دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا به تازگی از ونزوئلا خواسته است تا داراییهایی را که سالها پیش از شرکتهای نفتی آمریکایی توقیف کرده است، بازگرداند. ترامپ در پاسخ به سوالی در مورد جدیدترین تاکتیک خود در کمپین فشار علیه نیکولاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا، به سرمایهگذاریهای از دست رفته آمریکا در این کشور اشاره کرد و گفت که اقدامات دولت او ناشی از اختلافات بر سر سرمایهگذاریهای نفتی گذشته شرکتهای آمریکایی در ونزوئلا است.
ترامپ در گفتگو با خبرنگاران ادعا کرده است که «ما به کسی که نباید عبور کند، اجازه عبور نخواهیم داد. یادتان هست که آنها تمام حقوق انرژی ما را گرفتند. آنها تمام نفت ما را همین چند وقت پیش گرفتند. و ما آن را پس خواهیم گرفت.»
ادعای ترامپ
شرکتهای نفتی آمریکایی در گذشته بر صنعت نفت ونزوئلا تسلط داشتند تا اینکه رهبران این کشور برای ملی کردن نفت در ابتدای دهه ۱۹۷۰ و پس از آن در قرن بیست و یکم تحت رهبری هوگو چاوز به خلع ید از شرکتهای نفتی آمریکایی پرداختند. پیشتر در سال ۲۰۱۴ یک هیئت داوری بینالمللی به دولت سوسیالیست این کشور دستور داد ۱.۶ میلیارد دلار به اکسون موبیل بپردازد.
در حالی که نفت ونزوئلا مدتهاست بر روابط با ایالات متحده سایه افکنده است، دولت ترامپ بر ارتباط مادورو با قاچاقچیان مواد مخدر تمرکز کرده و دولت او را به تسهیل ارسال مواد مخدر خطرناک به ایالات متحده متهم کرده است. ترامپ در پست خود در شبکههای اجتماعی سهشنبه شب گفت که ونزوئلا از نفت برای تأمین مالی قاچاق مواد مخدر و سایر جرایم استفاده میکند.
نیروهای آمریکایی هفته گذشته یک نفتکش را در سواحل ونزوئلا در بحبوحه یک تقویت نظامی گسترده که شامل پیشرفتهترین ناو هواپیمابر نیروی دریایی این کشور نیز میشود، توقیف کردند.
ارتش همچنین مجموعهای از حملات را علیه قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در دریای کارائیب و شرق اقیانوس آرام انجام داده است که در مجموع حداقل ۹۹ نفر را کشته است، از جمله چهار نفر در حمله روز چهارشنبه. این حملات سوالاتی را از سوی قانونگذاران و کارشناسان حقوقی در مورد توجیه قانونی آنها برانگیخته است. ترامپ همچنین گفته است که حملات زمینی را در نظر دارد.
صحبتهای ترامپ درباره «داراییهای دزدیده شده»
استفن میلر، معاون رئیس دفتر ترامپ، اقدام ونزوئلا برای ملی کردن صنعت نفت خود را به یک سرقت تشبیه کرد.
میلر روز چهارشنبه در شبکههای اجتماعی نوشت: «عرق، نبوغ و زحمت آمریکاییها صنعت نفت ونزوئلا را ایجاد کرد. مصادره ظالمانه آن بزرگترین سرقت ثبت شده از ثروت و داراییهای آمریکایی بود. این داراییهای غارت شده سپس برای تأمین مالی تروریسم و سیل کردن خیابانهای ما با قاتلان، مزدوران و مواد مخدر استفاده شدند.»
ونزوئلا اولین بار در دهه ۱۹۷۰ به سمت ملی کردن صنعت نفت خود حرکت کرد، فرآیندی که در دوران چاوز گسترش یافت و او صدها کسب و کار خصوصی و داراییهای متعلق به خارجیها، از جمله پروژههای نفتی تحت مدیریت اکسون موبیل و کونوکو فیلیپس را ملی کرد. این امر منجر به حکم هیئت داوری در سال ۲۰۱۴ شد.
فیلیپ ورلگر، اقتصاددان، گفت: «میتوان این ادعا را مطرح کرد که ونزوئلا این پول را به اکسون بدهکار است. فکر نمیکنم هرگز این مبلغ پرداخت شده باشد.»
ترامپ، روسای جمهور پیشین آمریکا را به خاطر عدم اتخاذ موضع سختگیرانهتر علیه ونزوئلا در خصوص توقیف داراییها سرزنش کرد.
ترامپ روز چهارشنبه گفت: «آنها آن را گرفتند چون ما رئیس جمهوری داشتیم که شاید حواسش نبود. اما دیگر این کار را نخواهند کرد. ما آن را پس میخواهیم. آنها حقوق نفتی ما را گرفتند - ما آنجا نفت زیادی داشتیم. همانطور که میدانید، آنها شرکتهای ما را بیرون کردند و ما آن را پس میخواهیم.»
شرکت شورون از دولت آمریکا برای تولید نفت در ونزوئلا معافیت گرفته است و این غول نفتی مستقر در تگزاس میگوید فعالیتهایش مختل نشده است.
فرانسیسکو مونالدی، کارشناس نفت ونزوئلا در دانشگاه رایس در هوستون، گفت بدهی ونزوئلا به شرکت شورون از زمان اعطای مجوز این شرکت برای از سرگیری صادرات نفت ونزوئلا به ایالات متحده در سال ۲۰۲۲ «به میزان قابل توجهی کاهش یافته است». وی گفت که این مبلغ عمومی نیست.
یک عنوان جدید برای دولت مادورو؟
روز چهارشنبه، پس از آنکه ترامپ در پست خود اعلام کرد «رژیم ونزوئلا» به عنوان یکی از سازمانهای تروریستی خارجی تعیین شده است، هیچ تغییری در فهرست این سازمانها ایجاد نشد .
به گفته یک مقام آمریکایی که در این مذاکرات شرکت داشته، به مقامات چندین آژانس امنیت ملی گفته شده است که اظهارات ترامپ در مورد این نامگذاری را به معنای واقعی کلمه برداشت نکنند و با آنها به عنوان یک سخنرانی استعاری برخورد شود.
این مقام رسمی که به شرط ناشناس ماندن برای شرح ارتباطات داخلی بین سازمانی صحبت میکرد، همچنین تأکید کرد که «محاصره» اعلام شده توسط ترامپ فقط شامل کشتیهایی میشود که قبلاً تحریم شدهاند و اقدامات خاصی علیه آنها مجاز است، مانند توقیف هفته گذشته.
وزارت امور خارجه که بر این فهرست نظارت دارد، به درخواستها برای شفافسازی پاسخی نداد.
وزارت دادگستری ترامپ در سال ۲۰۲۰ مادورو را به اتهام تروریسم مواد مخدر متهم کرد و مقامات آمریکایی ادعا کردهاند که رهبران ونزوئلا از قاچاق مواد مخدر سود بردهاند. ماه گذشته، دولت ترامپ گروهی مرتبط با مادورو - کارتل دو لوس سولس - را به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کرد.
ونزوئلا «دزدی دریایی» آمریکا را محکوم کرد
فرحان حق، معاون سخنگوی سازمان ملل متحد، گفت که مادورو روز چهارشنبه با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، برای گفتگو «در مورد تنشهای فعلی در منطقه» تماس گرفت.
حق گفت: «در این تماس تلفنی، دبیرکل سازمان ملل متحد بر موضع این سازمان در مورد لزوم احترام کشورهای عضو به قوانین بینالمللی، به ویژه منشور سازمان ملل متحد، خویشتنداری و کاهش تنشها برای حفظ ثبات منطقهای تأکید کرد.»
ایوان گیل، وزیر امور خارجه ونزوئلا، در نامهای به شورای امنیت سازمان ملل که به دست خبرگزاری آسوشیتدپرس رسیده است، از ایالات متحده خواست که فوراً «خدمه ربوده شده» را آزاد کند و نفتی را که به طور غیرقانونی در آبهای آزاد مصادره شده است، بازگرداند.
ساموئل مونکادا، سفیر ونزوئلا در سازمان ملل، روز چهارشنبه در نامهای دیگر خواستار برگزاری جلسه اضطراری قدرتمندترین نهاد سازمان ملل برای بحث در مورد «تجاوز مداوم ایالات متحده» شد.
مونکادا با استناد به پست ترامپ در شبکههای اجتماعی گفت: «این بدان معناست که دولت آمریکا مدعی مالکیت بزرگترین ذخایر نفتی جهان است، اقدامی که یکی از بزرگترین غارتگریها در تاریخ بشر خواهد بود.»
گیل علاوه بر درخواست از شورای امنیت برای محکوم کردن توقیف نفتکش، از قدرتمندترین نهاد سازمان ملل خواست تا بیانیهای کتبی صادر کند و در آن تصریح کند که این نهاد مجوزی برای اقداماتی علیه ونزوئلا «یا علیه تجاریسازی بینالمللی نفت آن» صادر نکرده است.
رابرت مورت ، دریاسالار بازنشسته آمریکایی و استاد فعلی دانشگاه سیراکیوز، گفت: در حالی که حملات به قایقهای منتسب به قاچاق مواد مخدر، سوالاتی را در مورد استفاده از نیروی نظامی مطرح کرده است، توقیف نفتکش توسط ترامپ و سایر اقدامات علیه نهادهای تحریمشده با سیاستهای گذشته آمریکا سازگار است .
شرکت نفتی آمریکایی شورون که با معافیت دولتی در ونزوئلا فعالیت میکند، میگوید فعالیتهایش مختل نشده است.
تقریباً چهار ماه است که ایالات متحده حضور نظامی قابل توجهی در کارائیب، که بخش عمده آن در سواحل ونزوئلا قرار دارد، حفظ کرده است، ظاهراً برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر - ادعایی که ونزوئلا آن را رد کرده و آن را بهانهای برای تغییر اجباری رژیم خوانده است.
از اوایل سپتامبر، نیروهای آمریکایی حداقل ۲۵ کشتی مظنون به قاچاق مواد مخدر را در کارائیب و شرق اقیانوس آرام غرق کردهاند که منجر به کشته شدن حداقل ۹۵ نفر از سرنشینان آنها شده است.
در حالی که کاخ سفید میگوید اقدامات نظامی، قاچاق مواد مخدر به ایالات متحده را هدف قرار میدهد، دادههای اداره مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده نشان میدهد که ونزوئلا منبع اصلی ورود مواد مخدر به این کشور نیست.
یک نظرسنجی دانشگاه کوینیپیاک که روز چهارشنبه منتشر شد، نشان میدهد که ۶۳ درصد از بزرگسالان آمریکایی با حملات نظامی دولت ترامپ به ونزوئلا مخالفند، در حالی که ۲۵ درصد از آنها از این حملات حمایت میکنند. ■
