الوقت- نماينده ويژه رئيس جمهور افغانستان در اصلاحات و حکومت‌داری خوب، که برای بررسی اوضاع امنیتی به استان تخار سفر کرده بود، اعلام كرد كه متأسفانه حکومت افغانستان هیچ طرح و برنامه‌ای برای مبارزه با مخالفان مسلح دولت نداشته و نیروهای امنیتی و نظامی افغانستان به تنهایی قادر به تأمین امنیت این کشور نیستند، چرا كه 350 هزار نیروی نظامی نتوانسته‌اند با حداکثر 20 هزار طالبانی مقابله کنند.
احمد ضيا مسعود كه در ديدار با سران قومي و دولتي استان تخار، در مورد ناامنی‌های شمال افغانستان صحبت مي‌كرد، گفت كه «دشمن تلاش می‌کند تا مناطق شمال را ناامن سازد، اما جنگ با طالب و دیگر گروههای تروریستی، جنگ میهنی و وظیفۀ ملی هر شهروند است. وی هشدار داد:
- طالبان در بهار سال آینده حملات گسترده‌‌ای را برای تصرف ولایت‌های قندوز، تخار و بدخشان راه‌اندازی خواهد کرد. طالبان می‌‌خواهد برای سازماندهی حملات آینده خود وقت بخرد. تروریست‌ها در افغانستان، گروههای مزدوری هستند که در صورت قطع کمک‌های برخی کشورها به آنها از بین خواهند رفت.
- حضور مجاهدین در تمام عرصه‌های سیاسی و نظامی افغانستان، نیاز اساسی این کشور است و رهبری جنگ را باید مجاهدین به عهده بگیرند، زیرا تجربه و قدرت کافی در این زمینه را دارند. اگر مجاهدین و فرماندهان محلی برای این «جنگ تمام عیار» آماده نشوند، سقوط ولایت‌های شمال‌شرقی به دست گروه طالبان حتمی خواهد بود.
- اگر منتظر برقراری صلح باشند، فقط «خود را بازی می‌دهند» و باید برای دفاع از سرزمین‌شان آماده باشند. بنا به پیشنهاد مجاهدین، باید «شورای مجاهدین» در چارچوب یک «تیپ نظامی» تشكيل و به ارتش افغانستان ملحق شود و هر شهروند افغانستانی وظیفه دارد که در مقابله با طالبان سهيم گردد.
- ما هرگز از جنگ طرفداری نکرده‌ایم، اما روند کنونی مذاکرات صلح هیچ سودی به همراه نخواهد داشت و تنها وقت تلف کردن است، چرا كه روند صلح تازه آغاز شده و دوام‌دار است و تا زمانی که منافع کشورهای دخیل در مسئله افغانستان از طریق گروههای تروریستی تأمین مي‌شود، روند صلح نتیجه‌بخش نخواهد بود.»
با توجه به گفته های احمد ضیا مسعود باید براین نکته تاکید کرد كه امنيت و صلح در افغانستان، همواره يك معماي پرمبهم بوده است. اشغال اين كشور توسط نيروهاي آمريكايي، به بهانه مبارزه با تروريسم، ايجاد امنيت، ثبات و بازسازي صورت گرفت، اما در عمل مشاهده شد كه نه تنها بهبود امنيت اتفاق نيفتاده است، بلكه بر روند ناامني‌ها و تعدد گروههاي مسلح و تروريستي برهم زننده امنيت در اين كشور افزوده شده است. طوري كه اكنون جغرافياي جنگ از مناطق جنوبي به مناطق شمالي و غربي گسترش يافته است و در هر گوشه از مناطق اين كشور، گروههاي تروريستي نظير داعش، القاعده، شبكه حقاني، حزب اسلامي حكمتيار و طالبان و... اقدامات ناامن كننده و تخريبي خود را ادامه مي‌دهند.
بنابراين وضعيت فعلي و آينده امنيت افغانستان، عمدتا به سياست‌ها و عملكرد نيروهاي آمريكايي در سه موضوع اساسي يعني مبارزه با تروريسم، ايجاد امنيت و برقراري صلح مرتبط است. اين در حالي است كه در هيچ يك از سه موضوع، آمريكايي‌ها صادقانه رفتار نكردند و اساسا نتوانستند شبه‌نظاميان طالبان را مهار كنند و به همين جهت به مذاكره با طالبان، تغيير موضع دادند. هر چند كه مذاكره با طالبان از چند سال پيش مطرح بوده است، اما بطور جدي مذاکرات صلح توسط گروه چهارجانبه با حضور آمریکا، چین، افغانستان و پاکستان دنبال مي‌شود و سه دور از اين نشست‌ها به ترتيب در اسلام‌آباد و كابل برگزار شده و قرار است چهارمين نشست در 4 اسفند سال‌جاري در كابل برگزار گردد. اما واقعيت اين است كه مذاكره صلحي كه در آن آتش‌بس رعايت نشود و همچنان اقدامات تروريستي و ناامني تداوم يابد، مذاكرات صلح نيز نوعي سراب و اتلاف وقت خواهد بود.
با توجه به اين واقعيت‌ها احمدضيا مسعود كه خود از ياران جبهه متحد شمال بوده، اين روزها به استانهاي شمالي افغانستان يعني تخار، قندوز و بدخشان سفر مي‌كند و از اوضاع امنيتي اين مناطق اظهار نگراني كرده و خواهان مواجهه جدي شوراي مجاهدين عليه طالبانند و تاكيد مي‌كند كه یک تیپ نظامی توسط شورای مجاهدین تشكيل، و قدرتمندانه در مقابل تروريستها ايستاد. امري كه طي سالهاي گذشته ناديده گرفته شده و مماشات دولت اشرف‌غني نيز به نوعي موجب قدرت‌نمايي طالبان شده است. در واقع اشرف‌غني همانند آمريكايي‌ها طالبان را يك گروه شورشي مي‌داند كه مي‌تواند در ساخت قدرت افغانستان سهيم گردد. در حالي كه گروههاي جهادي بر اين امر تاكيد مي‌كنند كه چرا جنايت‌هاي جنگي طالبان توسط حكومت وحدت ملي ناديده گرفته و فراموش مي‌شود و جنايتكاران جنگي بايد محاكمه شوند و ... .
به هر حال تضاد و تفاوت رويكردها در خصوص مواجهه با طالبان و ضعف و ناتواني حكومت وحدت ملي در مقابل گروه‌هايي نظير طالبان از يكسو و سياست‌هاي مداخله‌آميز غربي‌ها و برخي كشورهاي منطقه حامي طالبان از سوي ديگر، موجب قدرت‌نمايي آنان شده و سياست‌هاي مداخله‌آميز برخي از كشورهاي منطقه نيز به نفوذ داعش در افغانستان كمك كرده است. طالبان سالانه صدها میليون دلار از طريق قاچاق مواد مخدر بدست می‌آورند و مورد حمايت برخي كشورهاي منطقه نيز هستند، اما این طور كه از شواهد پيداست، آنها از مواضع و خواسته‌های خود در برابر حکومت افغانستان و نيروهاي خارجي کوتاه نيامده و نخواهند آمد و به همين جهت احمدضيا مسعود مذاكره با طالبان را وقت‌كشي مي‌داند.
اسماعيل باقري
