آمریکا قصد دارد در اجلاس سیزدهم به جای ترتیبات جهانی رویکردهای دوجانبه را اتخاذ کند که در آن فقط نفع ایالات متحده تضمین می‌شود
الوقت- سیزدهمین نشست سران ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان موسوم G-20 روز سی نوامبر (۹ آذر)در آرژانتین برگزار خواهد شد. این نشست در حالی برگزار می‌شود که جنگ تجاری بین چین و آمریکا ابعاد شدید‌تری به خود گرفته است، برخی از اعضای جی ۲۰ که اقتصادهای نفتی دارند از روند کاهش قیمت نفت ناراضی هستند، هنوز ثبات به صورت کامل به سوریه بازنگشته است، فشارهای مجامع بین‌المللی برای پایان جنگ یمن افزایش یافته است، بخش عمده ای از کشورهای جهان از سیاستهای اقتصادی آمریکا ناراضی اند، هشدارها برای تغییرات اقلیمی همچنان به روز می شود و از همه مهتر تردیدی جدی در مدیریت دسته جمعی نظام مالی و سیاسی بین المللی به رهبری آمریکا بوجود آمده است. در چنین شرایطی سیزدهمین اجلاس سران جی ۲۰ در سایه ای از امید و یاس برای ترسیم آینده اقتصاد و سیاست جهان برگزار می شود.
ترکیب جی ۲۰ و ریشه های شکل گیری
پس از فروپاشی شوروی و آزاد شدن کشورهای آسیای میانه و اروپای شرقی از سیطره کمونیسم، این برداشت شکل گرفت که سیستم اقتصاد باز جهانی مسیری درست را در پیش گرفته و اکنون باید قوائدی جهان شمول برای نظام اقتصادی باز رقابتی شکل بگیرد در کنار این،با بروز بحران مالی پایان دهه نود میلادی که آسیا،آمریکای جنوبی و روسیه کانونهای این بحران بودند،ضرورت حضور دیگر کشورها در جمع کشورهای صنعتی بیشتر شد. تاقبل از آن، مدیریت غیررسمی اقتصاد جهان فقط در قالب کشورهای «گروه کتابخانه» (آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه و ژاپن) و با اضافه شدن کانادا ،ایتالیا و روسیه در قالب G-7 و G-8 انجام می‌شد که بسیار ی از اقتصادی های نوظهور عضو آن نبودند. بنابراین درسال ۱۹۹۹گروه جی ۲۰ رسما شکل گرفت.
نمایندگان برخی سازمانهای اقتصادی مهم مانند صندوق بین المللی پول(IMF)وسازمان تجارت جهانی و چند سازمان دیگر در‌جلسات جی بیست شرکت میکنند.
این بیست کشور دو سوم اقتصاد جهان و85 درصد تولید ناخالص داخلی اقتصاد جهان را دارا هستند و سه چهارم تجارت جهان در کنترل آنهاست لذا با وجودی که تمام کشورهای جهان، عضو صندوق بین‌المللی و بانک جهانی هستند، اما این ۲۰ کشور دستور کار صندوق بین المللی پول و بانک های توسعه ای را تنظیم میکنند.
نشست بوئنوس آیرس و چالش‌های پیش رو
در نشست دوازدهم که درآلمان برگزار شد، ترامپ در موضعی کاملا جدا از بقیه اعضا قرارداشت پس از یکسال از آن نشست ،همچنان اختلاف ترامپ با چین واروپا وجود دارد و در بعضی ابعاد نیز شدیدتر شده است ترامپ دیروز اعلام کرد اگر با چین به توافق نرسیم بر ۲۶۷ میلیارد دلارکالای وارداتی از چین هم تعرفه ۱۰ یا ۲۵ درصدی اعمال خواهیم کرد. این نشانگر آن است که آمریکا قصد دارد در اجلاس سیزدهم به جای ترتیبات جهانی رویکردهای دوجانبه را اتخاذ کند که در آن فقط نفع ایالات متحده تضمین می‌شود. این مواضع باعث شده کشورهای شرکت کننده نیز از نتایج اجلاس آتی ابراز تردید کنند.«اولاف شولتز»وزیر دارایی آلمان به این مساله قبل از عزیمت به آرژانتین اشاره نمود.
منازعات خاورمیانه همچنان وجود دارند بی ثباتی در افغانستان، بحران سوریه و بغرنج شدن آن با حمله شیمیایی چند روز پیش در حلب و همچنین تشدید درگیریها در بندر حدیده یمن از دیگر موضوعات این نشست خواهد بود. طرفهای درگیر در جنگ یمن کمتر از یک ماه فرصت دارند تا گفتگوهای صلح را شروع کنند و حالا نشست آرژانتین نقش تعیین کننده ای در مسیر آینده این گفتگوها دارد.
اکنون موفقیت اجلاس سیزدهم در گرو حل این بحرانهاست با توجه به اینکه آمریکا و عربستان دو عضو جی 20، نقش محوری در جنگ یمن داشته اند، پایان جنگ ودرگیری در یمن ارتباط زیادی به این نشست خواهد داشت. قتل جمال خاشقچی در خاک کشور ترکیه، باعث موضع گیری شدید اروپا و ترکیه و برخی مجامع داخلی آمریکا شد. در نشست بوئنوس آیرس ترامپ باید توجیهی مناسب برای افکار عمومی داخل آمریکا و جهان برای دیدار با بن سلمان داشته باشد. اردوغان و کشورهای اتحادیه اروپا تمایلی به دیدار دوجانبه با بن سلمان در این نشست ندارند. این اختلافات موضوع گزینشی بودن انتخاب اعضا را مجدداً پررنگ کرده است. توجیه اعضای جی20 برای نپذیرفتن عضو جدید این است که همه اعضا از مناطق جغرافیایی مختلف هستند و می‌توانند نماینده منافع آن منطقه باشند اما ترکیبات اعضا به گونه است که نمی‌توانند نماینده واقعی یک منطقه جغرافیایی باشند و حتی برخی از اعضا سعی در اتخاذ تصمیماتی خلاف منافع کشورهای منطقه جغرافیایی خود میکنند. عربستان نمونه بارز این نقصان است که در تحریم ایران نقش داشته و آشکارا از تضعیف اقتصاد ایران سخن میگوید و تلاش می‌کند تا با محاصره اقتصادی و سیاسی منطقه ای ، به اقتصاد و تجارت قطر آسیب جدی وارد کند. بنابراین مساله قطر و نقض قطعنامه 2231شورای امنیت در مورد ایران توسط آمریکا باعث شده تا مساله تحریمهای هسته ای ایران به یکی از چالش‌های نشست آرژانتین تبدیل شود.
اختلاف نظر روسیه و عربستان که اکنون از کاهش قیمت نفت ناراضی هستند با آمریکا در این اجلاس زمینه های دیگری از چالش را رقم میزند. ترامپ به دنبال منافع اقتصادی زود بازده و یکطرفه است بنابراین تمایلی برای سرمایه گزاری در مورد تغییرات آب وهوایی که دهه های آینده نتیجه می‌دهد را ندارد. در همین راستا دیروز گزارش دولت در مورد تغییرات آب وهوایی را رد کرد و گفت: آنرا باور نمیکنم و چین و ژاپن و بعضی از کشورها را مقصر آلودگی آب وهوا دانست. این موضع در آستانه نشست جی ۲۰ بر روند آن تاثیرمنفی خواهد گذاشت و مشخص می‌کند اعضا همچنان در مورد تغییرات آب وهوایی دچار اختلاف خواهند بود.
از بعدی دیگر بحران روسیه و اوکراین در تنگه «کرچ» و توقیف سه شناور اوکراین باعث تشدید اختلافات بین اتحادیه اروپا و آمریکا با روسیه شده تا جایی که ترامپ دیروز اعلام کرد شاید دیدارش با پوتین را لغو کند.
بنابراین سیزدهمین نشست جی 20 در آررژانتین در اوج واگرایی و اختلاف بین قطب‌های قدرت اقتصادی و سیاسی برگزار می‌شود اما برخلاف رویه انزواگرایی ترامپ که اهمیت زیادی برای نشستهای بین‌المللی دیگرمانند مانند APEC قائل نبود و سعی می کرد معاون خود مایک پنس را بفرستد، حضور ترامپ در این نشست نشانگر این است آمریکا نمی‌تواند به روند و نتایج اجلاس جی 20بی تفاوت باشد.
