در شرایط کنونی دونالد ترامپ و دولت آمریکا از دادن وعده به اردوغان دو هدف اصلی را دنبال می‌کنند. یکی اینکه از نزدیک شدن بیش از پیش ترکیه به محور ایران و روسیه ممانعت کنند و دیگری مانع از حمله نظامی ارتش ترکیه و متحدان سوری‌اش به کانتون عفرین در شمال غرب سوریه شوند. در واقع، حمله ترک‌ها به عفرین می‌تواند زمینه ساز ورود آمریکا به بحران بزرگ منطقه‌ای شود و مناسبات این کشور با آنکارا را با تهدید جدی مواجه سازد.
الوقت - با پایان حیات گروه تروریستی داعش در سوریه هر یک از قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در پی آن هستند تا در آینده تحولات این کشور تهدیدات پیشروی خود را به حداقل رسانده و فرصت‌ها را در راستای منافع و امنیت خود به حداکثر ممکن برسانند. در این میان ترکیه با داشتن مرزی به طول 911 کیلومتر با مناطق شمالی سوریه نسبت به قدرت‌گیری و نقش فزآینده کردهای سوریه و به طور مشخص حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) به‌عنوان شاخه سوری حزب کارگران کردستان (PKK) نگران است.
در واقع، کردهای سوریه در شرایط کنونی از مساحت 911 کیلومتر امتداد مرزهای سوریه با ترکیه بیش از 700 کیلومتر را در قالب سه کانتون عفرین، کوبانی و جزیره در اختیار دارند. این مساله از ابتدای آغاز بحران سوریه در سال 2011 تا کنون به مهم‌ترین دغدغه آنکارا تبدیل شده و سیاست‌مداران ترک، به ویژه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، بارها خواستار ایجاد منطقه امن در شمال استان حلب، به طول 90 کیلومتر و عمق 50 کیلومتر در مناطق مابین اعزاز و جرابلوس شدند اما تا 23 سپتامبر 2016 که ارتش ترکیه در قالب عملیات سپر فرات در ابتدا وارد جرابلوس و بعدها اعزاز و الباب شد، هیچگاه قدرت‌های غربی، به ویژه آمریکا اجازه تحقق خواسته آنکارا را ندادند.
از 15 نوامبر 2015 که با حمایت مستقیم آمریکا و نیروهای موسوم به ائتلاف ضد داعش نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) تشکیل شدند؛ کردهای سوریه با حمایت مستقیم واشنگتن موفقیت‌های میدانی بزرگی را کسب کردند. در ابتدا شهر تل‌ابیض را در شمال استان رقه به کنترل خود در آوردند و سپس به سمت مناطق غرب فرات حرکت کردند و شهر منبج را به کنترل خود در آوردند. در ادامه نیز نیروهای دموکراتیک سوریه پیشروی‌های خود را با کنترل پایتخت داعش در سوریه یعنی شهر استراتژیک رقه ادامه دادند. همچنین، در تحولات یک ماه اخیر این نیروها موفق شدند بخش‌ها و مناطق نفتی مهمی را در شرق سوریه در استان دیرالزور به کنترل خود در آورند. با این وجود در شرایط کنونی آنچه بیش از همه موجب هراس ترکیه شده، در ارتباط با دو مساله مهم است. نخست اینکه کردهای سوریه با حمایت نظامی آمریکا اکنون تجهیزات نظامی پیشرفته با قدرت تخریب بالا را در اختیاز دارند و با توجه به جشن پیروزی رقه که در آن تصویر عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ‌ک‌ک برافراشته شد، می‌توان گفت اکنون مهم‌ترین گروه مسلح ضد ترکیه به این سلاح‌ها دسترسی دارد. دیگر مساله مهم برای ترکیه نگرانی آنها در ارتباط با مناسبات میان پ‌ک‌ک و آمریکا است. در واقع، آنها از این موضوع بسیار نگران هستند که احتمالا واشنگتن در پشت پرده تجهیز پ‌ک‌ک است.
در نتیجه این وضعیت در روزهای اخیر شاهد کنش‌هایی جدید از سوی سیاست‌مداران ترک بوده‌ایم. دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا 3 آذر 1396 در گفتگو تلفنی با اردوغان وعده پایان حمایت نظامی از نیروهای نظامی کرد سوری یعنی یگان‌های محافظ خلق (YPG) و یگان‌های مدافع زنان (YPJ) را داده است. در همین ارتباط بر اساس گزارش خبرگزاری آناتولی، مولود چاووش اوغلو اظهار می‌کند: ترامپ به اردوغان تضمین‌هایی داده مبنی بر اینکه گروه‌های کرد سوریه را دیگر به سلاح تجهیز نخواهد کرد. در نتیجه این رخداد، اکنون این پرسش مطرح می‌شود که آیا وعده ترامپ به اردوغان در عرصه میدانی امکان اجرایی شدن دارد ؟ از سوی دیگر، واشنگتن از این سیاست اعلامی چه اهدافی دارد؟ در بررسی این موضوع می‌توان سه محور مهم را مطرح کرد:
1- تداوم پنهانی کمک‌های تسلیحاتی و مالی به کردهای سوریه
اگر نگاهی استراتژیک به روند تحولات چند سال اخیر کشور سوریه و کنش‌های آمریکا در عرصه بحران داشته باشیم، به‌ضوح نمایان است که واشنگتن از نیروهای کرد سوریه که رهبری نیروهای دموکراتیک سوریه را در اختیار دارند به عنوان پیاده نظام پیشبرنده طرح‌های خود در سوریه بهره گرفته است. حجم همکاری‌ها و ارسال تجهیزات و ایجاد تنش با یکی از متحدان اصلی خود در منطقه پیش از این همکاری‌ها نشان می‌دهد که واشنگتن برنامه‌ریزی بلندمدتی برای کردهای سوریه دارد. رسما با نگاه به معادلات کشور سوریه می‌توان به این مساله پی‌برد که مهره اصلی بازی آمریکا در عرصه بحران سوریه کردها هستند و دیگر جریانات عرب سنی نه از نظر میدانی و نه از نظر سیاسی جایگاه چندان قدرتمندی ندارند. در نتیجه قطع همکاری‌های آمریکا با کردهای سوری را می‌توان مات شدن واشنگتن در عرصه تحولات میدانی سوریه دانست. بنابراین، حداقل در کوتاه مدت منطق بازی این است که آمریکا به هیچ عنوان حمایت و همکاری خود را با کردها سوریه قطع نکند و عقلانی‌ترین سناریو این است که سخنان ترامپ بیشتر ظاهری است و همچنان حمایت های پنهان تسلیحاتی و مالی آمریکا از کردهای سوریه تداوم پیدا می‌کند.
2- بهره‌گیری از کارت کردی برای اعمال فشار بر ترکیه
یکی دیگر از محورهای مهم سخنان ترامپ که می‌توان به آن اشاره کرد در ارتباط با بهره‌گیری واشنگتن از کارت فشار کردها بر علیه ترکیه است. واقعیت این است که طی چند سال گذشته، اختلافات عمیقی میان ترکیه و آمریکا به وجود آمده و مناسبات دو کشور را می‌توان در یکی از بدترین برهه‌های تاریخی ارزیابی کرد. در این شرایط، بازی منطقی برای ترامپ و استراتژیست‌های آمریکایی این است که از کارت کردهای سوریه و حمایت غیرعلنی آمریکا از حزب پ‌ک‌ک، برای اعمال فشار بر آنکار بهره گرفته شود تا ترک‌ها از یک سو به خواسته‌های آمریکا تن دهند و از سوی دیگر، از نزدیکی بیش از اندازه به روسیه و ایران پرهیز کنند.
3- امید نافرجام اردوغان به وعده‌های ترامپ
با نگاه به اظهارات و کنش‌های چند وقت اخیر دونالد ترامپ می‌توان عنوان کرد که سخنان رئیس‌جمهوری آمریکا حتی در میان زیردستان خود بی‌اعتبار است و بیشتر گفته های او در حد نطق یا یک اظهارنظر ساده باقی مانده است و در عمل اجرایی نشده است. به ویژه این موضوع را می‌توان در عرصه استراتژی نظامی و حوزه سیاست خارجی آمریکا بیشتر لمس کرد. جیمز ماتیس وزیر دفاع و رکس تیلرسون وزیر امور خاجه آمریکا نشان داده‌اند که بیشتر خواهان استقلال عمل هستند و کمتر برنامه‌های ترامپ را اجرایی می‌کنند. بنابراین، بعید به نظر می‌رسد که در راهبرد آمریکا نسبت به حمایت تسلیحاتی از کردهای سوریه تغییر ایجاد شود. بسیاری از گزارش‌ها در چند روز گذشته بر این امر تاکید دارند که همچنان محموله‌های نظامی آمریکا برای نیروهای دموکراتیک سوریه ارسال می‌شود. در راستای اثبات این امر بر اساس گزارش سایت میلیتاری تایمز یکی از اعضای شورای نظامی سریانی‌ها نیز که جزئی از نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری یگان های مدافع خلق محسوب می شود، عنوان کرده که تغییری در سیاست آمریکا در مسئله تجهیز نیروهای دموکراتیک سوریه سوریه ایجاد نشده و این سلاح ها همچنان از سوی آمریکا ارسال می‌شود. همچنین، در بیانیه منتشر شده از سوی پنتاگون و کاخ سفید ابهامات زیادی وجود دارد و با صراحت بر قطع همکاری‌ها تاکید نشده است.
مجموع این روند نشان می‌دهد که در شرایط کنونی دونالد ترامپ و دولت آمریکا از دادن وعده به اردوغان دو هدف اصلی را دنبال می‌کنند. یکی از نزدیک شدن بیش از پیش ترکیه به محور ایران و روسیه ممانعت کنند و دیگراینکه مانع از حمله نظامی ارتش ترکیه و متحدان سوری‌اش به کانتون عفرین در شمال غرب سوریه شوند. در واقع، حمله ترک‌ها به عفرین می‌تواند زمینه ساز ورود آمریکا به بحران بزرگ منطقه‌ای شود و مناسبات این کشور با آنکارا را با تهدید جدی مواجه سازد. اما سخنان اخیر و بی سابقه اردوغان نسبت به نقش آفرینی آمریکا در منطقه در واقع نشانگر این مسئله است که مقامات آنکارا از عدم پایبندی واشنگتن به وعده‌های داده شده آگاهی دارند بنابراین مشاهده می شود که ترکیه روند نزدیک به ایران و روسیه را در موضوع آینده سوریه در پیش گرفته است.
