ایتالیا از برگزاری این کنفرانس عمدتاً به دنبال نشان دادن نقش رهبری خود در تحولات لیبی به منظور مقابله با نفوذ رقیب خود یعنی فرانسه است تا اینکه زمینه مهمی برای دستیابی به توافق میان بازیگران داخلی بوجود آمده باشد
الوقت- نشست بین المللی مذاکرات صلح لیبی در پارلمو ایتالیا طی روزهای ۱۲ و ۱۳ نوامبر (۲۱ و ۲۲ آبان) برای پایان دادن به بحران در این کشور برگزار خواهد شد. در ماه می گذشته نیز مذاکراتی با حضور جریان های سیاسی عمده رقیب در این کشور و بازیگران بین المللی در فرانسه برگزار شد که در آن نشست درباره برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاستجمهوری در تاریخ ۱۰ دسامبر توافق کردند که در پی مخالفت روسیه و آمریکا با این جدول زمانی به تعویق افتاد.
اوضاع امنیتی و اجتماعی در لیبی این روزها خوب نیست ؛ درگیری ها در پایتخت این کشور طی یک ماه گذشته بیش از 100 کشته برجا گذاشت و در این درگیری ها صدها نفر دیگر زخمی شدند، بسیاری از زیرساخت های این کشور از بین رفته و دسترسی مردم به امکانات اولیه زندگی دشوار شده است. برق مرتب قطع می شود و مردم حتی نمی توانند سپرده های خود را از بانک ها خارج کنند . لیبی که پس از فروپاشی دیکتاتوری معمر قذافی در سال 2011 در پی تهاجم دولتهای غربی به این کشور تا کنون رنگ ثبات و آرامش را به خود ندیده است هم اکنون دارای حداقل دو دولت رقیب است: یکی در پایتخت (طرابلس) به ریاست «فایز سراج» که بر اساس توافقنامه الصخیرات سال 2015 بر سر کار آمده و توسط سازمان ملل متحد حمایت میشود و دیگری در شهر شرقی توبروک که رهبری آن را «عقیله صالح عیسی» از مجلس نمایندگان بر عهده دارد و ژنرال خلیفه حفتر فرمانده «ارتش ملی» از آن حمایت میکند. از سوی دیگر فرد دیگری که یکی از طرفهای عمده مذاکرات می باشد «خالد المشری« رئیس جدید شورای عالی حکومتی وابسته به جریان اخوان المسلمین است. این نبروها هم اکنون در پالرمو ایتالیا حضور دارند تا به توافقی برای تعیین زمان انتخابات، سازوکار تشکیل حکومت یکپارچه و پایان دادن به بیثباتی و ناامنی و حکومت ملوک الطوایفی در این کشور دست یابند.
اهداف این دور از مذاکرات
«غسان سلامه» نماینده سازمان ملل متحد در گزارش خود که در روز پنجشنبه اعلام کرد که لیبی یک کشور ثروتمند است که مردم آن از طریق گروه های جنایتکار که "میلیاردها دلار از خزانه های ملی سرقت می کنند، فقیر شده اند" و اتحاد جامعۀ بین الملل برای ایجاد ثبات در این کشور ضروری است.
جوزپه کونته نخست وزیر ایتالیا نیز که پیشنهاد تشکیل نشست پیش رو را داده است روز جمعه در صفحه فیس بوک خود نوشت: "ما قطعا پیش بینی نمی کنیم همه مشکلات را حل کنیم، اما می خواهیم فرصتی پایدار برای گفتگو ارائه دهیم". وی که از لوگوی رسمی کنفرانس را با شعار "برای لیبی، با لیبی" رونمایی کرد، هدف این نشست را ارائه سهم قابل ملاحظهای در روند ثبات لیبی، از طریق توافق کامل با بازیگران اصلی دانست که نقش اصلی را در این کشور ایفا خواهند کرد.
از سوی دیگر اتحادیه اروپا اعلام کرد که این کنفرانس در جستجوی راه حلی برای پایان دادن به بحران سیاسی در لیبی خواهد بود و به تقویت و حمایت از تلاش های سازمان ملل متحد در این زمینه علاوه بر بحث در مورد انتخابات و اصلاحات اقتصادی و امنیتی کمک خواهد کرد. اتحادیه اروپا همچنین تأیید کرد که فدریکو موگرینی، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه در کنفرانس پالرمو حضور خواهد داشت.
امیدهای کمرنگ در سایه اختلافات قدرت های اروپایی
لیبی کشوری با منابع سرشار نفت و گاز است که به دلیل مجاورت دریایی با خاک اروپا تبدیل به یکی از مبدأهای مهم مهاجرت غیرقانونی پناهجویان و قاچاق سازمان یافته انسان به اتحادیه شده و از سوی دیگر بیثباتی و هرج مرج خاک این کشور را به پناهگاهی امن برای فعالیت تروریستهای تکفیری همچون داعش و القاعده تبدیل کرده است. این عوامل عمدهترین دلایل توجه ویژه و رقابت قدرتهای بین المللی بویژه اروپایی برای حضور فعال در میدان تحولات این کشور میباشد.
ایتالیا مخالف برنامه فرانسه برای برگزاری انتخابات بود. ایتالیا در نشست ماه مه در فرانسه حضور نداشت که بنا بر گزارش رسانه ها به دلیل عدم دعوت از رم بود. اساساً ایتالیا به عنوان قدرت استعماری سابق در لیبی، این کشور را به عنوان بخشی از جغرافیای نفوذ خود می بیند و معتقد است پرونده لیبی هیچ ارتباطی با فرانسه ندارد و لیبی از لحاظ تاریخی" چهارمین ساحل ایتالیا "است که بسیار شبیه سیسیل و پالرمو است.
رقابت فرانسه و ایتالیا در لیبی با رقابت دو غول نفت و گاز جهان یعنی Total و Eni به صورت پررنگی قابل مشاهده است. پاریس تا کنون خود را بیشتر با ژنرال هفتار هماهنگ کرده است، در حالی که رم از دولت سراج حمایت میکند. از این رومی توان گفت ایتالیا می خواهد حمایت خود را از دولت السراج و متحدان و شبه نظامیان اسلامگرای خود تضمین کند چرا که اثربخشی این" دولت متحد با رم "پس از درگیری های یک ماهه در طرابلس که جان بیش از صد غیرنظامی را گرفت، فلج شده بود. همچنین ایتالیا در پی آن است تا با ایجاد تغییراتی در کادر شورای ریاست جمهوری از طریق اخراج نماینده شرق (فتحی مجباری) و اعطای پست حساس وزارت اقتصاد به شخص مورد نظر خود به خود علی عساوی راه اصلاحات اقتصادی و مالی در لیبی را هموار سازد. و بالاخره اینکه رم معتقد است که پرونده متحد کردن ارتش لیبی باید از مصر خارج شود و تحت نظارت سازمان ملل متحد قرار بگیرد چرا که مصر و امارات از ژنرال هفتر حمایت میکنند در حالی که ایتالیا به دنبال مشروعیت زدایی از نهاد قدرتمند شرق یعنی ارتش ملی است.
بر این اختلافات همچنین می توان رقابت های روسیه و غرب را در این کشور نیز افزود. لیبی در دوران قذافی از متحدان مسکو محسوب می شد. اکنون روسیه پس از دوران افول دهه های پس از فروپاشی شوروی مجدداً در دوران پوتین و بواسطه حضور نظامی اثرگذار در سوریه، خواستار نقش آفرینی در شمال آفریقا می باشد. از همین رو مشاهده میشود که ژنرال هفتر پیش از رفتن به پالرمو نخست عازم مسکو شد و با مقامات کرملین دیدار کرد.
به هر ترتیب مذاکرات پالرمو باید میان حداقل بازیکنان اصلی لیبی اتحادی را برقرار سازد موضوعی که بسیاری آن را در شرایط کنونی سخت و دور از دسترس عنوان میکنند. ایتالیا از برگزاری این کنفرانس عمدتاً به دنبال نشان دادن نقش رهبری خود در تحولات لیبی به منظور مقابله با نفوذ رقیب خود یعنی فرانسه است تا اینکه زمینه مهمی برای دستیابی به توافق میان بازیگران داخلی بوجود آمده باشد.