الوقت- پنج شنبه گذشته کاخ سفید اعلام کرد جان بولتون مشاور امنیت ملی به زودی با همتای روسی خود «نیکلای پاتروشف» و «منیربن شبات» مشاور امنیتی نخست وزیر رژیم صهونیستی در بیت المقدس دیدار می‌کنند. با توجه به حساسیت بالای تحولات منطقه این سوال مطرح می شود که اهداف واقعی این نشست چیست و چه نتایجی احتمالی در بر خواهد داشت ؟
تحرکات اخیر رژیم صهیونیستی و آمریکا
این نشست قرار است با عنوان «بررسی امنیت منطقه ای» برگزار شود. روزنامه الاشرق الاوسط در گزارشی به نقل از چند دیپلمات غربی نوشت که آینده حضور سیاسی ایران درسوریه موضوع اصلی این جلسه است . پس از بیانیه کاخ سفید است نتانیاهو اعلام نمود شخصا پیشنهاد این نشست را داده است و پذیرش دعوت را امری بی سابقه نامید. بنابراین می توان گفت احتمالاً موضوع محوری در این نشست منافع امنیتی اسرائیل است.
طی ماه‌های اخیر حجم فعالیتها و اقدامات آمریکا و رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی در چارچوب منافع این رژیم افزایش یافته است. تل آویو تمام تلاش خود را انجام میدهد که در آستانه معامله قرن تمام کانالهای سرایت بحران به مرزهای خود را ببندد. این اقدامات در مرحله اول در بعد سیاسی در حال انجام است. یکی از مهمترین و حساس‌ترین نقطه سرایت بحران، سوریه است که با الحاق بلندی‌های جولان و وجود حکومتی متخاصم در سوریه، و حدود 9 اردوگاه آوارگان فلسطینی که بیش از 530هزار نفر هستند، صهیونیست‌ها از تکرار حوادث یوم نکبت در مرز شهراشغالی قنیطره و مجد الشمس که اهمیت راهبردی دارند نگران است. نقش اسرائیل در سوریه بسیار ضعیف است و تنها به حملات موقت اکتفا نموده که اثری کوتاه مدت و حتی خطرناک برای امنیت این رژیم در پی دارد. بنابراین برای ایجاد یک نقش موثر از یک سال گذشته سعی در نزدیک نمودن روسیه و آمریکا بر محور منافع امنیتی خود در سوریه داشته است. در مرداد ماه سال گذشته بولتون در اورشلیم با نتایاهو دیداری داشت که موضوع مهم کاهش نفوذ ایران در سوریه و افزایش فشارهای اقتصادی بود. بولتون برای تکمیل اهداف این دیدار در سفر شهریور ماه خود به ژنو با «نیکلای پاتروشف» در مورد کاهش حضور ایران در سوریه گفتگو کرد اما در مجموع آمریکا و روسیه اختلاف نظرهای دیگری نیز داشتند که باعث شد بیانیه پایانی را امضا نکنند. رژیم صهیونیستی به تلاشهای خود با دیپلماسی نظامی با روسیه ادامه داد و در 27 فوریه(8 اسفندماه) سخنگوی کرملین «دیمتری پسکوف» از تشکیل کارگروه مشترک با تل آویو در مورد سوریه ، خروج نیروهای خارجی از این کشور و برقرای ثبات خبر داد اما درعین حال اعلام کرد که ساختار و ترکیب این کارگروه مشخص نشده است.
موضوع نشست ژوئن و گرایشهای طرفین
قسمت چالش برانگیز گزارش اخیر شرق الاوسط، توافقات قبلی سه جانبه با عنوان «نقشه راه » است که در این طرح رژیم صهیونیستی و آمریکا از روسیه میخواهند تا در مقابل امتیازاتی مثل بازسازی، مشروعیت بخشی به حکومت بشار اسد و رفع تحریم، روسیه اقدامات ملموسی برای کنترل نقش ایران و کنترل روند سیاسی در سوریه انجام دهد. آنچه که آمریکا به عنوان ابزار تهدید برای وادار ساختن مسکو در این گزارش به آن اشاره شده است عبارتند از؛ باقی گذاشتن نیروهای آمریکا در شرق فرات ، مشارکت متحدین اروپایی در ائتلاف شرق سوریه، ندادن مشروعیت به حکومت بشار اسد و مانع تراشی در عادی سازی امور سوریه . اما روز گذشته یک مقام ارتش آمریکا در گفتگو با روزنامه نشنال این گزارش را رد کرد و اعلام نمود موضع آمریکا قطعنامه 2254 و مذاکرات ژنو است که در آن خواستار برگزاری مذاکرات فراگیر ، تدوین قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات مردمی در سوریه است.
رژیم صهیونیستی در پی ایجاد یک توافق آمریکایی-روسی است که در آن امنیت در سوریه برپایه امنیت این رژیم تعریف شود. در ادامه این سیاست هیات امنیتی اسرائیل به ریاست مئیر بن شبات در اواخر فرودین امسال با بولتون در واشنگتن دیدار کردند. بولتون پس از آن در توئیتی بر همکاری آمریکا و اسرائیل در برابر فعالیتهای خصمانه ایران تاکید نمود. روزنامه های عبری نیز هدف این دیدار را تهدید ایران و سایر گروها در برهم زدن ثبات منطقه اعلام نمودند. این نشست اخرین حلقه از اقدامات اسرائیل می باشد که در حقیقت برای درو کردن فعالیتهای یک سال اخیر در نزدیک نمودن روسیه و آمریکا علیه ایران در سوریه صورت می گیرد.
اما چند نکته آینده این نشست را تعیین می‌کند:1- روسیه اگرچه به خاطر کاهش فشار و تحریم آمریکا و نقش دوجانبه لابی صهیونیستی در جامعه سیاسی روسیه و آمریکا، ممکن است تمایلاتی برای همکاری با آمریکا در سوریه داشته باشد اما پس از هزینه‌های هنگفت نظامی در سوریه به هیچ وجه نظمی که آمریکا دیکته کرده باشد را در سوریه نخواهد پذیرفت. روسیه قبلا یکبار در مورد لیبی و تصویب قطعنامه 1973 در سال 2011 فریب آمریکا را خورد و سپس از امور داخلی لیبی کنار گذاشته شد به همین خاطر تاکنون بیش از 12 قطعنامه علیه سوریه را وتو نموده که نشان از موضع قاطع مسکو در حفظ دست برتر و موازنه در سوریه را دارد
2- آمریکا در سوریه از استراتژی مشخصی برخوردار نیست اگرچه ترامپ از تمایل به خروج سخن گفته است اما متحدین اروپایی آمریکا و هر دو حزب اصلی آمریکا با این امر مخالفند. بنابراین دادن شرق فرات به روسیه امتیاز قابل اطمینانی برای روسیه نیست.
3 – حضور مستشاری ایران و مدیریت نیروهای زمینی عامل مهمی در پیروزی‌های ارتش سوریه بر تروریستها بوده است و این امر در پیشبرد عملیات حساس و سرنوشت ساز ادلب بیشتر از پپیش احساس می شود. اسرائیل و آمریکا هیچگاه متحدین قابل اطمینانی برای جایگزینی ایران در این زمینه نیستند. بنابراین علاوه بر اینکه ممکن است این همراهی با توجه به روابط استراتژیک تهران- دمشق هیچ نتیجه ای برای مسکو در بر نداشته باشد، خروج کامل ایران از سوریه هم خطر بازگشت بحران و تهدید شدن پایگاههای زمینی روسیه را در پی دارد و بر روابط رو به رشد دو کشور صدمه خواهد زد.
4-معامله قرن که این نشست مقدمه ای برای آن است در حال شکست است اخیرا پمپئو در جلسه ای با سران یهودی نسبت به موفقیت آن ابراز بدبینی کرد و گفت این طرح 2 نکته خوب و 9 نکته بد دارد بنابراین در مجموع نشست سه جانبه پیش رو به دلیل نادیده گرفتن واقعیات در ساختار رئالیستی منطقه و واگرایی منافع امنیتی بازیگران ،دستاوردهای آرمانی و مطلوبی که نتانیاهو به دنبال آن است را به صورت کامل محقق نخواهد کرد .
