سرعت عملیات پاکسازی ناشی از دست پاچگی دولت میانمار است که قصد دارد در کمترین زمان ممکن سناریوی اخراج مسلمانان و تغییر جمعتی در این کشور را به سرانجام برساند.
به گزارش الوقت دیده بان حقوق بشر، در گزارشی که در وبگاه خود منتشر کرد، اعلام کرد با توجه به تصاویر ماهواره ای، دولت میانمار تعداد زیادی از روستاهای مسلمان‌نشین را در شمال ایالت راخین کاملا تخریب کرده و تمام آثارطبیعی آن را از بین برده است.
آخرین تصویر ماهواره ای این روستا در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۷ (۵ دی ۱۳۹۶) وضعیت اولیه و دست نخورده این روستاها را نشان میدهد اما تصویر ماهواره ای در ۱۳فوریه ۲۰۱۸ (۲۴ بهمن ۱۳۹۶) از تخریب کامل و چهره آن دگرگون خبر میدهد. سرعت عملیات پاکسازی ناشی از دست پاچگی دولت میانمار است که قصد دارد در کمترین زمان ممکن سناریوی اخراج مسلمانان و تغییر جمعتی در این کشور را به سرانجام برساند.
طبق گزارش جدید دیده بان حقوق بشر، دولت میانمار از اواخر سال ۲۰۱۷ حدود ۵۵ روستا متعلق به مسلمانان را با تمام سازه ها و پوشش گیاهی با بلدوزر وماشین آلات سنگین کاملا پاکسازی کرده است. اکثر این روستاها از میان ۳۶۲ روستایی بودند که از ۲۵ اوت ۲۰۱۷ (شهریور۹۶) در طول مبارزات قومی پاکسازی به صورت کلی یا جزیی با حملات و حملات انفجارهای نیروهای ارتش و بوداییان افراطی تخریب شده اند.
براد آدامز مدیر بخش آسیایی دیده بان حقوق بشر گفت: بسیاری از این روستاها صحنه هایی از جنایات علیه روهینگیا بوده و باید حفظ شوند تا کارشناسان سازمان ملل متحد برای بررسی این سوءاستفاده ها بتوانند شواهد را به درستی شناسایی و ارزیابی کنند. مسئولین میانمار اما مدعی هستند این پاکسازی ها برای احداث خانه های جدید در استاندارد بالاتر وایجاد جاده ها راههای ارتباطی جدید است. با این وجود فعالان حقوق بشر معتقدند تخریب سیستماتیک صدها روستا، مسجد و املاک ،ارتباط آوارگان را با سرزمینهای اجدادی خود قطع میکند.
نزدیک به ۷۰۰ هزار نفر از مسلمانان میانمار تا کنون از این کشور آواره شده اند و به کشورهایی چون بنگلادش مهاجرت اجباری کرده اند. دولت میانمار کار تخریب وتغییر چهره مناطق مسلمان نشین که ساکنین آنها مهاجرت کرده اند با سرعت زیادی تحت پوشش برنامه های نوسازی انجام میدهد وطبق مصاحبه ای که مسئولین میانمار از جمله وزیر رفاه این کشور انجام داده، قصد دارند تا ماه آوریل (اواسط بهار سال آینده) این برنامه را تکمیل کنند.
توافق تبلیغاتی برمه با بنگلادش
آنگ سوان سوچی رئیس موقت دولت برمه توافقی با کشور بنگلادش برای بازگشت آوارگان روهینگیایی از بنگلادش به میانمار امضا کرد که درآن ظرف دوماه آوارگان به میانمار برمی‌گردند. ازهمان ابتدا این توافق مورد انتقاد مجامع حقوق بشری قرار گرفت چرا که بدون نظارت ناظران بین المللی برای تضمین امنیت آنها صورت گرفته بود. بیل فرلیک مدیر بخش آوارگان دیده بان حقوق بشر این توافق را مضحک خواند. این توافق می‌بایست ظرف سه هفته بوسیله یک کارگروه مشترک مسیرهای بازگشت آورگان را مشخص کند. اما نبود جزئیاتی از معیارهای بازگشت آوارگان و ذکر نشدن نقش آژانس آوارگان سازمان ملل برای تضمین رعایت استانداردهای بین المللی نشان میدهد که هیچ تضمینی برای محافظت از مسلمانان روهینگیا و اقدامات قانونی در آن وجود ندارد و این توافقی ظاهری برای دور زدن مجامع حقوق بشری توسط دولت میانمار بود که در این فرصت بتواند با تخریب و تغییر مناطق مسکونی آوارگان هم شواهد را از بین ببرد و هم آوراگان روهینگیایی را در بازگشت مردد کند چرا که با تخریب پوشش گیاهی مناطقی که مسلمانان در آن زندگی می‌کردند و عمدتا روستا نشین بودند عملا امکان کشاورزی و دامپروری و امرار معاش برای آوارگان وجود نخواهد داشت و آنها یا برنمی‌گردند یا پس از بازگشت این بار به میل خود آنجا را ترک خواهند کرد بدون اینکه دولت میانمار مقصر جلوه داده شود.
ساختن پناهگاه برای آوارگان طرح دوم میانمار
میانمار به صورت جدی نشان داده که قصد حذف مسلمانان از از ترکیب جمعیتی و جغرافیایی این کشور را دارد تا کنون سه سناریو را دنبال کرده است:
-سناریوی اول کشتار ،تجاوز ،ایجاد ترس و وحشت بین مسلمانان و تخریب چهره آنان در مطبوعات و رسانه ها با کمک بودائیان تندرو تا نهایتا منجر به کوچ اجباری مسلمانان شد؛
-سناریوی دوم تخریب مساکن و املاک مسلمانان بویژه در غرب ایالت راخین بوده تا تمام ارتباطات قومی و جغرافیایی مسلمانان با محله های اجدادی خود را قطع کند؛
-سناریوی سوم میانمار با این احتمال که عده ای از آوارگان ممکن است به ایالت روهینگیا و مناطق قدیم خود باز گردند، طرح ساخت اردوگاه را پیش کشبده است. رسانه های دولتی میانمار اردوگاههایی را نشان دادند و مدیر کل وزارت امور اجتماعی این کشور نیز اعلام کرد ما آماده پذیرش آنها هستیم. اما آدامز مدیر بخش آسیایی دیده بان حقوق بشر می‌گوید این اردوگاهها در حقیقت زندان‌هایی برای آوارگان خواهد بود. این مقام ارشد دیده بان حقوق بشر می‌گوید میانمار تا حدود زیادی حاضر به مشارکت بین المللی برای حل بحران روهینگیا نشده است.
سنگ اندازی میانمار در کار نهادهای حقوق بشری
طبق آخرین گزارش دیده بان حقوق بشر، دولت برمه از دادن ویزا به برخی کارشناسان مجامع بین المللی خودداری میکند.و دسترسی تمام رسانه های مستقل و فعالین حقوق بشر از دسترسی به شمال راخین مسدود است. با سانسور خبری و اخبار یک طرفه و غیر واقعی بخصوص پس از کشف یک گور دسته جمعی در شمال راخین، سعی در انحراف افکار عمومی جهان را دارد. براین اساس چندین روزنامه نگار را نیز بازداشت کرده است.
سکوت مجامع بین المللی
رقابت‌های بازیگران مهم در این منطقه مثل ژاپن، هند، آمریکا، چین و روسیه باعث شده که همچنان سیاست این قدرتها در این منطقه حول نفوذ برای پیشبرد منافع خود و تقویت نفوذ در سازمان آسه آن که میانمار یکی از اعضای آن است، باشد. حتی کامبوج، لائوس، ویتنام و فیلیپین به عنوان عضو اتحادیه جنوب شرق آسیا(آ.سه.آن) با حمایت از میانمار به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل علیه این کشور رأی مخالف دادند.
دولت ترامپ سیاست واضحی را دراین منطقه اتخاذ نکرده و این ابهام وضعیت در میانمار را تشدید کرده است.
سازمان عفو بین الملل در گزارش اخیر خود اعلام کرد که بحران در میانمار و کشتارهای مسلمانان روهینگیا در آن کشور، پیامد ترویج نفرت در جامعه و نبود یک رهبری جهانی در حوزه حقوق بشر است.
در این گزارش آمده است، جامعه بین المللی در ارائه پاسخی قاطع به «جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی، از میانمار تا سودان جنوبی، عراق، سوریه و یمن»، ناکام بوده است. ادبیات و لحن سرشار از تنفر رهبران برخی کشورها، تبعیض علیه اقلیت‌ها را عادی کرده است. در این گزارش اقدامات ترامپ مورد سرزنش قرار گرفته و می افزاید اقدامات او سنت خطرناکی را برای دیگر دولتها ایجاد میکند. این نهاد حقوق بشری می گوید بدلیل رفتار دولتها، مدافعان حقوق بشری(در شکلی غیر دولتی) در سراسر جهان با هم متحد خواهند شد.
ممنوعیت تبعید و انتقال اجباری جمعیت (آواره سازی اجباری)، برای اولین بار در ماده ی ۶ منشور دادگاه نظامی بین المللی نورنبرگ مطرح شد. با تصویب ماده (۷)(۱)(d) اساسنامه رم ، انتقال اجباری جمعیت و تبعید صراحتاً جنایت علیه بشریت شناخته شدند. تبعید و انتقال اجباری هر دو با تخلیه غیرارادی و غیرقانونی افراد از منطقه و محل اقامت آنها در ارتباط است. بااین حال، تبعید به انتقال به خارج از مرزهاي کشور و انتقال اجباری به جابجایی در داخل کشور دلالت دارد. در شرایط حاضر، آوارگی جمعی مسلمانان روهینگیا در میان مرز میانمار و بنگلادش و تبعید و آوارگی آنان در ایالت آراکان شمالی (که با اقداماتی مانند مصادره زمین و جابجایی یا اخراج اجباری تسریع می‌شود) می‌تواند در دسته ارتکاب انتقال اجباری قرار گیرد.
به موجب ماده ۱۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر هر فرد از حق تابعیت برخوردار است. این ماده همزمان از حق عدم سلب تابعیت خودسرانه حمایت میکند. همچنین، در سایر اسناد بین المللی که موردپذیرش دولت میانمار نیز قرارگرفته است، ازجمله کنوانسیون حقوق کودك و کنوانسیون رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان مواد مشابهی وجود دارد."ملیت در ساده ترین حالت به فردی اشاره میکند که به دلیل روابط خاصش با یک کشور معین یا ادعاهای خاصی که دراین ارتباط مطرح میکند ممکن نیست صرفاً بیگانه تلقی شود".لذا، این موضوع که مسلمانان روهینگیا همواره حقوق تابعیتشان در قوانین میانمار نادیده گرفته شده است به معناي آن نیست که دولت این کشور می‌تواند خود به خود فرض را بر این بگذارد که حضورشان در کشور غیرقانونی است و تصور کند که آنها، درنتیجه این انکار حقوق، نمی‌توانند از حق آزادی رفت و آمدی که از قوانین بین المللی برآمده بهره مند شوند یا برای آنها به جای املاک خودشان اردوگاه در مناطق دیگر میانمار بسازد.
وضعیت فعلی مسلمانان میانمار
میانمار بیش از ۶۰ میلیون نفر جمعیت دارد که حدود ۴ درصد آن مسلمان هستند و بیشتر در ایالت راخین واقع در سواحل غربی میانمار ساکن هستند. براساس گزارش دیده بان حقوق بشر بیش از ۶۸۸هزار آواره روهینگیای در اردوگاههای آوراگان بنگلادش به سر میرند که از ترس خشونت و تجاوز و کشتار ارتش و گروههای افراطی برمه به بنگلادش گریخته اند.
طبق گزارش دیده بان حقوق بشر آنتونیو گوتروش دبیر کل سازمان ملل گفته است "بدترین حالت این است که این افراد را از اردوگاه های بنگلادش به اردوگاه های میانمار (برمه) منتقل کنند و شرایط مصنوعی را برای مدت طولانی حفظ کنند و اجازه ندهند که آنها مجددا زندگی طبیعی خود را به دست آورند زندگی طبیعی است.
کمیساریای امداد رسانی به پناهندگان در بنگلادش اعلام کرد بازگشت مجدد آوارگان به تعویق افتاده است.
طبق گزارش سازمان ملل و گروههای حمایتی بشردوستانه، شرایط در مرکز و شمال غربی منطقه مسلمان نشین همچنان خشونت آمیز است. زمینها با بلدوزر مسطح شده و اکثر فروشگاهها بسته شده اند .تعداد کمی از مردم در خیابانها هستند و کودکان وزنان به خاطر ترس از خشونت به ندرت بیرون می آیند.
دانیکیک استیلهارت مدیر عملیات کمیته بین المللی صلیب سرخ،که برای توزیع کمک در شمال ایالت راخین رفته بود گفت: دراین منطقه آهنگ زندگی متوقف شده است. گزارش اخیر دیده بان حقوق بشر می‌افزاید، تجارب گذشته نشان میدهد که طی چندین دوره ورود آوارگان به بنگلادش در سالهای قبل آنها دچار مشکلاتی نظیر خشونت و قتل در اردوگاههای بنگلادش شده اند. طبق مصاحبه ای که با ۲۰۰ تن از آوارگان شده آنها مایل هستند در نهایت به خانه خود بازگردند. اما آنها اعتقاد ندارند که در آینده مشخص و قابل پیش بینی بتوانند برگردند و تا زمانی که از امنیت ومعیشت خود مطمئن نشوند تمایلی به ترک اردوگاههای بنگلادش ندارند.
صندوق کودکان ملل متحد در گزارش اخیر خود می‌گوید ما هنوز تصویر درستی از وضعیت کودکان باقی مانده در دو ایالت راخین و روهینگیا نداریم زیرا دسترسی به آنجا دشوار است. بیش از ۱۲ مرکز درمانی وابسته به یونیسف در میانمار غارت یا تخریب شده. طی ۱۸ روز چهار مورد مرگ و میر کودکان زیر۱۰ سال در اردوگاهای میانمار توسط یونیسف گزارش شده است. اجازه تماس خارجی به مردم داده نمی‌شود.به دلیل فراهم نبودن پزشک و مراکز درمانی ، مردم به داروهای سنتی و پزشکان غیر متخصص رجوع می‌کنند یا خود درمانگری می‌کنند. یونیسف از وضعیت بد بهداشتی ۲۳ اردوگاه در میانمار و شرایط ترس و وحشت در آنجا گزارش میدهد،که نیاز به یک راه حل سیاسی برای حل مشکل دارند.
