الوقت- روابط آمریکا و کوبا پس از بازگشایی سفارتهای دو طرف که از سال 1961 به علت قطع روابط سیاسی ودیپلماتیک فعالیتی نداشتند وارد فاز جدیدی شده است. روسای جمهور دو کشور رائول کاسترو و باراک اوباما در 17 دسامبر 2014 دنیا را با خبر از سر گیری روابطشان بهت زده کردند. دو رئیس جمهور اعلام کردند که پس از تقریبا یک سال و نیم مذاکرات مخفی که با میانجی گری واتیکان و دولت کانادا انجام گرفته بود قصد دارند به عادی سازی روابط بپردازند و به همین منظور تاریخ بیست جولای را به عنوان روز بازگشایی سفارت خانه های خود اعلام کردند. در این روز که مصادف با بیست و نه تیر بود کوبا با حضور وزیر خارجه خود در واشنگتن پرچم کشورش را دوباره پس از پنجاه و چهار سال در مقابل سفارت خانه خود در پایتخت آمریکا به اهتزاز در آورد. در هاوانا پایتخت کوبا نیز، سفارت ایالات متحده آمریکا باز گشایی شد که البته مراسم به اهتزاز در آوردن پرچم توسط وزیر خارجه آمریکا درروز 14 آگوست در پایتخت کوبا انجام خواهد شد.
با توجه به این شرایط، سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا روابط دو کشور به حالت عادی برگشته است و خصومت شدید پنجاه ساله دو کشور مرتفع شده است؟ پاسخ قطعا منفی است.
چطور میتوان انتظار عادی شدن روابط را داشت در حالیکه بیش از پنجاه سال است که ملت کوبا تحت شدید ترین و بی سابقه ترین تحریم های اقتصادی و تجاری که دنیا به خود دیده است میباشد. تحریم ها به حدی سخت گیرانه و شدید است که حتی اگر یک کشتی در سواحل کوبا پهلو بگیرد تا شش ماه اجازه ورود به سواحل آمریکا را نخواهد داشت. مردم کوبا و همچنین دولت آن بیش از نیم قرن است که تحت چنین رژیم ظالمانه ای از تحریم ها قرار دارند.
دولت کوبا بار ها و بارها از ایالات متحده آمریکا درخواست برداشته شدن این تحریم ها را کرده است و آن را شالوده اساسی عادی سازی روابط فی مابین میداند. اگر چه دولت باراک اوباما قول مساعد در این زمینه داده است اما به علت ماهیت کنگره ای این تحریم ها عملا کاری نمیتواند از پیش ببرد.
دولت آقای رائول کاسترو به کرات خاطر نشان کرده است که نزدیک شدن دو کشور به یکدیگر فقط شروعی است برای یک پروسه چه بسا بلند مدت برای عادی شدن روابط فی مابین. همچنین از ایلات متحده آمریکا درخواست پرداخت غرامت به واسطه این تحریمها داشته است. طبق براورد کوبا تحریمها به اقتصاد این کشور کوچک حوزه کاراییب در حدود صدو بیست میلیارد دلار خسارت وارد آورده است.
از طرف دیگر چطور میتوان انتظار عادی شدن روابط بین هاوانا و واشنگتن را داشت در حالیکه بخشی از خاک کوبا در اشغال ایالات متحده آمریکاست و این کشور حتی حاضر به گفتگو کردن در این باره نیست. در روز بیست جولای بعد از بازگشایی سفارت کوبا در آمریکا وزرای خارجه دو کشور نشستی برگزار کردند که در این نشست آقای برونو رودریگز وزیر امور خارجه کوبا بار دیگر شروط اساسی کشورش برای عادی سازی کامل روابط با کشور همسایه را اعلام کرد که در آن مسئله بر چیده شدن پایگاه نظامی ایالات متحده آمریکا در خلیج گوانتانامو و بازگرداندن این منطقه به کوبا هم به چشم میخورد. اما جواب آقای جان کری به چنین درخواستی بسیار جالب و تامل بر انگیز بود. ایشان گفتند که در این مقطع زمانی هیچ گاه بحث برگرداندن گوانتانامو به کوبا مطرح نبوده و دو کشور در گفتگو های خود هرگز به این موضوع نمیپردازند.
موضوع دیگر که هاوانا را بسیار نگران کرده است موضوع حمایت آمریکا از مخالفان دولت کاسترو در کوبا میباشد. این نگرانی را به وضوح در صحبتهای مقامات کوبایی میتوان دید. در سخنانی بعد از اعلام قصد دو طرف برای از سر گیری روابط، رائول کاسترو رئیس جمهور کوبا نگرانی خود را از رفتار احتمالی کارکنان سفارت آمریکا در کشورش بیان داشت و به دولت آمریکا در این مورد هشدار داد. در همین زمینه، وزیر امور خارجه کوبا ضمن استقبال از سر گیری روابط، از واشنگتن احترام متقابل به قانون اساسی، استقلال، تمامیت ارضی و احترام به انقلاب کوبا را در خواست کرد.
حال باید منتظر ماند و دید که آيا سفارت ایالات متحده آمریکا در کوبا تبدبل به مامن امنی برای مخالفان و براندازان دولت کاسترو و انقلابش خواهد شد و نقشه کودتایی علیه انقلاب کوبا طرح ریزی میشود.
در همین ارتباط مورالس چندی پیش در اظهاراتی گفته بود که آیا میدانید چرا در ایالات متحده آمریکا هیچ گاه شاهد کودتایی نبوده ایم؟ چون در این کشور هرگز سفارت خانه ای به نام سفارت آمریکا وجود نداشته است.
