الوقت- آموس هوکشتاین، نماینده آمریکا در امور لبنان درحالی برای آخرین بار راهی بیروت شد تا نظر دولت لبنان را نسبت به طرح پیشنویس واشینگتن درباره آتشبس جویا شود که از دید کارشناسان هرگونه توافق در جبهه لبنان همچنان دور از انتظار به نظر می رسد.
هوکشتاین که در هفتههای اخیر با بسته پیشنهادی برای آتشبس به لبنان و سرزمینهای اشغالی سفر کرده بود، روز سهشنبه نیز برای تکمیل تلاشهای حل و فصل و پایان دادن به جنگ در جبهه شمالی، طرح دولت متبوع خود را با مقامات بیروت در میان گذاشت.
هوکشتاین در بدر ورود به بیروت، گفت که توافق آتش بس در دسترس است اما در نهایت تحقق آن به تصمیم طرفها بستگی دارد و به نظر میرسد فضای گفتگوهای بین او و مقامات بیروت مثبت بوده است.
با این حال مقامات لبنانی هنوز نشانه ای از دادن چراغ سبز به طرح پیشنهادی آمریکا نشان ندادهاند. نجیب میقاتی، نخست وزیر امور پیشبرد لبنان در دیدار با هوکشتاین بار دیگر بر اولویت آتشبس و حفظ حاکمیت لبنان تاکید و خواستار توقف حملات ارتش صهیونیستی شد.
نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان نیز که به عنوان نماینده حزب الله در مذاکرات آتشبس شناخته میشود، در موضعی نرمتر نسبت به آنچه در دور پیشین مذاکرات اتخاذ کرده بود شانس دستیابی به توافق آتشبس بین لبنان و اسرائیل را پنجاه درصد اعلام کرد اما با این حال گفت که همه چیز اکنون به رژیم صهیونیستی بستگی دارد تا نظر نهایی خود را نسبت به شروط لبنان اعلام کند.
یک مقام ارشد لبنانی نیز به رویترز گفت دولت لبنان و حزبالله با پیشنهاد آمریکا برای آتشبس با رژیم صهیونیستی موافقت کردهاند. البته آنها درباره محتوای این پیشنهاد، برخی ملاحظات را دارند.
با این حال حزب الله میگوید هرگونه توافقی باید به پایان سریع جنگ بیانجامد. رویترز به نقل از «محمود قماطی» معاون رئیس شورای سیاسی حزبالله لبنان نوشت: هرگونه توافقی باید منجر به توقف سریع جنگ و عدم نقض حاکمیت لبنان شود.
هنوز از جزئیات بسته جدید دولت جو بایدن اطلاعاتی به بیرون درز نکرده است اما شبکه کان صهیونیستی، ادعا کرد که بر اساس این طرح، پنج هزار نیروی لبنانی در مناطق جنوبی این کشور مستقر خواهند شد. همچنین رژیم صهیونیستی تعهد خواهد داد که به لبنان حمله نکند و مرزهای زمینی میان دو طرف مجدداً ترسیم شود.
شروط قبلی آمریکا چه بود؟
پیش از این، آمریکا اصول 13 گانهای را در پیشنویش آتش بس مطرح کرده بود که برخی از آنها حقوق ملت لبنان و مقاومت را تامین نمیکرد. یکی از محورهای طرح قبلی، اجرای مفاد قطعنامه 1701 بود که دولت لبنان و حزبالله با این مسئله موافقت کرده بودند. همچنین، پیشنهاد ایالات متحده با هدف دستیابی به توقف درگیریها به مدت 60 روز و به عنوان مبنایی برای آتشبس دائمی بر اساس قطعنامه 1701 سازمان ملل بود.
اما موانع جدی در این طرح نیز وجود داشت که راه رسیدن به توافق را دشوار میکرد، زیرا این پیشنویس تصریح میکرد که ارتش لبنان و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل تنها گروههای مسلح در منطقه جنوب در رودخانه لیتانی باید باشند و حزبالله باید از این منطقه عقبنشینی کند. اما این شرط به دلیل اهداف موزیانه آمریکا و رژیم صهیونیستی، تاکنون از سوی حزبالله مورد پذیرش واقع نشده است.
همچنین، برخی منابع گفته بودند که آمریکا به دنبال فشار بر مقامات لبنانی بوده تا با خلع سلاح کامل حزبالله موافقت کنند، شرطی که بعید به نظر میرسد از سوی لبنانیها پذیرفته شود همانگونه که مقامات لبنانی بویژه نبیه بری با گنجاندن بند اجازه مداخله رژیم صهیونیستی در جنوب لبنان در صورت احساس تهدید امنیتی به عنوان نقض حاکمیت سرزمینی صراحتاً مخالفت کرده است.
موارد دیگری هم در پیشنویس آتشبس آمریکا به چشم میخورد که غیرواقع بینانه به نظر میرسد. وائل ابوفاعور، عضو فراکسیون «دیدار دموکراتیک» نزدیک به حزبالله از وجود بندی در طرح آمریکا برای توقف جنگ رژیم صهیونیستی علیه لبنان خبر داد که شامل اعزام نیروهای عربی در کنار نیروهای بینالمللی میشود.
با توجه به این اظهارات، آمریکا سعی دارد تا رژیمهای سازشکار عرب را که در اردوگاه تلآویو قرار دارند، در لبنان مستقر کند. حضور نیروهای غربی-عربی با هدف سیطره بر لبنان و نقض حاکمیت این کشور و تضعیف مقاومت انجام میشود تا آنچه صهیونیستها در میدان جنگ از توانایی رسیدن به آن عاجز ماندهاند در صحنه سیاسی مذاکرات تضمین شود.
با اینکه جو بایدن سعی دارد تا جنگ در جبهه شمالی را به سرانجام برساند اما لبنانیها هشدار دادهاند که حاضر نیستند به هر قیمتی پای سندی را که تمامیت ارضی این کشور را محترم نمیشمارد امضا کنند.
کارشناسان معتقدند دستاوردهای نظامی رژیم صهیونیستی در جنوب لبنان به حدی نبوده که بتواند شروط خود را بر بیروت و مقاومت تحمیل کند و حزبالله هر توافقی را که به ارتش لبنان و نیروهای بینالمللی مجوز تخریب زیرساختهای این حزب در جنوب لبنان را بدهد، نمیپذیرد.
با اینکه مقامات بیروت نسبت به سفر اخیر هوکشتاین خوشبین هستند اما با توجه به جاهطلبی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر صهیونیستی احتمال رسیدن به توافق در جبهه شمالی همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.
در این رابطه یک منبع اسرائیلی مطلع از مذاکرات، به «سی ان ان» احتمال دستیابی به یک توافق قریب الوقوع را مورد تردید قرار داد و گفت: «علیرغم پیشرفتهای صورت گرفته، امتناع حزبالله از پذیرش درخواست اسرائیل برای آزادی عمل نظامی در جنوب لبنان ممکن است کل روند مذاکرات را به خطر بیندازد».
مذاکرات زیر آتش سنگین جنگ
از چند روز پیش از سفر نماینده ویژه آمریکا، صهیونیستها بر موج حملات هوایی خود به شهرهای مختلف لبنان افزودند تا زیر بار فشار سنگین نظامی، رهبران لبنانی و حزبالله مجبور به امتیازدهی و پذیرش شروط زیادیخواهانه رژیم شوند. نتانیاهو، در جلسه روز دوشنبه کنست مذاکره «زیر آتش جنگ با لبنان» را به عنوان تنها گزینه رسیدن به هدف در جبهه شمالی اعلام کرد. حتی چند روز پیش ارتش اشغالگر برای تحت فشار قرار دادن حزبالله، محمد عفیف، سخنگوی این جنبش را ترور کرد.
اما با این وجود، معادله آنگونه که مقامات تلآویو ترسیم کرده بودند پیش نرفت و به موازات تشدید حملات هوایی رژیم، حزب الله نیز در روزهای اخیر بر موج عملیاتهای پهبادی و موشکی به عمق سرزمینهای اشغالی و همچنین عملیاتهای مرزی علیه نظامیان صهیونیستی افزوده است.
حزبالله در چند عملیات ترکیبی موشکی و پهپادی بسیاری از نقاط سرزمینهای اشغالی به ویژه تلآویو را هدف قرار داد که حتی سامانه گنبد آهنین هم نتوانست این موشکها را رهگیری کند و موجب آتشسوزی در محلههای پایتخت شد.
ههمچنین، تصاویری که رسانههای عبری روز سهشنبه از شهر یافا منتشر کردند، نشان میداد که تعدادی از ساختمانهای این شهر در حملات موشکی حزبالله به شدت آسیب دیدهاند. در این میان با وجود اعمال سانسور شدید رسانهای ارتش صهیونیستی بر تعداد واقعی تلفات نظامیان خود، امروز (30 آبان) رادیو ارتش رژیم صهیونیستی اعتراف کرد که از زمان آغاز جنگ غزه در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون ۸۰۰ افسر و نظامی رژیم صهیونیستی کشته شده اند.
خلیل نصرالله، روزنامهنگار نزدیک به حزبالله درباره هدف از عملیات گسترده حمله به تلآویو و سایر مناطق صهیونیستنشین گفت:«این عملیات گسترده حاوی این پیام است که خسارت به بیروت برابر است با خسارت به تلآویو. حزبالله با این عملیات نشان میدهد که ابتکارعمل در دستانش است و با پیامهای آتشین از هوکشتاین استقبال کرد. بنابراین، تشدید تنش با افزایش عملیات مقاومت مواجه خواهد شد و مذاکرات زیر آتش تنها به نفع اسرائیل نیست».