی کنند.
ترامپ با وجود علائم هشدار دهنده از رکود قریب الوقوع ، همچنان بر قدرت اقتصاد آمریکا اصرار دارد . وی در توییتی گفته بود: "فکر می کنم ما بسیار خوب عمل می کنیم. اقتصاد ما بسیار خوب است. ما با چین فاصله کمی داریم و برنده خواهیم شد. " این در حالی است که مکرون اظهار امیدواری کرده بود که اروپا را به سمت پایین آوردن مالیات سوق دهد ، تا محرک مالی بتواند رکود آینده را خنثی کند.
این پایان ماجرا نبود. همه چیز برای یک فضای متشنج اقتصادی میان جی 7 مساعد شد پس از آنکه ساعاتی قبل از عزیمت به پاریس ، ترامپ با عصبانیت نسبت به اقدام چین مبنی بر اعمال تعرفه های تلافیجویانه بیشتر علیه کالاهای آمریکایی واکنش نشان داد و حتی طی فرمانی به شرکت های آمریکایی دستور داد که در پی یافتن جایگزین برای چین به منظور انجام تولیدات و فعالیت های اقتصادی خود باشند.
ترامپ همچنین برای مقابله با مالیات جدید فرانسه بر شرکت های بزرگ فناوری ، تهدید به اعمال مالیات بر شراب فرانسه به صورتی که ”مانند آن را قبلاً ندیده اید” نمود. از طرف دیگر دونالد توسک هشدار داد اتحادیه اروپا پاسخ تعرفه های اعمالی واشنگتن بر محصولات دیجیتال تولیدی این قاره را خواهد داد.
طبیعتاً در این شرایط انتظار دستیابی طرفین به اجماع بر سر مقابله با روند کاهش رشد اقتصاد جهانی ناممکن می نماید آنهم وقتی که سیاستهای مرکانتلیستی (حمایت گرایانه) در قطبهای بزرگ اقتصادی در حال افزایش است.
برگزیت
از دیگر موضوعات مهم اجلاس امسال اهمیت یافتن مجدد مسئله خروج انگلیس از اتحادیه اروپا است. با رد متن توافقنامه جدایی در پارلمان بریتانیا و سپس روی کار آمدن موریس جانسون منتقد سرسخت آن توافقنامه و از مدافعان خروج بدون توافق، سرنوشت برگزیت مجدداً در حالهای از ابهام قرار گرفته است. جانسون طی روزهای گذشته برای دیدار و مذاکره با رهبران آلمان و فرانسه به این کشورها سفر کرد اما نتیجه ای برای شروع مذاکرات جدید به دست نیاورد و در نتیجه اکنون امیدوار است در دیدار با ترامپ و تأکید بر امضا توافقنامه تجارت دوجانبه با آمریکا موجب فشار بر رهبران اروپا برای پذیرش مذاکرات جدید شود. وی برای متقاعد کردن رهبران اروپا تأکید کرد که كه انگلیس پس از برگزیت از مسئولیت های خود در صحنه جهانی عقب نشینی نخواهد كرد و ایمان خود را به نظم جهانی از دست نخواهد داد. در واقع جانسون می خواهد تعادلی مابین عدم ناامید کردن متحدان اروپایی و به خطر نیانداختن روابط تجاری آینده با آمریکا برقرار کند
در این میان کاخ سفید برای تشدید اختلافات در اروپا و پاره پاره شدن اتحادیه می کوشد که این امر خود یکی از مهمترین موضوعات شکاف در جی 7 می باشد.
تغییرات آب و هوایی
تغییرات آب و هوایی از دیگر موضوعات اصلی و البته مورد اختلاف میان طرفین است. ترامپ در اوایل دوران ریاست جمهوری خروج آمریکا از توافقنامه پاریس که در مورد تعهد به کاهش گازهای گلخانه ای بود را اعلام کرد. وی دلیل این تصمیم را مغایرت معاهده پاریس با منافع آمریکا عنوان کرده گفته بود که خروج از این توافق صنایع زغال سنگ و نفت را رونق خواهد بخشید.
در حال حاضر نیز این اختلاف حتی در مورد موضوع جدید آتش سورزی در جنگل های آمازون پا برجا مانده است به صورتی که وقتی مکرون تهدید به مسدود كردن توافقنامه تجارت اتحادیه اروپا- آمریكای جنوبی موسوم به مرکوسور کرد مرکل صدراعظم آلمان با این اقدام مخالفت نمود و اعلام کرد پیمان مرکوسور باعث تخریب جنگل های بارانی در برزیل نمی شود.
ایران
مسأله توافق هسته ای با ایران و تنش های بوجود آمده میان واشنگتن و تهران در منطقه حساس و استراتژیک خلیج فارس که به دلیل منبع اصلی تأمین انرژی جهان منافع تمامی کشورهای گروه 7 به آن گره خورده است، موضوع دیگر مورد مذاکره میان این کشورها اعلام شده است. در حال حاضر موضع آمریکا در خروج یکجانبه از توافق مورد مخالفت دیگر اعضا گروه 7 بوده و این کشورها بر لزوم حف این توافق تأکید دارند. محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران طی روزهای گذشته در فرانسه با مکرون دیدار و شروط تهران برای متوقف کردن روند کاهش تعهدات خود را به طرف اروپایی اعلام کرده بود.
در این میان گفته می شود رهبران گروه 7 مکرون را به عنوان نماینده این گروه برای مذاکره و رساندن پیام آنها به ایران انتخاب کرده اند اگرچه در مورد محتوای این پیام هنوز اخباری منتشر نشده است. با این حال این احتمال وجود دارد که ترامپ به منظور جلوگیری از تشدید اوضاع متشنج در خلیج فارس و عواقب و تأثیرات نامعلوم آن بر قیمت انرژی به این نتیجه رسیده باشد که باید در مقابل شروط ایران برای عدم کاهش تعهدات برجامی خود نرمش نشان دهد.