الوقت- هر‌چند معارضان سوری اعلام كرده‌اند به دلیل برآورده نشدن شرط‌های‌شان در مذاكرات ژنو شركت نخواهند كرد اما دی میستورا نماینده ویژه سازمان ملل بدون توجه به این درخواست معارضان تأكید كرد كه مذاكرات تحت هر شرایطی برگزار خواهد شد و پس از پنج سال جنگ نباید اجازه داد این دور از مذاكرات با شكست مواجه شود.
ریاض حجاب رئیس «هیئت عالی مذاكره‌كنندگان مخالفان» كه در ریاض تشكیل شده است در گفت‌وگو با شبكه العربیه اعلام كرد كه این هیئت به ژنو خواهد رفت اما در گفت و‌گوها شركت نخواهد كرد. منابع خبری روز جمعه تأیید كردند كه اعضای این هیئت وارد ژنو شده‌اند. هیئت عالی مذاكره‌كنندگان مخالفان، نماینده گروهی از مخالفان سوری هستند كه در ریاض و با دعوت عربستان گرد هم آمدند و به عنوان نماینده تمام مخالفان سوری از سوی عربستان معرفی شدند و امریكا و همپیمانان این كشور نیز از هیئت مذكور حمایت كردند. حجاب در ادامه مدعی شد: «قبل از اینكه دغدغه‌های ما در مورد مسائل انسانی در سوریه حل نشود ما وارد میز گفت‌و‌گوها نمی‌شویم و معارضان پیش‌شرط قائل نمی‌شوند بلكه حقوق مردم سوریه را طلب می‌كنند.» این پیش‌شرط‌ها درحالی مطرح می‌شود كه مخالفان سوریه قبل از نزدیك شدن به زمان آغاز مذاكرات متعهد شده بودند بدون شرط و شروطی كه نشست را با چالش روبه‌رو كند در مذاكرات حضور یابند، حتی سخنگوی وزارت امور خارجه امریكا هم روز چهارشنبه گذشته از معارضان سوری خواسته بود فرصت را مغتنم شمرده و بدون طرح پیش‌شرط، برای مذاكرات صلح به ژنو بیایند.
از سوی دیگر، منابع رسانه‌ای گزارش دادند «استفان دی میستورا» فرستاده سازمان ملل در سوریه درباره مطالبات و پیش‌شرط‌‌های معارضان سوری هیچ گونه تضمینی نداده و گفته كه «محاصره شهرها و اقداماتی مانند بازداشت و ربایش در سوریه فقط توسط یك طرف انجام نمی‌شود و هزاران نفر از افراد ربوده شده و بازداشت شده در زندان‌های گروه‌های مسلحی حضور دارند كه شهرها و روستاها را محاصره كرده‌اند».
نمایندگان دولت و اپوزیسیون داخلی
هر چند در جبهه مخالفان تردید‌ها و ابهامات زیادی برای شركت در مذاكرات وجود دارد اما دولت سوریه با قاطعیت هیئتی را برای نشست در این مذاكرات اعزام كرده است. خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع گزارش داد كه هیئت نمایندگان دولت سوریه شامل 16 شخصیت سیاسی از جمله دو نفر از مجلس و همچنین نمایندگانی از وزارت خارجه سوریه می‌شوند. ریاست این هیئت به عهده بشار جعفری نماینده سوریه در سازمان ملل است و قرار شده فیضل مقداد معاون وزیر خارجه سوریه از دمشق بر این مذاكرات نظارت داشته باشد. علاوه بر نمایندگان معارضان تحت حمایت عربستان و نمایندگان دولت، هیئت سومی در این مذاكرات حضور دارند كه به «هیئت سكولارهای دموكرات» معروف است. این هیئت كه تحت حمایت مسكو است از مخالفان داخل نشین سوریه تشكیل می‌شود كه تحت هدایت و رهبری آن به عهده «هیثم مناع» قرار دارد.
عزم سازمان ملل برای برگزاری مذاكرات
با وجود مبهم بودن شركت مخالفان تحت نفوذ عربستان در نشست ژنو مقامات سازمان ملل بر برگزاری این نشست تأكید كردند. «دیمیستورا» نماینده سازمان ملل در امور سوریه روز پنج شنبه طی یك پیام ویدئویی احساسی خطاب به مردم سوریه در خارج و داخل از این كشور گفت كه این تلاش‌های جدید با توجه به ناكامی‌های قبلی «نمی‌تواند با شكست مواجه شود.» میستورا گفت: پنج سال درگیری خیلی زیاد بوده است و این وحشت جلوی چشمان همه است.» این مقام ارشد سازمان ملل افزود: «شما همچنین باید بدانید كه ما روی شما حساب كنیم تا صدایتان را بالا ببرید و بگویید خلاص (بس است).» این پیام ویدئویی دی میستورا بازتاب زیادی در رسانه‌‌ها و شبكه‌های مجازی داشت.
در همین حال، « احمد فوزی» سخنگوی «بان كی مون» دبیر كل سازمان ملل روز جمعه به خبرنگاران گفت كه مذاكرات سوریه در موعد مقرر (جمعه 10 بهمن) برگزار می‌شود، هر چند وی تأكید كرد: «نمی‌دانیم چه كسانی در آن شركت خواهند كرد و دقیقا چه زمانی و در كجا تشكیل خواهد شد.» روسیه نیز به عنوان یكی دیگر از قدرت‌های تأثیرگذار بر بحران سوریه اعلام كرد كه هیچ صحبتی از به تأخیر افتادن مذاكرات وجود ندارد و باید نشست ژنوـ3 در موعد مقرر خود آغاز شود. گنادی گاتیلف، معاون وزیر خارجه روسیه گفت: هیئت مخالفان و نظام سوریه در سوئیس حضور دارند و آماده شركت در مذاكرات هستند. وی درباره نمایندگان جیش‌الاسلام و احرارالشام در این مذاكرات گفت: این مسئله هنوز حل نشده است اما ما با مشاركت این دو گروه مخالفیم. جیش‌الاسلام و احرار الشام دارای ماهیتی سلفی- تكفیری هستند و به همین دلیل ایران، روسیه و سوریه آنها را تروریست می‌شناسند. حسین امیر عبداللهیان معاون وزیر خارجه كشورمان هم تأكید كرد: «تروریست‌ها نباید با نقاب جدید بر سر میز مذاكره سیاسی با حكومت سوریه بنشینند. این مسئله باید اولین و مهم‌ترین ملاك انتخاب (مذاكره‌كنندگان) باشد.» معاون وزیر امور خارجه ایران همچنین گفت: «اصرار عربستان برای وارد كردن برخی تروریست‌های شناخته شده یا گروه‌های تروریستی به لیست مخالفان (دولت سوریه) اقدامی غیرسازنده است. تروریست‌ها در آینده سیاسی سوریه هیچ‌جایی نخواهند داشت.» بر اساس برنامه‌ریزی قبلی، این دور از مذاكرات عصر روز جمعه با دیدار دی میستورا با نمایندگان دولت آغاز می‌شود و با دیدار وی با سایر شركت كنندگان ادامه خواهد یافت. قرار است در مذاكرات جاری، گروه‌های شركت كننده در اتاق‌های جداگانه حضور یابند و مذاكرات با میانجی‌گری مقامات سازمان ملل انجام شود. انتظار می‌رود كه این مذاكرات تا شش ماه ادامه یابد.
هر‌چند معارضان سوری اعلام كرده‌اند به دلیل برآورده نشدن شرط‌های‌شان در مذاكرات ژنو شركت نخواهند كرد اما دی میستورا نماینده ویژه سازمان ملل بدون توجه به این درخواست معارضان تأكید كرد كه مذاكرات تحت هر شرایطی برگزار خواهد شد و پس از پنج سال جنگ نباید اجازه داد این دور از مذاكرات با شكست مواجه شود.
محمد بابایی
