الوقت - دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا به تازگی از ونزوئلا خواسته است تا داراییهایی را که سالها پیش از شرکتهای نفتی آمریکایی توقیف کرده است، بازگرداند. ترامپ در پاسخ به سوالی در مورد جدیدترین تاکتیک خود در کمپین فشار علیه نیکولاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا، به سرمایهگذاریهای از دست رفته آمریکا در این کشور اشاره کرد و گفت که اقدامات دولت او ناشی از اختلافات بر سر سرمایهگذاریهای نفتی گذشته شرکتهای آمریکایی در ونزوئلا است.
شرکتهای نفتی آمریکایی در گذشته بر صنعت نفت ونزوئلا تسلط داشتند و ونزوئلا حداقل در دو نوبت برای ملی کردن صنعت نفت خود اقدام کرد. یک بار در ابتدای دهه ۱۹۷۰ و پس از آن در قرن بیست و یکم تحت رهبری هوگو چاوز خلع ید از شرکتهای نفتی آمریکایی صورت گرفت.
پیشتر در سال ۲۰۱۴ یک هیئت داوری بینالمللی از دولت ونزوئلا خواستار پرداخت غرامت ۱.۶ میلیارد دلار به شرکت آمریکایی اکسون موبیل شده بود، اما دولت ونزوئلا با توجه به برداشت سود چندبرابری شرکت اکسون موبیل در زمان حضور در صنعت نفت ونزوئلا، پرداخت غرامت را رد کرده بود.
نه فقط ترامپ، بلکه دیگر مقامات دولت او نیز ادعاهای مشابهی درباره نفت ونزوئلا دارند و «استفن میلر»، معاون رئیس دفتر ترامپ، اقدام ونزوئلا برای ملی کردن صنعت نفت خود را به یک سرقت تشبیه کرد. میلر در فضای مجازی نوشت: « نبوغ و زحمت آمریکاییها صنعت نفت ونزوئلا را ایجاد کرد. مصادره ظالمانه آن بزرگترین سرقت ثبت شده از ثروت و داراییهای آمریکا بود. این داراییهای غارت شده سپس برای تأمین مالی تروریسم و مزدوران و مواد مخدر استفاده شدند.»
فرایند ملی شدن نفت ونزوئلا
ونزوئلا اولین بار در دهه ۱۹۷۰ به سمت ملی کردن صنعت نفت خود حرکت کرد. این فرآیند در دوران ریاست جمهوری «هوگو چاوز» در اواخر دهه 1990 گسترش یافت. چاوز صدها کسب و کار خصوصی و داراییهای متعلق به خارجیها و بویژه آمریکاییها را از جمله پروژههای نفتی تحت مدیریت اکسون موبیل و کونوکو فیلیپس ملی اعلام کرد.
با این حال ترامپ، روسای جمهور پیشین آمریکا را به خاطر عدم اتخاذ موضع سختگیرانهتر علیه ونزوئلا در خصوص توقیف دارایی شرکتهای آمریکایی سرزنش کرده است.
ترامپ مدعی است که ونزوئلاییها دارایی ما را گرفتند چون ما رئیس جمهوری داشتیم که شاید حواسش نبود، اما ما آن را پس میگیریم. آنها حقوق نفتی ما را گرفتند، ما آنجا نفت زیادی داشتیم. آنها شرکتهای ما را بیرون کردند و ما آن را پس میگیریم.
تناقض گویی رئیس جمهور آمریکا
ترامپ در حالی ادعای سرقت داراییهای آمریکا توسط ونزوئلا را مطرح کرده، که شرکت آمریکایی شورون از دولت آمریکا برای تولید نفت در ونزوئلا معافیت گرفته است و این غول نفتی مستقر در تگزاس میگوید بدون مشکل در حال فعالیت در ونزوئلاست.
«فرانسیسکو مونالدی»، کارشناس نفت ونزوئلا در دانشگاه رایس در هوستون به سی.ان.بی.سی نیوز گفته است که بدهی ونزوئلا به شرکت شورون به میزان قابل توجهی کاهش یافته است . این مبلغ زیادی نیست.
شرکت شورون از سال 2022 در ونزوئلا با مجوز دولت آمریکا در حال فعالیت و استخراج نفت است.
شاه دزد بزرگ
از سوی دیگر کاخ سفید در حالی ملی شدن صنعت نفت ونزوئلا را دزدی از داراییها آمریکا میداند، که دولت ترامپ طی یک ماه گذشته حداقل سه نفتکش متعلق به دولت ونزوئلا را توقف و مصادره کرده است.
نیکولاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا هم در نامهای به سازمان ملل متحد به صراحت تاکید کرده «محاصره و دزدی دریایی» از سوی آمریکا برخلاف قواعد حقوق بینالملل است.
«دلسی رودریگز» معاون رئیسجمهور ونزوئلا نیز در واکنش به سرقت نفت این کشور توسط آمریکا اعلام کرده محمولههای نفت کاراکاس «با رعایت دقیق مقررات و بر اساس قوانین ملی و بینالمللی حمل شده و هیچ منع قانونی برای آنها وجود نداشته است».
با این حال، روند افزایشی توقیف نفتکشهای ونزوئلایی نشان میدهد دولت ترامپ به هیچ قاعده و قانونی پایبند نیست.
هنوز مشخص نیست آمریکا تا چه مدت این نفتکشها را در توقیف نگه میدارد و قصد دارد با نفت آن و خود نفتکشها چه کند؟ اما به گفته یک منبع آمریکایی، مقامات این کشور بر خلاف مورد چند هفته پیش، حکم توقیفی برای این نفتکش در اختیار نداشتند و این مساله نیز غیرقانونی بودن اقدامات آمریکا در کارائیب را به اثبات میرساند.
غیرقانونی بودن نفت دزدی از ونزوئلا
از سوی دیگر، سرقت و مصادره نفت ونزوئلا توسط دولت ترامپ در حالی انجام شده که روزنامه آمریکایی نیویورکتایمز در گزارشی نوشت که نفتکش توقیف شده ونزوئلا با نام «سنچوریز» (Centuries) در فهرست نفتکشهای تحریمشده وزارت خزانهداری آمریکا قرار نداشته است. بنابر این گزارش به نقل از دو منبع آگاه، محموله این نفتکش متعلق به یک تاجر شناختهشده مستقر در چین است که سابقه انتقال نفت خام ونزوئلا به پالایشگاههای چین را دارد.
به گزارش این روزنامه آمریکایی، این کشتی بهتازگی ونزوئلا را ترک کرده بود و در آبهای کارائیب قرار داشت.
براین اساس و با توجه به گزارش نیویورک تایمز، دولت ترامپ حتی برای توقیف نفتکشهای اخیر ونزوئلا بهانه تحریم سازمان ملل هم نداشته است و توقیف این نفتکشها برخلاف نص صریح حقوق بین الملل در آبهای آزاد صورت گرفته است.
