پایگاه تحلیلی الوقت - دیدار روسای جمهور آمریکا و روسیه از هر زمان دیگری محتملتر است. کرملین، به عنوان دفتر ریاست جمهوری روسیه از آمادگی ولادیمیر پوتین سخن گفته و هفته گذشته نیز وزرای خارجه آمریکا و روسیه در عربستان با هم دیدار کردند. دیدار وزرای خارجه آمریکا و روسیه در عربستان پس از 5 سال برای اولین بار بود که صورت میگرفت و در حال حاضر نیز از آخرین دیدار پوتین و ترامپ نیز بیش از 6 سال میگذرد. به مانند هفته گذشته از عربستان به عنوان محل دیدار روسای جمهور آمریکا و روسیه سخن به میان آمده است.
چرا عربستان؟
انتخاب عربستان به عنوان محل مذاکرات میان پوتین و ترامپ البته بی حساب و کتاب صورت نگرفته است. جنگ اوکراین یکی از موضوعات اصلی در مذاکرات روسای جمهور آمریکا و روسیه خواهد بود. با توجه به رویکرد به نسبت بی طرفانه عربستان در ماجرای اوکراین، انتخاب عربستان برای محل مذاکرات نشان دهنده آن است که واشنگتن و مسکو بر سر بی طرف ماندن عربستان در ماجرای اوکراین اشتراک نظر دارند. دکتر «خضر ابودیا»، استاد روابط بینالملل به بی بی سی گفته است که در گذشته، شهرهایی مانند ژنو برای چنین مذاکراتی انتخاب میشدند، اما وخامت روابط روسیه با سوئیس و سایر کشورهای اروپایی باعث شده گزینه دیگری مانند عربستان مطرح شود.
همچنین عربستان سعودی از جمله کشورهایی است که در مبادله زندانیان میان روسیه و اوکراین نقش میانجی داشته و موفق شده اعتماد هر دو طرف را جلب کند. این را نیز باید در نظر داشت که عربستان در کنار روسیه توانسته شراکت بلندمدتی در موضوعات نفت و انرژی ایجاد کند و هم برای پوتین و هم برای ترامپ سفر به عربستان به عنوان سفر به یک کشور متحد نزدیک ارزیابی میشود.
موضوعات مذاکره
به نظر میرسد که مذاکره میان ترامپ و پوتین بر سر موضوعات مختلفی باشد و مسئله اوکراین فقط یکی از موضوعات مورد بحث باشد. «سرگئی ریابکوف»، معاون وزیرخارجه روسیه در گفتگو با رسانه های دولتی روسیه گفته است که نشست احتمالی پوتین و ترامپ می تواند شامل گفتگوهای گسترده در مورد مسائل مختلف جهانی باشد و نه فقط مسئله اوکراین.
به گفته ریابکوف، روسیه و آمریکا به سمت عادی سازی کامل روابط خود حرکت میکنند. او در این باره گفته است: «مسئله در مورد شروع حرکت به سمت عادی سازی روابط بین کشورهایمان، یافتن راه هایی برای حل و فصل حادترین مسائل خطرناک از جمله مسئله اوکراین در این مذاکرات مورد بحث قرار خواهد گرفت.»
چراغ سبزهای ترامپ به پوتین
از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید، او بارها شخصیت رئیس جمهور روسیه و شخص ولادیمیر پوتین را ستوده است. براساس گزارش پولیتیکو، ترامپ در کمتر از دو ماه گذشته حداقل 29 بار در آمریکا به نفع روسیه اقدام و یا سخنرانی کرده است. موارد ذیل، از جمله اقدامات و یا سخنان و مواضع ترامپ در نزدیکی به روسیه در کمتر از دو ماه گذشته به شمار میرود:
90 دقیقه گفتگو با پوتین: تقریباً سه سال پس از جنگ اوکراین در سال 2022، ترامپ برای اولین باز از زمان آغاز جنگ اوکراین به عنوان رئیس جمهور آمریکا 90 دقیقه گفتگو تلفنی با پوتین داشت.
تمجید ترامپ از پوتین به عنوان شخصیت قابل احترام
ابراز علاقه ترامپ برای بازگشت روسیه به جمع کشورهای برتر صنعتی جهان و تبدیل دوباره جی7 به جی8: ترامپ حذف روسیه از کشورهای صنعتی را اشتباه خوانده است.
چراغ سبز به پوتین برای حفظ خاک اوکراین: «پیت هگزت»، وزیر دفاع ترامپ تصمیم اوکراین برای بازپسگیری تمام سرزمینهایی را که روسیه از سال 2014 تصرف کرده است، یک خیال غیر واقعی و خام خوانده است.
عدم عضویت اوکراین در ناتو: وزیر دفاع آمریکا با گفتن اینکه کیف به ناتو نمیپیوندد، رضایت روسیه برای عدم گسترش ناتو را بدست آورده است.
عدم اعزام نیروهای آمریکایی به اوکراین : این همان موضوعی است که روسیه بارها نسبت به اعزام نیروی نظامی به اوکراین هشدار داده است و وزیر دفاع ترامپ نیز هرگونه اعزام نیرو به اوکراین را رد کرد.
معرفی اوکراین به عنوان مسئول شروع کننده جنگ: هفته گذشته دونالد ترامپ گفت که اوکراین «نباید جنگ با روسیه را آغاز میکرد!» این موضع ترامپ در راستای اهداف روسیه ارزیابی میشود.
غایبان بزرگ
به نظر میرسد که در مذاکرات پیش رو میان روسای جمهور آمریکا و روسیه، طرفهای اروپایی و اوکراین دو غایب بزرگ هستند. اوکراین و اروپا حتی در اتاق مذاکره هم حضور ندارند. روابط آمریکا و اروپا روبه وخامت رفته و «اورزولا فن در لاین»، رئیس کمیسیون اروپا در اولین ماه بازگشت ترامپ به ریاستجمهوری حتی نتوانسته با او تماس تلفنی برقرار کند. از طرف دیگر، ترامپ آشکارا رئیس جمهور اوکراین را دیکتاتور خطاب میکند و هیچ تمایلی برای دیدار با او ندارد. در این وضعیت به نظر میرسد که ترامپ بدنبال طراحی معماری امنیتی جدیدی در همکاری با روسیه است و احتمالا در این معماری امنیتی نشانی از اروپا و یا اوکراین دیده نمیشود.