گزارش الوقت اقتصاد ترکیه در سال 2017 رشد قابل‌توجهی را تجربه کرد. در نیم سال اول 2017 رشد اقتصادی ترکیه به 5 درصد رسید و این مهم تأثیر شگرفی بر شاخص‌های بورس گذاشته است. در همین راستا نیز موسسه بین‌المللی فیچ که یکی از مهم ترین موسسه های اعتبار سنجی بین المللی می باشد، انتظارات خود در مورد رشد اقتصادی ترکیه را در جهتی مثبت تغییر داده است. به نقل از تی آر تی اقتصاد ترکیه در سال 2017 به میزان 5.6 درصد رشد کرده است. به‌این‌ترتیب رشد اقتصادی ترکیه برای سالهای 2018 و 2019 را نیز در حدود 4.1 درصد پیش‌بینی کرده است. با توجه به کودتای 15 جولای و تنش‌های به وجود آمده میان ترکیه و روسیه در سال گذشته به نظر می‌رسید رشد اقتصادی ترکیه به کاهش شگرف روبه‌رو شود اما شاخص‌های اقتصادی ترکیه نشان می‌دهد برخلاف تصورات اقتصاد ترکیه، رشد مناسبی داشته است. در همین راستا در ادامه این گزارش شاخص‌های مختلف اقتصادی برای ارائه تصویری از وضعیت اقتصادی ترکیه به بحث گذاشته می‌شود.
بررسی شاخص تولید ناخالص ملی GDP ترکیه :
نمودار شاخص تولید ناخالص ملی GDP ترکیه نشان می‌دهد به‌طورکلی از سال 2000 به بعد GDP ترکیه جهش بزرگی را تجربه کرده است. این شاخص از 200 میلیارد دلار در سال 2000 به 857 میلیارد دلار در سال 2016 رسیده است؛ به عقیده کارشناسان این رشد مقارن است با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه و رشد مبادلات ترکیه با جهان بین‌الملل می‌دانند. به نقل از گزارش صندوق بین‌المللی پول (imf) این شاخص برای ترکیه در سال 2017، 841 میلیارد دلار است.
نمودار شاخص تولید ناخالص ملی ترکیه از 1980 تا 2017 به شکل زیر است.
منبع نمودار: knoema.com
شاخص بعدی رشد اقتصادی یا رشد واقعی تولید ناخالص ملی (Real GDP Growth) است. این شاخص در ترکیه از سال 2000 تاکنون با نوسانات زیادی همراه بوده است. نوساناتی که اصل‌ترین دلیل آن کنش‌های سیاسی ترکیه در معادلات جهانی است. به عنوان مثال سخت شدن شرایط ترکیه برای ورود به اتحادیه اروپا، برهم خوردن معاهده صلح با نیروهای پ ک ک، گسترش حملات تروریستی در شهرها، و یا تنش‌های اخیر ترکیه و روسیه و حتی تلاش برای مداخله سیاسی و نظامی در سوریه می باشد که ترکیه را از شرایط ثبات سیاسی سالهای گذشته دور کرده بود. این شاخص از 3.2 درصد در سال 2016 به 5.6 درصد در سال 2017 رسیده است و این نشان از رشد شگرف و غیرقابل‌پیش‌بینی ترکیه می‌دهد؛ کارشناسان دلیل این رشد را از سرگیری روابط اقتصادی ترکیه با روسیه و افزایش صادرات به اتحادیه اروپا به خصوص آلمان دانسته‌اند. با توجه به مشکلات و تنش‌های سیاسی داخلی و خارجی ترکیه در سال گذشته به نظر می‌رسید این شاخص با کاهش همراه باشد اما آنچه از نمودار رشد تولید ناخالص ملی ترکیه پیداست، ترکیه در سال 2017 رشد مثبتی را تجربه کرده است.
نمودار رشد واقعی تولید ناخالص ملی (Real GDP Growth)
منبع نمودار: knoema.com
نمودار زیر مقایسه شاخص تولید ناخالص ملی در مقایسه با کشورهای عربستان صعودی و ایران را نشان می‌دهد. ترکیه در رده‌بندی GDP کشورهای جهان رتبه 17هم را دارد.
منبع: بانک جهانی
بررسی شاخص‌های اقتصادی ترکیه در سال 2017
در جدول زیر مهمترین شاخص‌های اقتصادی در ترسیم وضعیت کلی اقتصادی کشورها، برای نشان دادن وضعیت اقتصادی ترکیه گردآوری شده است.
|
2017 |
شاخص |
|
841 میلیارد دلار |
GDP اسمی |
|
2 هزار میلیارد دلار |
GDP برابر قدرت برابری خریدPPP |
|
5.1 درصد |
نرخ واقعی رشد GDP |
|
2.8 میلیارد دلار |
FDI میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی |
منبع: knoema.com
نمودار میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی FDI ترکیه
بررسی وضعیت تجاری ترکیه:
طبق گزارش اخیر وزارت گمرک و تجارت ترکیه، صادرات این کشور طـی سـال 2017 بـه رکـورد 157 میلیـارد دلار رسید که از رقم هدف پیش‌بینی‌شده برای این سال، فراتر رفت. در مقایسه با سال 2016 ،صادرات ترکیه در سال 2017 از رشد 10.22 درصد برخوردار بود. رشد صادرات این کشور همراه با رشد پی‌درپی طی سه فصل متوالی در سال 2017 و همچنین رشد اقتصادی بود کـه به استناد گزارش انستیتو آمار ترکیه سریع‌ترین رشد در بین اقتصادهای گروه 20 به‌ویژه بعد از دست‌یابی به رشـد غیرقابل‌انتظار 11 درصد در فصل سوم 2017 محسوب می‌شود. متوسط رشد اقتصادی ترکیه طـی سـه فصـل نخسـت سال 2017 معادل 7.4 درصد اعلام‌شده است. طی سال 2017 واردات ترکیه هم با افزایش 17.92 درصدی به رقم 234 میلیارد دلار رسید.
مهمترین گروه کالایی صادراتی ترکیه در سال مورد بررسی مربوط به وسایل نقلیه موتوری است که ارزش آن بالغ‌بر23.96 میلیارد دلار بوده و سهم آن از کل صادرات کالایی حدود 15.2 درصد است و رشد صادرات ایـن اقـلام در مقایسـه بـا سال 2016 حدود 21 درصد گزارش‌شده است. ترکیه در صادرات به ویلرها و ماشین‌آلات مکانیکی و الکتریکی هم موفق بوده و قادر بوده تا درمجموع نزدیک به 22 میلیارد دلار کالا مرتبط با این دو گروه کالایی را در سال 2017 صادر نماید که نسبت به سال 2016 به ترتیب مشمول 12 و 3.7 درصد رشد هم شده‌اند.
نمودار وضعیت تجارت کشور ترکیه طی سال 17-2016 (به میلیارد دلار)
جدول روابط تجاری ترکیه با مهمترین شرکای تجاری در سال 2016-17 و میزان تغییرات. (میلیارد دلار)
منبع : گزارش سالانه سازمان گمرک ترکیه
با توجه به این شاخص‌ها، کارشناسان اقتصادی معتقدند ترکیه روند خوب اقتصادی را در حال تجربه کردن است. ترکیه با افزایش سطح روابط اقتصادی و سیاسی با دیگر کشورها توانسته است میان 20 قدرت برتر اقتصادی جهان جایگاه مناسبی را پیدا کند و سطح معاملات تجاری خود را افزایش دهد. در همین راستا در 7 ماه نخست 2017 مبادلات تجاری ترکیه و ایران بالغ‌بر 16 درصد رشد داشته است. همچنین تحلیل گران سیاسی معتقدند اگر ماجراجویی‌های ترکیه در منطقه (مانند تلاش برای دخالت در معادلات شمال سوریه) ادامه یابد ممکن است با توجه به برهم خوردن بیشتر روابط سیاسی با ایالات متحده، به این روند روبه رشد اقتصادی صدمه وارد شود.
