به گزارش الوقت اگر عربستان سعودی را پیش از این با خبرهایی درباره زندانی شدن مخالفان و فعالان سیاسی و اجتماعی میشناختیم، حال یک پایه ثابت خبرهای مرتبط با عربستان اقدامات جنجالی و پر سر و صدای ولیعهد این کشور در حوزه مسائل اجتماعی و فرهنگی است.
طی کمتر از یک ماه گذشته دو مسئله بی سابقه چشمهای بهت زده افکارعمومی جهانی را به عربستان خیره کرد و به بحثها و جدالها درباره عربستان سعودی دامن زد.
دیسکوی حلال جده
شرکت دیکسوهای معروف و جهانی «وایت» که مقر آن در دوبی است، اواخر ماه میلادی گذشته اعلام کرد که قصد دارد اولین کلوب خود در عربستان را در شهر جده افتتاح کند و نی-یو، خواننده آمریکایی در شب افتتاح به اجرای برنامه بپردازد.
با این وجود راه اندازی چنین کلوبی، انتقادات بسیاری را به همراه داشت و در شبکههای اجتماعی کاربران عربستان به دو دستۀ بزرگ موافق و مخالف تقسیم شدند و در نهایت مدیر راه اندازی این دیسکو در جده عطایش را به لقایش بخشید و از تصمیم خود صرف نظر و به طور رسمی اعلام کرد که دسکو وایت در عربستان شروع بکار نخواهد کرد.
انتقادات از راه اندازی این دیسکو در عربستان حتی کار را تا بدان جا رساند که سازمان سرگرمی و تفریح سعودی در بیانیهای اعلام کرد که یک پروندۀ تحقیق درباره این کلوب باز شده است تا موضوع «نقض رویههای قانونی» توسط کلوب و «نداشتن مجوز» بررسی شود.
اما یک سوی دیگر دفاع مدیران کلوب بود که صدور مجوز خود را از دفتر ولیعهد عربستان، محمد به سلمان عنوان میکردند، اگرچه بعد از اعلام لغو برنامههای این کلوپ، پاسخی از محمدبن سلمان منتشر نشد، هرچند برای بسیاری مشخص بود که لابد صدور مجوز برای فعالیت دیسکو در جده در ادامه همان برنامه به اصطلاح اصلاحاتی ولیعهد این کشور است.
خواننده آمریکایی، نیامده قهر کرد!
پس از تمام شدن داستان نیمه تمام دیسکو عربستان، حال نوبت خواننده و رپ خوان زن آمریکایی بود که خبرهایش در مورد اجرای زنده در عربستان پر سر و صدا شد.
نیکی میناژ، خواننده آمریکایی که به علت اجراهای غیرمتعارف و نیمه برهنه در غرب معروف است، قرار بود به دعوت مسئولا سعودی همین روزها در شهر جده به صحنه برود، اما این خواننده آمریکایی قبل از آمدن انصرافش را از برگزاری کنسرت در عربستان اعلام کرد.
خبر اجرای «نیکی میناژ»، رپر آمریکایی، در فستیوال موسیقی جده چندی پیش اعلام شده بود، اما با توجه به سبک اجرا و نحوه پوشش این خواننده، اجرای چنین کنسرتی در کشوری که اسلام از آنجا ظهور کرده است، تعجب و حیرت بسیاری را برانگیخت.
پس از آن نیز یک بنیاد دفاع از حقوق بشر غربی از این خواننده خواسته بود تا با توجه به نادیده گرفته شدن معیارهای غربی و آزادی بیان در کشور عربستان، از شرکت در این رویداد صرف نظر کند و «نیکی میناژ» نیز در بیانیهای اعلام کرد: «پس از در نظر گرفتن بازتابهای این اجرا، تصمیم گرفتم اجرای کنسرت در فستیوال جده را لغو کنم.»
با این حال انتظار میرفت حداقل شورای علمای سعودی راجع به دعوت از نیکی میناژ که در تمام کنسرتهایش با پوششی نیمهعریان روی صحنه ظاهر میشود، اعلام موضع کند، اما چنین اتفاقی نیفتاد تا این که این خواننده بدنام آمریکایی خود از شرکت در این مراسم انصراف داد و علت انصراف خود را "حمایت از همجنس بازان"، دانست.
ولیعهد ناآشنای عربستان
انجام برنامههای موسیقی غربی و... که طی یک ماه گذشته با جنجال فراوانی همراه بود، در واقع به عنوان بخشی از همان برنامه فرهنگی محمدبن سلمان، ولیعهد عربستان است که خود را به عنوان چهره مدعی اصلاحات در عربستان مطرح کرده است.
با این حال اعلام برگزاری و سپس لغو این برنامهها باعث شد تا این گونه به نظر میرسد که ولیعهد سعودی هیچ استنباط دقیقی از ایجاد اصلاحات فرهنگی و اجتماعی واقعی در عربستان ندارد و تنها به آمریکایی شدن حوزههای فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی عربستان میاندیشد. به عنوان نمونه میتوان به سفر سال ۲۰۱۸ بن سلمان به ایالات متحده آمریکا اشاره کرد که وی طی این سفر با مسئولان و دست اندرکاران متعدد هالیوودی دیدار و گفتگو کرد. هدف او از این سفر و دیدارها، ایده گرفتن از ایالات متحده برای راه اندازی بیش از ۲۵۰۰ سینما در سراسر عربستان تا سال ۲۰۳۰ بوده است. برگزاری جشنواره موسیقی آن هم با حضور یک چهره جنجالی که همواره با ظاهری عریان روی صحنه ظاهر شده است نیز در چارچوب همین سیاست بن سلمان یعنی آمریکائیزه کردن فرهنگ عربستان طبق آن چه که در غرب شاهد آن هستیم، انجام میشود. در حقیقت، بن سلمان تلاش میکند تا این گونه القا کند که سعودی چیزی از قد و قامت کشورهای غربی کمتر ندارد و میتواند همپای آنها در عرصههای مختلف پیش برود؛ حتی اگر این اقدام به قیمت زیر پا گذاشتن آموزههای دینی باشد که سردمداران ریاض، به دروغ مدعی آن هستند.
اما یک موضوع دیگر در میان نادیده گرفته شده و آن هدف واقعی این اقدامات ولیعهد عربستان است.
اگرچه براساس آن چه ادعا شده، بن سلمان به دنبال اصلاحات است، اما در واقع باید گفت که اجرای خوانندگان زن و یا شروع بکار دیسکوها به سبک غرب هیچ درمان واقعی برای اصلاحات در عربستان نیست. در کشوری که بسیاری از فعالان سیاسی و اجتماعی به دلیل کمترین فعالیتهای خود، بیشترین احکام قضایی از حبس و گاه حتی تا اعدام را میگیرند، خوانندگان زن آمریکایی نمیتوانند به عنوان منادیان اصلاحات به شمار روند. به عبارت دیگر عربستان سعودی برای اصلاحات واقعی خود نیازمند تجدیدنظر در برخورد با فعالان اجتماعی و سیاسی و ایجاد فضای باز برای دیگر شهروندان این کشور با دیگر مذاهب و عقاید اسلامی است و در شرایط فعلی با وجود سرکوبهای بسیار شدید سیاسی در عربستان، هیچ چشم انداز امیدوار کنندهای از اصلاحات واقعی به چشم نمیخورد.