بعید به نظر می‌رسد که بدون حمایت کنگره، رئیس جمهور آمریکا بتواند این فرآیند را پیش ببرد. چرا که در نهایت برخی تحریم‌هایی که علیه روسیه وضع شده، بر اساس تحریم‌های کنگره است و اصرار ترامپ برای ادامه این مسیر می‌تواند قربانی‌های بیشتری چون فلین در کابینه او به همراه داشته باشد.
الوقت- تا پیش از پیروزی دونالد ترامپ، رئیس جمهور کنونی ایالات متحده آمریکا، به نظر می‌رسید که اجماعی میان سیاستمداران، دولتمردان و نخبگان سیاسی آمریکا در قبال نحوه برخورد با روسیه وجود دارد. از دید دولتمردان و یا سیاستمداران آمریکایی، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، فردی اقتدارگراست که زمینه ظهور دموکراسی نوع غربی را در روسیه نمی‌دهد، مطبوعات را محدود می‌کند، در انتخابات دست می‌برد و در عرصه سیاست خارجی نیز یک برنامه تهاجمی را در پیش گرفته است. در همین راستا نیز او ابتدا متوجه گرجستان شد و سپس در شرق اوکراین دخالت کرد؛ بخشی از خاک اوکراین را ضمیمه خاک روسیه کرد. نقطه بعدی نیز خاورمیانه بود و پوتین در سوریه بسیاری از برنامه‌های غرب را ناکارآمد گذاشت و در نهایت مشغول ایفاگری نقش برقراری صلح بدون حضور موثر و پررنگ واشنگتن است. لذا با چنین سابقه و عملکردی دور از انتظار نیست که سیاستمداران آمریکا تقریبا به صورت یک دست روسیه را مورد نقد قرار دهند. این موضوع هم ربطی به دمکرات یا جمهوریخواه بودن افراد ندارد. تا پیش از روی کار آمدن دولت ترامپ، اشتراک نظر در این رابطه میان کنگره و کاخ سفید وجود داشت.
اما انتخابات آمریکا در سال 2016 به گونه‌ای رقم خورد که در این اجماع ضدروسی شکافی بروز کرد و ترامپ و مشاورانش بر این نکته تاکید داشتند که بدون جلب رضایت روس‌ها امکان حل و فصل بسیاری از مسائل جهانی به ویژه مبارزه با داعش امکانپذیر نیست. لذا ضرورت ایجاب می‌کند که نگاه جدیدی به نوع رابطه با مسکو داشته باشند. این نگرش در یک فرآیند اجماع سازی درون جامعه آمریکا شکل نگرفت یا حداقل حامیان آشتی با روسیه نتوانستند حتی داخل حزب جمهوریخواه اتفاق نظری بوجود آورند. از آنجایی که دولت ترامپ خیلی خود را پایبند به چارچوب‌های قدیمی درون ساختار هیات حاکمه آمریکا یا حزب جمهوریخواه نمی‌داند، اقداماتی را انجام داده که از دید منتقدان به عنوان رفتارهای یک جانبه گرایانه و اقداماتی که امنیت ملی آمریکا را به خطر می‌اندازد، قلمداد شده است. به همان اندازه که دولت ترامپ تلاش کرد که حداقل در ظاهر و با استفاده از ادبیاتی متفاوت، رویکرد جدیدی را در قبال روسیه از خود بروز دهد، به همان اندازه نیز در کنگره آمریکا علیه این سیاست‌ها، اقداماتی صورت گرفت؛ تاجایی که جمهوریخواهان و سناتورهای برجسته این حزب مانند سناتور جان مک کین که رئیس کمیته بانفوذ خدمات نیروهای مسلح سنا است، به شدت به دولت تاختند و هشدار دادند که نزدیکی با مسکو در حالی که پوتین رفتارهای گذشته خود را کنار نگذاشته است، می‌تواند منافع ملی آمریکا را به خطر بیاندازد.
در این شرایط شائبه دخالت روسیه در مسائل داخلی ایالات متحده آمریکا به خصوص انتخابات ریاست جمهوری بر این آتش اختلافات افزود و تاحدودی برخی معترض شدند که ترامپ سیاست‌های پوتین را داخل آمریکا دنبال می‌کند. جدای از این که هیلاری کلینتون در یکی از مناظره‌های تلویزیونی‌اش عنوان کرد که ترامپ عروسک خیمه شب بازی ولادیمیر پوتین است اما درون حزب جمهوریخواه، نگرانی‌ها و تردید‌هایی در مورد میزان همکاری و ارتباط پشت پرده تیم امنیتی ترامپ با روس‌ها مطرح شده که ماحصل این کشمکش در نهایت منجر به کناره گیری مایکل فلین در سمت مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا بوده است.
این مسائل بیانگر آن است که اختلاف با روسیه عمیق تر از آن چیزی است که ترامپ تصور می‌کرد. او متصور بود که با برخی اقدامات دیپلماتیک امکان حل و فصل این اختلافات وجود دارد اما آنچه که مسلم است این که ترامپ طی یک ماه گذشته موفقیتی در قانع کردن بخش عمده‌ای از سیاستمداران آمریکایی حداقل درون حزب جمهوریخواه با هدف آنکه زمینه آشتی را با دولت روسیه فراهم کند، نداشته است. لذا بعید به نظر می‌رسد که بدون حمایت کنگره، رئیس جمهور آمریکا بتواند این فرآیند را پیش ببرد. چرا که در نهایت برخی تحریم‌هایی که علیه روسیه وضع شده، بر اساس تحریم‌های کنگره است و اصرار ترامپ برای ادامه این مسیر می‌تواند قربانی‌های بیشتری چون فلین در کابینه او به همراه داشته باشد.
امیرعلی ابوالفتح/ کارشناس مسائل آمریکا
