پایگاه تحلیلی الوقت - پس از سالها تعویق، انتخابات شهرداری‌ها و شهرداران لبنان روز یکشنبه از استان جبل آغاز شد. این انتخابات پس از آن برگزار می‌شود که از آخرین انتخابات در سال ۲۰۱۶ برگزار شده بود. دوره پیشین شهرداری‌های لبنان در سال 2022 به پایان رسیده بود و براساس قانون در سال 2022 بایستی انتخابات شهرداری‌ها در لبنان برگزار می‌شد، اما در سال ۲۰۲۲ به دلیل انتخابات پارلمانی، انتخابات شهرداری‌ها برگزار نگردید. در ۲۰۲۳ نیز به دلیل بحران ریاست جمهوری و در سال ۲۰۲۴ به دلیل تجاوز اسرائیل این انتخابات برگزار نشد تا سرانجام این هفته انتخابات شهرداری‌ها از استان جبل آغاز شد.
انتخابات چند مرحله‌ای
باید توجه داشت که انتخابات شهرداری‌ها در لبنان سازوکار پیچیده‌ای دارد و در 4 مرحله این انتخابات به صورت استانی برگزار می‌شود. یعنی در هر مرحله، انتخابات در یک یا چند استان برگزار خواهد شد. چندمرحله‌ای بودن انتخابات شهرداری‌ها در لبنان همچنین به این معناست که این رویداد در بازه‌ای ۴ هفته‌ای برگزار می‌شود:
۴ مه: استان جبل لبنان (مرحله اول، برگزار شد)
۱۱ مه: استان‌های شمال و عکار
۱۸ مه: استان‌های بیروت، بقاع و بعلبک-هرمل
۲۴ مه: استان‌های جنوب و نبطیه (مناطق تحت نفوذ اصلی حزب‌الله)
پیشتازی حزب الله
با توجه به این که اولین مرحله انتخابات لبنان از استان مهم جبل در مرکز لبنان آغاز شد، بنابراین نتایج فعلی انتخاباتی تنها محدود به استان جبل است. در عین حال از آن جا که استان جبل در مجاورت پایتخت لبنان، یعنی شهر بیروت قرار دارد، نتایج انتخابات این استان نیز بسیار مهم است. به طور کلی استان جبل شامل 6 شهرستان بعبدا، شهرستان عالیه، شهرستان المتن، شهرستان کِسِروان، شهرستان شوف و شهرستان جبیل است.
نتایج اولیه انتخابات شهرداری‌ها در استان جبل حاکی از پیروزی فهرست‌های مورد حمایت حزب‌الله دارد، چنانکه طبق اعلام رسانه‌های لبنانی تمام فهرست‌های مورد حمایت حزب‌الله و جنبش امل در تمام مناطقی که شرکت داشتند، پیروز شدند. طبق نتایج اولیه گزارش شده از سوی رسانه‌های لبنانی، علیرغم رقابت بسیار نزدیک، انتخابات شورای شهر و شهرداری‌ها در تمام شهرهای استان جبل لبنان در روز یکشنبه، ۴ مه ۲۰۲۵، مسالمت‌آمیز و دموکراتیک برگزار شد و فهرست‌های مورد حمایت حزب‌الله و جنبش امل در دو شهر غبیری و حاره حریک در ضاحیه و همچنین چندین شهر بیبلوس و الشوف پیروز شدند. این دو حزب شیعی معمولاً با لیست مشترک «التنمیة والوفاء» (توسعه و وفاداری) در انتخابات شرکت می‌کنند. مناطق بعبدا، عالیه و جبیل دیگر مناطق مهمی هستند که احزاب شیعی در آن به پیروزی دست یافته‌اند، اما در برخی مناطق مسیحی‌نشین مانند جونیه رقبای مسیحی برنده شدند.
سازوکار انتخابات شهرداری‌ها در لبنان
طبق آمار سازمان ملل، لبنان ۱۰۵۹ شهرداری با ۱۲۷۴۱ عضو شورای شهر دارد. پس از آخرین انتخابات شهرداری‌ها در سال ۲۰۱۶، ۱۰۸ شهرداری به دلیل از دست دادن نیمی از اعضای خود به دلیل فوت یا استعفا، منحل شدند. این شهرداری‌ها توسط شهردار یا فرماندار اداره می‌شوند و تقریباً 10٪ از کل شهرداری‌های کشور لبنان را تشکیل می‌دهند و اکنون قرار است تکلیف این شهرداری‌ها نیز مشخص شود.
لازم به ذکر است که انتخابات شهرداری‌ها در لبنان هر شش سال یکبار برگزار می‌شود و شامل چندین مرحله است:
ثبت نام: شهروندان برای اعلام مشارکت خود، در فهرست‌های انتخاباتی ثبت نام می‌کنند.
نامزدی: نامزدها می‌توانند به صورت انفرادی یا از طریق فهرست‌های حزبی در انتخابات ثبت نام کنند.
رأی‌گیری: رأی‌دهندگان در حوزه‌های رأی‌گیری تعیین‌شده در رأی‌گیری شرکت می‌کنند.
مرتب‌سازی رأی: رأی‌ها به صورت دستی مرتب می‌شوند.
اعلام نتایج: نتایج رسمی اعلام شده و اعضای شورای شهر و شهرداران انتخاب می‌شوند.
اگرچه برخی انتخابات در برخی مناطق ممکن است غیرحزبی باشند، اما عوامل فرقه‌ای نقش مؤثری در شکل‌دهی فهرست‌های انتخاباتی دارند.
همچنین تعداد اعضای شورای شهر مطابق ماده (9) قانون شهرداری و امور حسبی تعیین می‌شود که در آن تعداد اعضا بین 9 تا 24 عضو برای هر شورا متغیر است و این بستگی به تعداد ساکنان هر شهر دارد.
تاثیر انتخابات شهرداری‌ها بر چشم‌انداز سیاسی لبنان
خبرگزاری الجزیره به نقل از «توفیق شومان»، تحلیلگر سیاسی گزارش داده است که انتخابات شهرداری‌ها و شهرداران لبنان، از چارچوب سنتی خود و جایگاهشان به عنوان مقامات محلی فاصله گرفته‌اند. این انتخابات جنبه سیاسی و رقابت حزبی به خود گرفته و نوعی قدرت نمایی و نمایندگی نیروهای سیاسی از طریق صندوق رأی را در صحنه سیاسی لبنان نشان می‌دهند. در واقع احزاب سیاسی و گروه‌هایی که در انتخابات شهرداری‌ها به پیروزی دست می‌یابند، دارای قدرت چانه زنی بیشتری در سطح پارلمان خواهند بود، چون نتایج انتخابات شهرداری‌ها نشان دهنده مقبولیت و یا عدم مقبولیت یک حزب یا گروه سیاسی در سطح جامعه لبنان است.
در واقع نتایج انتخابات لبنان، آزمونی برای حفظ یا عقب‌نشینی گروه‌های سیاسی از مواضع خود در سطح جامعه است. به گفته شومان، حزب‌الله و جنبش امل دو گروه سیاسی هستند که بیشترین اطمینان را درباره میزان محبوبیت خود در سطح جامعه لبنان دارند و به همین خاطر نیز مناطقی که احزاب شیعی در آن حضور دارند، معمولا شاهد مشارکت بیشتر و گسترده‌تر رأی‌دهندگان است. پیشتازی حزب الله و جنبش امل در انتخابات استان جبل نیز نوعی واکنش اجتماعی حمایتگرانه از این دو حزب شیعی پس از تجاوز اسرائیل است. به عبارت دیگر می‌توان گفت که نتایج انتخابات شهرداری‌ها در لبنان آزمونی برای سنجش محبوبیت احزاب مانند حزب الله به‌ویژه پس از بحران‌های اخیر لبنان است.
از سوی دیگر شهرداری‌ها در لبنان اختیارات گسترده‌ای در مدیریت محلی دارند، از جمله بودجه‌های عمرانی، خدمات شهری و حتی تأثیرگذاری بر امنیت منطقه و از این منظر، نتایج انتحابات شهرداری‌ها نیز برای احزاب سیاسی از جمله حزب الله می‌تواند تعیین کننده باشد.
