عربستان همواره از اهرم تجارت اسلحه و تهدید به خروج سرمایه از کشورهای طرف قرارداد سعی نموده از قرار گرفتن نام خود در لیست سیاه کشورها جلوگیری کند
الوقت- روز جمعه پارلمان اتحادیه اروپا با پیشنهاد کمیسیون اروپایی برای گنجاندن نام عربستان در فهرست حامیان مالی تروریسم و لیست سیاه پولشویی مخالفت کردند. کشورهای مخالف این طرح در بیانه خود اعلام کرده بودند که طرح پیشنهادی فاقد شفافیت لازم و اطلاعات قابل اتکا است و آنرا رد کردند.
چند روز قبل ار ارائه این طرح، ورا یورووا، کمیسر اروپا در امور دادگستری گفته بودکه اتحادیۀ اروپا سختگیرانهترین تدابیر را در زمینه مبارزه با پولشویی به اجرا گذاشته است و باید مراقب بود که پول های کثیف دیگر کشورها وارد سامانۀ مالی اتحادیۀ اروپا نشوند. یورووا گفت "پول کثیف" محرک جنایت سازمان یافته و تروریسم است و کشورهایی که در فهرست سیاه اتحادیۀ اروپا قرار دارند باید به سرعت به خلاءها و کمبودهای خود در این زمینه پایان دهند. این طرح روز چهارشنبه وارد کمیسیون اتحادیه اروپا شد و ۲3 کشور را در لیست پول کثیف و تامین مالی تروریسم قرار میداد. اعضا اتحادیه اروپا یک ماه وقت داشتند که این طرح را تصویب یا رد کنند اما مخالفین قرار گرفتن نام عربستان به سرعت دو روز بعد یعنی روز جمعه از قرار گرفتن نام عربستان جلوگیری کردند. بیست کشور اروپایی با قرار گرفتن نام عربستان مخالفت کردند از جمله بریتانیا، آلمان، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، بلژیک و یونان . اما دلیل برجسته بودن نام این چند کشور در صدر حامیان عربستان جه بود؟
تجارت جهانی اسلحه
اروپا یکی از منابع مهم تامین اسلحه جهان است. به گزارش موسسه صلح استکهلم فرانسه 7/6 درصد آلمان 8/5 درصد بریتانیا 8/4 ، ایتالیا5/2 درصد از کل صادرات اسلحه جهان را به خود اختصاص داده اند. اما یکی از بزرگترین وارد کنندگان اسلحه جهان عربستان است که ده درصد کل واردات سلاح جهان را به خود اختصاص داده است.
عربستان بزرگترین وارد کننده اسلحه در سال 2017 بود. بنابراین صادرکنندگان اسلحه جهان به این راحتی نمیتوانند از تجارت پررونق اسلحه با عربستان چشم پوشی کنند. در آخرین گزارش موسسه صلح استکهلم ارزش کل واردات اسلحه عربستان در سال 2017 میزان 4.325 میلیارد دلار اعلام شد.
بین سال 2015 تا 2017 بیشترین صادر کنندگان اسلحه به عربستان به ترتیب آمریکا با 6.980 میلیارد دلار، انگلستان با 2.029 میلیارد دلار، فرانسه 291 میلیون دلار، اسپانیا 254 میلیون دلار، سوئیس 186 میلیون دلار، کانادا 129 میلیون دلار و آلمان 120 بوده اند. آمار بالا که از موسسات معتبر بین المللی اعلام شده به وضوح نشان میدهد که چرا کشورهای مهم اروپایی مثل فرانسه، انگلیس و ایتالیا در صدر مخالفین قرارگرفتن نام عربستان در لیست پولشویی و تامین مالی تروریسم هستند.
لابی جهانی عربستان با اهرم پول و تجارت اسلحه
ورود به این فهرست به سابقه و پرستیژ بین المللی کشورها آسیب میزند. گردشگران بین المللی کمتری وارد کشورهای این لیست می شوند و شرکتهای فعال در سرمایه گذاری ، چنین کشورهایی را به عنوان کشورهای با ریسک بالا برای سرمایه گذاری ارزیابی میکنند در نتیجه رغبت کمتری برای سرمایه گذاری در چنین کشورهایی پیدا می کنند. همچنین روابط مالی آنها با اتحادیه اروپا و بانکهای اروپایی دچار پیچیدگی و کنترل بیشتری می شود.
این در شرایطی است که محمد بن سلمان ولیعهد سعودیها در سال 2016 برنامهای برای کاهش وابستگی عربستان سعودی به نفت، تنوع بخشیدن به اقتصاد آن و توسعه بخشهای خدماتی مانند بهداشت، آموزش، زیرساخت، تفریحی و گردشگری تحت عنوان عربستان 2030 مطرح کرده که برای پیشبرد آن جذب سرمایهگذاران خارجی و تکنولوژی خارجی از اهمیت حیاتی برخوردار است.
عربستان همواره از اهرم تجارت اسلحه و تهدید به خروج سرمایه از کشورهای طرف قرارداد سعی نموده از قرار گرفتن نام خود در لیست سیاه کشورها جلوگیری کند. به گفته یک دیپلمات اروپایی ، عربستان سعودی در نشست ورشو تهدید کرده بود در صورتی که اروپا نامش را در فهرست پولشویی و حمایت از تروریسم قرار دهد، تجارت با برخی کشورهای اروپایی را کاهش داده یا متوقف میکند.
«ملک سلمان» پادشاه سعودی پیش از به رای گذاردن طرح، با ارسال نامه ای به کشورهای اروپایی آنها را تهدید به کاهش روابط مالی و اقتصادی ریاض با آنها کرده بود. آمریکا نیز که در صدر صادرکنندگان اسلحه به عربستان قرار دارد بارها از انحادیه اروپا خواسته نام عربستان را وارد این لیست نکنند.
عربستان در گذشته نیز چنین لابی هایی داشته است. در سال 2016 عربستان با تهدید قطع پرداختهای بودجه ای خود به سازمان ملل« بان کی مون» را وادار نمود تا این کشور را از فهرست سیاه عاملان کشتار کودکان یمنی خارج کند.
همچنین پس از انتقاد وزارت خارجه کانادا از نقض حقوق بشر در عربستان، مقامات سعودی روابط دیپلماتیک خود با کانادا را قطع وسرمایه گذاری جدید در این کشور را تعلیق نمودند و 7 هزار دانشجوی بورسیه از مبدا کانادا را به کشورهای دیگر فرستادند.
افزون بر این پس از گزارش مقدماتی 28 صفحه ای سازمان سیا مبنی بر دخالت عربستان در حوادث یازده سپتامبر، عربستان آمریکا را تهدید به خروج صدها میلیارد دلار سرمایه از این کشور نمود که در نهایت سازمان سیا در گزارش 28 صفحه ای خود از انتشار نقش عربستان در حوادث 11 سپتامبر خودداری کرد.
بسیای از لابی های عربستان با اهرم تجارت اسلحه و پول غرب را واردار به اتخاذ سیاستهای دوگانه نموده است. جرمی هانت که قرار بود روز شنبه برای مذاکره در مورد صلح یمن وارد عربستان شود در دیدار روز گذشته خود با «ابراهیم بن عبدالعزیز العساف» وزیر امور خارجه عربستان در ریاض روابط دو کشور را استراتژیک توصیف کرد. در این دیدار به ظاهر، آخرین تحولات منطقهای و نیز فعالیت مشترک در زمینه مبارزه با افراط گرایی و تروریسم و برخی مسائل مورد توجه طرفین بررسی شد اما اقدام یک روز قبل لندن در مخالفت با قرار گرفتن نام عربستان در لیست پولشویی، عملاً سفر جرمی هانت که به ظاهر برای مساله صلح در خاورمیانه وارد عربستان شده است را با تردید جدی مواجه کرد. با توجه به نقش انگلیس در جنگ یمن و فروش بالای اسلحه به عربستان، به نظر می رسد انگلستان بیشتر در صدد تحکیم روابط تجاری خود با عربستان باشد تا صلح در یمن.