الوقت_ در گزارش تیلرسون به کنگره در کنار تایید پایبندی ایران به تمام تعهدات خود در تواق هسته ای، به مسئولیت شورای امنیت آمریکا در خصوص بررسی لغو تحریم ها بر علیه ایران و جایگاه آن در منافع ملی ایالات متحده نیز اشاره شده است که با بهانه حمایت ایران تروریسم و تداوم برنامه موشکی صورت گرفته است.
مقامات آمریکایی مدعی هستند آزمایش های موشکی ایران برخلاف قطعنامه 2231 شورای امنیت بوده و این آزمایش ها شامل موشک هایی است که می توانند کلاهک هسته ای حمل کنند. این درحالی است که از یک سو قطعنامه 2231 شورای امنیت غیرالزام آور بوده و ایران را ملزم به اجرا نکرده است و «نبیله مسرالی» سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سخنگوی کاخ کرملین اخیرا اعلام کردند آزمایش موشکی ایران نقض توافق هسته ای (برجام) نیست. همچنین این آزمایش ها بر اساس دکترین دفاعی ایران بوده و ناقض هیچ یک از توافقات و معاهده های بین المللی نمی باشد و جمهوری اسلامی ایران نیز بارها اعلام کرده است که این موشکها برای حمل کلاهک هسته ای طراحی و ساخته نشده اند و ایران خود را به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان پی تی) متعهد می‌داند.
از سوی دیگر، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان نهاد مسئول راستی‌آزمایی اجرای برجام در هفت گزارش از زمان اجرایی شدن این توافق، پایبندی ایران به آن را تأیید کرده است. این در حالی است که آمریکا هیچگاه به تعهدات خود در زمینه لغو تحریم ها و عدم بازگشت پذیری و وضع تحریم های جدید پایبند نبوده و چندین بار نهادها، شرکت‌ها و افراد ایرانی را به بهانه مختلف از جمله برنامه موشکی ایران تحریم کرده است که در آخرین نمونه از این اقدامات نمایندگان کنگره به قانون منع فروش هواپیما به ایران که صراحتا نقض برجام خواهد بود رای دادند.
آمریکایی‌ها با استفاده از برجام تلاش می‌کنند برخی سناریوهای خود در قبال ایران را تحت قید «مشروعیت تحریم های جدید» و التزام ایران به آنچه «تهران طبق این سند پذیرفته است» پیش برند. البته دلیل آن نیز مشخص است. اساسا آمریکایی‌ها بنای تعدیل سیاست‌های تحریمی خود علیه ایران را نداشته و ندارند. رویکرد دولت جدید ایالات متحده در منطقه سیاست مقابله جویی تمام عیار و مهار ایران است که اظهارات مقامات آمریکایی را باید آماده سازی اذهان عمومی برای عدم تأیید پایبندی ایران به برجام از سوی دولت ترامب در گزارش آتی وزارت خارجه این کشور دانست. ترامپ از زمان ورود به کاخ سفید تاکنون دو بار پایبندی ایران به برجام را تایید کرده اما هر بار پس از تایید، تحریمهای جدیدی علیه این کشور اعمال کرده است.
در همین راستا کاخ سفید مقام‌های اطلاعاتی این کشور را برای تولید بهانه‌های لازم، جهت اعلام عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای تحت فشار قرار داده است. اقدام کاخ سفید را مشابه سیاسی‌سازی اطلاعات در دولت جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا درباره سلاح‌های کشتار جمعی عراق باید دانست. تحلیلگران اطلاعاتی به دلیل تجاربی که از ارائه اطلاعات مخدوش درباره سلاح‌های کشتار جمعی عراق دارند، تلاش دارند در برابر فشارها برای ارائه اطلاعاتی در تأیید نقض برجام توسط ایران مقاومت کنند. علی‌رغم این، دونالد ترامپ گفته است که انتظار دارد تا فرا رسیدن موعد گزارش بعدی درباره پایبندی ایران به برجام که قرار است در اواسط اکتبربه کنگره ارائه شود، شواهدی درباره نقض این توافق توسط تهران گردآوری کند. در همین رابطه دیوید کوهن، معاون سابق سیا و از اثرگذارترین چهره‌های آمریکایی در اعمال تحریمهای سخت‌گیرانه علیه ایران در سخنانی مدعی شد :« اینکه ترامپ قبل از پیدا شدن شواهد اطلاعاتی درباره ایران به یک نتیجه‌گیری درباره این کشور و توافق هسته‌ای رسیده، «نگران‌کننده» است».
هم اکنون وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا نیز همچنان مانع از عادی سازی روابط بانکهای مطرح آمریکایی و حتی اروپایی با ایران می شود. این مسئله، نقض بند ۲۹ برجام است. در بند ۲۹ برجام آمده است که اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو و ایالت متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف خاص تأثیر گذاری منفی و مستقیم بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت‌آمیز این برجام خودداری خواهند کرد.
نخستین مسئله، مربوط به تمدید ۹۰ روزه تعلیق تحریمهای ایران توسط دولت ترامپ است. بسیاری از سناتورهای آمریکایی و اعضای لابی آیپک، مخالف تمدید ۹۰ روزه تعلیق تحریمهای ایران علیه ترامپ بودند. با این حال رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا ترجیح داده است به جای لغو علنی برجام، به لغو عملی آن از طریق وضع تحریمهای جدید و فضا سازی علیه عادی سازی روابط تجاری با ایران دست بزند.
با آنکه برخی گزارش‌ها مدعی شده‌اند دولت آمریکا در صدد خارج کردن این کشور از برجام است،اما ترامپ به معتمدانش در کاخ سفید دستور داده به بررسی گزینه‌هایی بپردازند که بدون خروج آمریکا از برجام می‌توان ایران را ناقض برجام اعلام کرد.اعتقاد برخی تحلیلگران این است که ترامپ با پیگیری رویکرد فعلی در تلاش است رویکرد دولت سابق را به صورت تشدید یافته دنبال کند و با متشنج کردن اوضاع پیرامون مسئله ایران، کشورهای اروپایی و به ویژه شرکت‌های اقتصادی را برای انجام سرمایه‌گذاری بیشتر در تهران نگران سازد.این اتفاق باعث می شود همیشه این دلهره در ذهن کمپانی‌های اروپایی وجود داشته باشد که سرمایه‌گذاری در ایران ریسک بالایی دارد. در چنین اوضاعی ترامپ می‌تواند ایران را از حصول به امتیازات برجام محروم سازد و یا دست کم تا سر حد ممکن این دست آوردها را برای تهران به حداقل برساند.
اساساً برجام بصورت کلی تعهد ایران در خصوص محدود نمودن برنامه های صلح آمیز هسته ای خود و در مقابل تعهد غرب و ایالات متحده در لغو تحریم های اقتصادی بر علیه ایران است و از آنجایی که در جریان یک تعهد نمی توان انتظار داشت که یک طرف قرارداد به وظایف خود پایبند باشد و طرف دیگر قرارداد تعهدات خود را به هر بهانه ای انجام ندهد، رویکرد دولت آمریکا در اعمال تحریم های جدید باعث می شود تا انگیزه بالای ایران در انجام تعهدات خود عملا کاهش یابد.
به عبارت بهتر، دولت جدید آمریکا که به دلیل حمایت های بین المللی از برجام بویژه از سوی دیگر اعضا اصلی مذاکره کننده با ایران و امکان در انزوا قرار گرفتن این کشور در صورت لغو یکجانبه معاهده هسته ای و عدم همراهی طرف های دیگر قرارداد، در پی آن است تا با افزایش فشارها، ایران را به سمت لغو توافق هسته ای هدابت کرده و بدین صورت مسئولیت بر هم خوردن معاهده و هزینه های احتمالی آن متوجه ایران شود.
این اقدمات و اظهارات دولت ایالات متحده، در این رابطه که "ایران به روح برجام پایبند نیست!" ، نوعی فرار رو به جلو از سوی این کشوردر قبال توافق هسته ای محسوب می شود. مسلم است آمریکا نه تنها به روح برجام، بلکه به متن برجام نیز پایبند نبوده و نیست و عملا توافق هسته ای را به صورت یکجانبه نقض کرده است و در پی حفظ و تداوم راهبرد خصمانه همیشگی خود در قبال جمهوری اسلامی ایران می باشد. سیاست راهبردی و ثابت آمریکا در قبال ایران، بهانه تراشی به هر وسیله ممکن و اعمال فشار است تا بتواند به زعم خود ایران را تسلیم نماید.
