الوقت - شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه 16 ژوئن، طی بیانیه‌ای هشدارآمیز خواستار ممانعت از حمله احتمالی نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان سعودی به بندر حدیده یمن در سواحل دریای سیاه شد. این بیانیه از این رو که این شورا در طول بیش از دو سالی که از آغاز تجاوز نظامی عربستان و همپیمانان این کشور به یمن می‌گذرد، همواره از موضع حمایتی نسبت به اقدام سعودی‌ها برای بازگرداندن دولت مستعفی منصور هادی به قدرت عمل کرده است، بسیار حائز اهمیت است. اهمیت این موضوع هنگامی نمایان تر خواهد بود که این واقعیت در نظر گرفته شود که در طول مدت زمانی که از آغاز تجاوز به یمن می‌گذرد این برای نخستین بار نیست که سعودی‌ها قصد خارج کردن کنترل حدیده از دستان نیروهای مقاومت به رهبری انصاالله را در سر می‌پرورانند و بارها زیرساخت‌ها و مواضع نیروهای انصارالله در این منطقه را هدف حملات خود قرار داده‌اند اما واکنشی از سوی شورای امنیت در پی نداشت.
از این رو بیانیه شورای امنیت بیشتر تحت فشار نهادهای بین‌المللی دفاع از حقوق بشر صادر شده است که از بدتر شدن وخامت اوضاع انسانی در پی هرگونه اخلال در ارسال کمک‌های بشردوستانه به مردم قحطی زده و جنگ زده در یمن از طریق تنها بندر فعال باقی مانده این کشور خبر می‌دهند. طبق اعلام سازمان ملل متحد شمار افرادی که در کشور جنگ زده یمن به حمایت های غذایی فوری نیاز دارند از چهارده میلیون نفر در سال گذشته به هفده میلیون نفر افزایش یافته است. در این رابطه دیوید بیسلی، رئیس جدید برنامه جهانی غذا روز چهارشنبه 14 ژوئن تاکید کرد «یمن در حال حاضر نیز در آستانه قحطی است؛ اما بسته شدن بندر حدیده می تواند این کشور را به سمت یک فاجعه سوق دهد». همچنین سازمان بین المللی مهاجرت نیز هشدار داده بود که در صورت حمله به بندر حدیده حدود 200 تا 500 هزار نفر در این شهر بی خانمان می شوند. همینطور استفان اوبراین، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور بشردوستانه، روز سه‌شنبه 13 ژوئن هشدار داد با هرگونه تلاش برای گسترش آتش جنگ به شهر راهبردی حدیده، مردم یمن بهای آن را خواهند پرداخت و موجب افزایش گرسنگی و قحطی خواهد شد». به این ترتیب اعلام هشدار این سازمان‌ها موجب دخالت دیرهنگام اما ضروری شورای امنیت را به شکل بیانیه هشدارآمیز به نیروهای ائتلاف فراهم آورد.
ابعاد اهمیت حدیده برای طرفین جنگ
بندر استراتژیک حدیده در سواحل دریای سرخ در کنترل نیروهای انصار الله یمن است و عربستان و متحدانش در تلاش بودند تا کنترل این بندر راهبردی را که در نزدیکی باب المندب واقع شده به دست گیرند. نزدیکی این بندر به شاه‌راه استراتژیک باب المندب و همچنین نزدیکی آن به صنعا پایتخت یمن و دولت مردمی این کشور دلایل اهمیت حدیده برای سعودی‌ها می‌باشد. هم‌اکنون قسمت اعظمی از نیاز یمن به موارد غذایی و دارو از این بندر وارد می‌شود که حدیده را به شاهرگ اقتصادی و حیاتی صنعا مبدل کرده است. لذا تصرف این بندر یا تکمیل محاصره آن، صنعا و دیگر استان‌هایی که اکنون در اختیار حامیان دولت انصارالله و علی عبدالله صالح قرار دارد را از منظر اقتصادی و غذایی بسیار در وضعیت بغرنج‌تری قرار خواهد داد. در واقع سعودی‌ها امیدوارند با اشغال نظامی بندر عدن، حلقه محاصره علیه مردم مظلوم یمن را تنگ‌تر کنند و با ترکیبی از جنگ، محاصره نظامی و قحطی، آنها را به تسلیم در برابر ائتلاف سعودی وادار نمایند.
از بعدی دیگر کنترل حدیده برای سعودی‌ها به معنای نظارات بر رفت و آمد تمام کشتی‌هایی است که به یمن نزدیک می‌شوند. اهمیت این موضوع از این رو است که سعودی‌ها بخش اعظم تقویت توان موشکی نیروهای یمنی را ناشی از حمایت‌های خارجی بویژه از سوی ایران می‌پندارند. سپتامبر سال گذشته ( شهریور ماه) نیز ائتلاف سعودی مدعی شد یک کشتی ایرانی را که حامل تجهیزات نظامی برای نیروهای انصارالله بود، متوقف کرده است. از طرف دیگر اقدام آمریکا در اکتبر 2016 به انهدام سیستم‌های راداری یمن در استان حدیده پس از هدف قرار گرفتن ناو پیشرفته «المدینه» متعلق به عربستان سعودی، نشان دهنده اهمیت خارج کردن کنترل حدیده از دست نیروهای مقاومت یمنی برای ائتلاف سعودی می‌باشد.
حدیده در کنترل نیروی بی‌طرف
همانگونه که در ابتدا گفته شد تلاش‌های نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان برای تصرف حدیده به دلیل مقاومت نیروهای یمنی تاکنون بی‌نتیجه بوده است. بر این اساس خواسته عربستان کنترل بندر حدیده با نظارت ناظران بین‌المللی است که با موافقت منصور هادی نیز روبه رو شده است. این سناریو را می‌توان طرحی توافقی میان ایالات متحده و عربستان برای ایجاد منطقه امن پرواز در یمن به منظور تسهیل ورود نیروهای آمریکایی برای پیشبرد راهبرد منطقه‌ای ترامپ تعریف کرد. لذا ولد الشیخ احمد، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد در یمن، در سفر هفته گذشته خود به منطقه طرحی را شامل اقدامات اعتمادساز مانند تحویل بندر حدیده در دریای سرخ به گروهی بی‌طرف پیشنهاد کرد. پس از این سخنان منابع خبری از میانجی گری جدید مسقط بین طرف‌های درگیر درباره طرح سازمان ملل برای ازسرگیری مذاکرات خبر داده‌اند. در این رابطه با توجه به نیاز یمن به باز بودن بندر حدیده برای تأمین مایحتاج و دریافت کمک‌های بشردوستانه این احتمال وجود دارد انصارالله در ازای دریافت امتیازاتی دیگر با مذاکرات برای واگذاری کنترل حدیده به نیروی بی طرف موافقت کند. اگرچه در مورد اینکه کنترل حدیده به چه کسی واگذار شود اختلاف وجود خواهد داشت.
