الوقت: بعد از حمله طرفداران جریان صدر به ساختمان پارلمان عراق صحنه سیاسی این کشور با تعلیقی جدی در عرصه حکمرانی مواجه شده است. تعلیق موقت نشستهای پارلمان و اعتراض شدید نمایندگان کرد و سنی به تعرض انجام گرفته از سوی طرفداران مقتدی صدر ، اولین بازخوردهای این واقعه بود. نمایندگان کرد و عرب مجلس نمایندگان عراق بر این اعتقاد بودند که متعرضان به حریم پارلمان با خودروهای نظامی نیروهای امنیتی حافظ پارلمان به محل ساختمان برگزاری نشستها منتقل شدهاند. همچنین، نیروهای امنیتی درهای ورودی به صحن علنی مجلس را برای معترضان گشودهاند و هیچ دفاعی را از نمایندگان در برابر آنان انجام ندادهاند.
در مجموع این شرایط، بحرانی دیگر در عرصه سیاسی عراق به وقوع پیوست که بیش از بیش حاکمشدن شرایط اضطراری حکومتداری در این کشور را نمایان ساخت. اعتراض شدید الحن فواد معصوم رئیس جمهور عراق در محکومیت حمله به پارلمان و در خواست از معترضان برای حفظ ثبات سیاسی کشور و تمکین به قانون، گفتههای نوری المالکی نخست وزیر سابق عراق، مبنی بر خطرناک بودن وضعیت سیاسی عراق در نتیجه انتصاب وزراء با اجبار و تعرض به پارلمان، نشست اضطراری میان روسای سه قوه حکومت در بغداد در روز بعد از وقوع حادثه در 1 مه 2016، بازگشت سریع نمایندگان کرد به اقلیم کردستان و تغییر رئیس تیم امنیتی حفظت از منطقه سبز در بغداد از سوی حیدرالعبادی مهمترین واکنشهای اولیه بعد از وقوع این حادثه بودند.
تعلیق نشستهای پارلمان عراق وضعیتی بحرانی را ایجاد نمود که بیش از هر زمان دیگری وحدت ملی این کشور را با تهدید مواجه نمود. بحران اخیر در حمله طرفداران صدر به صحن علنی پارلمان اختلافات میان جناحهای سیاسی را به شکلی عریان و شدید نمایان ساخت؛ به گونهای که جبههبندیهای سیاسی حتی در درون جریانهای داخلی شیعیان به شکل جدی اتفاق افتاد. اما با وجود این شرایط بحرانی جریانهای سیاسی مختلف عراقی تلاشهایی را برای تنشزدایی و رسیدن به توافق برای برگزاری نشست مجدد پارلمان برای انجام اصلاحات آغاز نمودهاند. فواد معصوم رئیس جمهور عراق در دیدار با نمایندگان متحصن پارلمان که «جبهه اصلاحات» را تشکیل دادهاند از آنان درخواست نمود که به بازگشت به پارلمان و برگزاری نشست مجدد رضایت دهند تا فرآیند اصلاحات در کشور انجام گیرد. در برابر این درخواست معصوم، عبدالسلام مالکی یکی از اعضای این جبهه اعلام مینماید که در مرحله اول، عامل اصلی ایجاد وضعیت سیاسی کنونی و تعطیلی مجلس نمایندگان در نتیجه سیاستهای اشتباه حیدر العبادی است و ائتلاف دولت قانون در پارلمان در حال تجربه کردن شکستی تاریخی است.
در سویی دیگر، حزب الدعوه اعلام نموده است که سران ائتلاف وطنی در پارلمان عراق قصد دارند که نشستی جدی را میان اعضای خود در ارتباط با وقایع سیاسی اخیر کشور انجام دهند و نقشه راهی را برای حل مسائل ارائه نمایند. همچنین، شوان داودی یکی از نمایندگان کرد پارلمان عراق هم تاکید داشته است که برگزاری نشست اضطراری در پارلمان عراق ضروری است تا شکوه مجدد قوای سه گانه کشور احیاء شود.
واقعیت این است که تمامی جناحهای سیاسی عراقی اعم از شیعه، سنی، کرد و ترکمن به این ضرورت پیبردهاند که هر چه سریعتر باید نشستهای مجدد پارلمان آغاز شوند؛ اما تمامی جناحها اعتماد متقابل لازم را به دیگری ندارند و حاضر نیستند بدون پیش شرط وارد مذاکره با یکدیگر شوند. اکثر جناحهای سیاسی پیششرطهایی را برای حیدرالعبادی تعیین نمودهاند که فقط در صورت متحقق شدن این شروط حاضر به بازگشت به پارلمان هستند. برای نمونه مهمترین پیش شرط جناحهای سنی باقی ماندن سلیم الجبوری در منصب ریاست پارلمان عراق است. همچنین پیش شرطهای کردها برای بازگشت به بغداد، توافق میان فراکسیونها پیش از برگزاری نشست عمومی پارلمان، تامین امنیت عراق بهطور کلی و بغداد بهطور ویژه توسط نیروهای نظامی عراقی و پایبندی نخست وزیر به توافقات قبلی با کردها در ارتباط با سهم آنان در حکومت جدید است.
در مجموع میتوان عنوان نمود که مطرح شدن این پیششرطها از سوی کردها و اعراب سنی و اختلاف مواضع داخلی شیعیان نیز مزید بر علت شدهاند که علیرغم اراده جناحهای درگیر برای خروج از وضعیت فعلی و حل بحران، احتمال حصول توافق چشمگیر تا حدی نامحتمل به نظر برسد.