نخستین انتخابات پارلمانی لبنان پس از 9 سال با پیروزی چشمگیر احزاب و جریانهای نزدیک به حزب الله لبنان همراه بوده است.
به گزارش الوقت، انتخابات پارلمانی لبنان برای نخستین بار بعد از ۹ سال و با ۵ سال تأخیر در ۶ استان این کشور برگزار شد. پارلمان لبنان ۱۲۸ کرسی دارد که برای یک دوره چهارساله انتخاب میشود. برای آن که یک فراکسیون بتواند اکثریت پارلمانی را در مجلس لبنان کسب کند، نیازمند دستکم ۶۵ کرسی است، اما با توجه به تعیین سهمیه برای هرکدام از شیعیان، اهل سنت، مسیحیان دروزی و ارامنه در مجلس لبنان، هیچ کدام از این گروهها بصورت مطلق نمیتوانند اکثریت کامل را بدست آورده و براین اساس مجلس لبنان همیشه شاهد اکثریت ائتلافی است نه اکثریت مطلق یک حزب سیاسی.
در انتخابات اخیر، ۵۹۷ نفر برای تصدی کرسیهای پارلمانی با هم رقابت کردند که از آن میان ۸۶ نفر زن بودند. این تعداد از نامزدهای زن نسبت به انتخابات گذشته در لبنان بیسابقه است و در حال حاضر تعداد نمایندگان زن در مجلس لبنان ۴ نفر است.
انتخابات پارلمانی براساس قانون جدید انتخاباتی
قانون انتخاباتی پارلمان لبنان در ژوئن 2017 تغییر یافت و نظام انتخاباتی تناسبی جایگزین نظام اکثریتی لبنان شد. همچنین تعداد حوزههای انتخاباتی از ۲۶ به ۱۵ حوزه کاهش یافت.
در حال حاضر براساس قانون تازه اصلاح شده، از ۶۴ کرسی مسلمانان در مجلس، ۲۷ کرسی به اهل سنت و ۲۷ کرسی به شیعیان، ۸ کرسی به دروزیها و ۲ کرسی به علویها اختصاص دارد. همچنین از ۶۴ سهمیه مسیحیها بدین ترتیب تقسیم شده است: ۳۴ کرسی برای مارونیها، ۱۴ کرسی برای مسیحیان ارتودوکس، ۸ کرسی برای مسیحیان کاتولیک، ۶ کرسی برای ارمنیها، یک کرسی برای انجیلیها و کرسی آخر نیز برای سایر اقلیتهای مسیحی خواهد بود.
همچنین براساس آمار منتشر شده توسط وزارت کشور لبنان، تعداد افراد واجد شرایط رأی دادن ۳,۷میلیون نفر و سن رأیگیری در این کشور ۲۱ سال است.
شگفتیسازی مقاومت در انتخابات جدید لبنان
در انتخابات اخیر، حزب الله لبنان و گروههای نزدیک به مقاومت شگفتی ساز نخستین انتخابات لبنان پس از 9 سال بودهاند.
بر اساس نتایج نهایی شمارش آرا، ائتلاف 8 مارس بیش از نیمی از کرسیهای پارلمان را به دست آورده و از اکثریت آرا برخوردار خواهد بود. بر اساس گزارشها حتی در غرب بیروت که به عنوان پایگاه سنتی و حوزه انتخابیه ائتلاف 14 مارس (ائتلاف رقیب حزب الله) شناخته میشود، نامزد انتخاباتی و سنی مذهب نزدیک به حزب الله لبنان بیش از سعدحریری(رهبر ائتلاف 14 مارس) رای آوده و توانسته است از نظر تعداد آرا پیشی بگیرد.
از سوی دیگر، اشرف ریفی، وزیر دادگستری سابق لبنان و تندروترین طرفدار عربستان و مخالف سرسخت حزب الله لبنان این بار نتوانسته در این انتخابات به پیروزی دست یابد و از راه یابی به مجلس باز مانده است.
در شمال طرابلس نیز رقبای سنتی سعدحریری و نزدیک به حزب الله لبنان از جمله نامزدان جنبش مجد به رهبری نجیب میقاتی که جنبش متعلق به بخشی از اهل سنت لبنان و همسو با حزب الله به شمار میرود، توانسته است بیش از نیمی از کرسی ها را در این منطقه بدست آورد.
در میان کرسیهای مجلس متعلق به شیعیان نیز، ائتلاف حزب الله و جنبش امل توانسته است تمام 27 کرسی متعلق به شیعیان را بدست آورد. این در حالی است که در مجلس پیشین لبنان، دو کرسی از شیعیان متعلق به گروههای شیعه رقیب حزب الله و امل بود، اما در این انتخابات حزب الله و امل تمام آرا را بدست آوردهاند. در میان مسیحیان نیز، مسیحیان متحد حزب الله بیشترین آرا را بدست آورده و توانستهاند اکثریت خود را در پارلمان حفظ کنند.
چرا حزب الله شگفتی ساز شد؟
پیروزی قابل توجه حزب الله لبنان و گروههای اهل سنت و مسیحی نزدیک به مقاومت با توجه به تحولات داخلی و خارجی طی چند سال گذشته در لبنان چندان غیرقابل انتظار نبود. ورود حزب الله به جنگ با داعش در سوریه، چهره بسیار پرطرفداری از این گروه مقاومت در لبنان را در میان همه گروهها و فراتر از شیعیان ایجاد کرد.
همچنین علی رغم تبلیغات گسترده ضد مقاومت توسط برخی رسانههای غربی و عربی، اما طی چند سال گذشته همزمان با افزایش قدرت حزب الله و با وجود تحرکات داعش در همسایه دیوار به دیوار لبنان در سوریه، اما بیروت و دیگر مناطق لبنان شاهد کمترین تعداد عملیات تروریستی و ناامنی بوده است.
از سوی دیگر این ثبات امنیتی در لبنان همزمان با جنگ حزب الله در سوریه صورت گرفته و گروههای مقاومت حتی در تابستان سال گذشته موفق به شکست و بیرون راندن هستههای داعش در مناطق مرزی لبنان در منطقه موسم به عرسال شدند و این پیروزی بر محبوبیت بیشتر حزب الله در میان سایر گروههای لبنانی افزود.
این محبوییت حتی تا آن جا ادامه یافته که در گزارش بی بی سی، یکی از اعضای فالانژ لبنان در در بعلبک که بطور سنتی مخالف حزب الله و مقاومت لبنان به شمار میرود، در گفتگوی خود با اعضای مجلس نمایندگان بریتانیا، حمایت از حزب الله را بدلیل نجات جان لبنانیها، وظیفه اخلاقی خود میخواند و از رویکرد بریتانیا در مقابل حزب الله لبنان به شدت انتقاد میکند.
براین اساس بخش زیادی از شگفتیسازی حزب الله در انتخابات پارلمانی اخیر را میتوان ناشی از موفقیتها و پیروزی این گروه در جنگ علیه تروریست در سوریه و همچنین ایجاد شرایط با ثبات امنیتی در لبنان ارزیابی کرد که نتیجه خود را در انتخابات نشان داده است.
تاثیر پیروزی مقاومت بر فضای سیاسی لبنان پس از انتخابات
پیروزی قاطع ائتلاف حزب الله در انتخابات پارلمانی لبنان در عین حال زمینه ساز فرصتی طلایی نیروهای مقاومت در این کشور خواهد بود.
به عبارت دیگر در حال حاضر ائتلاف مقاومت لبنان به تنهایی موفق به کسب 27 کرسی از 124 کرسی پارلمان لبنان شده و این تعداد با افزوده شدن سایر نمایندگان مسیحی و اهل سنت عضو ائتلاف 8 مارس به عنوان ائتلاف نزدیک به حزب الله به بیش از 40 کرسی و در واقع به بیش از یک سوم از صندلیهای مجلس نمایندگان لبنان خواهد رسید و به قول برخی کارشناسان مسائل لبنان، حزب الله در حال حاضر در مجلس نمایندگان دارای «ثلث ضامن» خواهد بود.
این ثلث ضامن در مجلس نمایندگان لبنان به نیروهای حزب الله و جریانات نزدیک به مقاومت این امکان را خواهد داد تا قدرت چانهزنی و مانور بیشتری برای پیشبرد برنامهها و اعمال دیدگاههای خود در موضوعات داخلی و خارجی مطرح در پارلمان را در برابر سایر جناحها و فراکسیونهای پارلمانی رقیب خود داشته باشد.
از سوی دیگر ائتلاف حزب الله و نیروهای همسو در پارلمان لبنان که بیش از یک سوم نمایندگان مجلس را تشکیل خواهند داد، به افزایش نفوذ و سهم جریانهای همسو با مقاومت در کابینه آتی لبنان منجر خواهد شد.
در عین حال رسانههای داخلی لبنانی در ارتباط با امکان تداوم نخست وزیری سعد حریری در دولت آینده لبنان ابراز تردید کرده و گفتهاند که وضعیت کنونی سعد الحریری برای تصدی پست نخستوزیری دولت جدید بسیار ضعیف است. براساس نتایج اعلام شده توسط وزارت کشور لبنان، در انتخابات اخیر فراکسیون المستقبل وابسته به سعد حریری، تعداد نمایندگانش از ۳۳ به ۲۱ کرسی کاهش یافته است و این وضعیت نوید دهنده آینده روشنی برای سعدحریری نخواهد بود. در نگاهی کلی این ریزش آرای جریان المستقبل و سعدحریری در لبنان را نمیتوان بیتاثیر با مسائل پیش آمده اخیر برای وی در جریان سفر به عربستان و اقامت اجباری او در ریاض که آن را گروگانگیری نامیدند، دانست و بطور حتم حواشی مربوط به روابط غیررسمی او با مقامات سعودی و همچنین مداخلات آشکار و گستاخانه ریاض در امور داخلی لبنان و سکوت حریری در انتقاد از این موضوع منجر به از دست رفتن آرای جریان المستقبل در انتخابات اخیر شده است.
به طور حتم نتایج انتخاباتی اخیر در لبنان میتواند آینده آرایش سیاسی این کشور را با حزب الله لبنان و جریانهای نزدیک با مقاومت همسو سازد. در تایید این موضوع سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان در سخرانی خود پس از اعلام نتایج انتخابات و پیروزی مقاومت، اعلام کرد: «پیروزی سیاسی و معنوی بزرگی برای گزینه مقاومت که حامی حاکمیت کشور است، رقم خورد. نشست هایی برگزار شد که آخرین آن شکستن کد حزب الله به منظور فشار بر خاستگاه مقاومت و پایگاه مردمی مقاومت بود. یکی از اقدامات در جریان انتخابات تخریب وجهه و نیز قانون مجازات علیه ما و ادامه فشار از طریق بستر سازی تحریم جدید علیه ما و فشار به لبنانی های مقیم خارج برای رای ندادن به ما بود. نشست هایی در کشورهای مختلف درباره مقاومت در لبنان به منظور تضعیف آن برگزار شد و در نهایت اگر اراده مقاومت حتی با امکانات اندک باشد توان ادامه دارد».
در طی ماههای گذشته انتخابات لبنان در کانون توجه رقبای منطقهای و بینالمللی مقاومت بویژه عربستان سعودی قرار گرفته بود و سعودیها به منظور تحت فشار قرار دادن مقاومت در منطقه و در لبنان بر مشروعیت زدایی از حزب الله بوسیله پروگاندای رسانه ای و هزینههای مالی فراوان در کمک به رقبای حزب الله حساب ویژهای باز کرده بودند تا در آینده بتوانند موضوع خلع سلاح حزب الله را در راستای خدمت به منافع رژیم صهیونیستی اجرایی کنند، که این توطئه و برنامهریزیها با پیروزی روز گذشته و حتی گسترش یافتن عمق جغرافیایی حامیان حزب الله در لبنان نقش بر آب شدند.