پایگاه تحلیلی الوقت - همزمان با لحظاتی که صهیونیست‌ها با نگرانی از آغاز حمله ایران روز را به شب و شب را به روز می رسانند، در ایران نیروهای نظامی در حال تجهیز بیشتر به تسلیحات پیشرفته هستند. روز شنبه سردار «علیرضا تنگسیری»، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران به رسانه‌ها اعلام کرد که «در تازه‌ترین تجهیزات موشکی و پهپادی سپاه، از هوش مصنوعی استفاده شده است.» او این را نیز افزود که در فرآیند افزایش دقت و نقطه‌زنی تجهیزات موشکی و راداری و پهبادی، از دانش هوش مصنوعی بهره گرفته‌ایم. براساس گزارش‌ها؛ این سامانه‌ها از به‌روزترین تسلیحات ضد سطحی و زیرسطحی نیروی دریایی سپاه هستند.
چه تجهیزاتی نمایش داده شد؟
براساس گزارش رسمی نیروی دریایی سپاه، فقط ۲۱۰ عدد از ۲۶۵۴ سامانه به نمایش درآمد که به علت رعایت اصول حفاظتی امکان رونمایی از دیگر سامانه‌های راهبردی وجود نداشت:
موشک‌های کروز جدید ضدناوشکن
نیروی دریایی سپاه اعلام کرده است که انبوهی از موشک‌های کروز جدید ضدناوشکن با دستور فرمانده کل سپاه به نیروی دریایی سپاه ملحق شد. مشخصات موشک‌های کروز جدید شامل این دو مورد مهم است:
دارای سر جنگی شدیدالانفجار و غیرقابل رهگیری
آسیب شدید و غرق شدن ناوشکن‌های دشمن هنگام اصابت موشک
محل استقرار در سواحل ایران در خط ساحلی جنوب کشور برای انهدام ناوشکن‌ها
پیشینه ایران در ساخت موشک‌های کروز
ایران تا به حال موفق به ساخت موشک های کروز متعددی برای دفاع از حریم این سرزمین یا حمله به دشمنان شده است. ۶ نمونه برتر از نمونه‌های تولید شده موشک های کروز ایرانی به شرح ذیل است:
موشک کروز یا علی: این موشک نخستین موشک کروز حملات زمینی ساخت هوافضا سپاه پاسداران است که در سال ۱۳۹۳ توسط این نهاد رونمایی شد. توانایی برد موشک یا علی ۷۰۰ کیلومتر است و توانایی پرتاب از روی سکوی زمینی، شناورها و هواگردهایی چون جنگنده سوخو ۲۲ سپاه را نیز دارد. موتور قرار گرفته شده روی این موشک از نوع توربو جت است و سر جنگی انفجاری این موشک نیز ۲۰۰ کیلوگرم وزن دارد. با توجه به قابلیت پرتاب این موشک کروز از سکوهای مختلف، جزو جنگ‌افزارهای حیاتی ایران محسوب می‌شود.
موشک کروز عاصف: این موشک در سال ۱۴۰۱ در حاشیه رونمایی از پایگاه زیرزمینی نیروی هوایی ارتش ایران با نام موشک کروز هوا پایه برد بلند عاصف به نمایش درآمد. این موشک از کلاهک با تخریب بسیار بالا پشتیبانی می‌کند و توانایی طی کردن مسافتی تا حدود هزار کیلومتر را دارد. وظیفه جنگی این موشک نفوذ به استحکامات سنگین دشمن است و با توجه به هواپایه بودن آن روی جنگنده سوخو ۲۴ قابلیت نصب را دارد.
موشک کروز سومار: موشک سومار یکی از بهترین سیستم های موشکی ساخت ایران است که خود به مدل‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود. این موشک نمونه تکامل یافته موشک مشکات است و با الهام از موشک «KH-55» روسیه در سال ۱۳۹۳ ساخته شده است. موشک‌هایی که با این تکنولوژی ساخته شده‌اند با نام سومار شناخته می‌شوند. سومار یک موشک با قابلیت پرتاب از سکوی زمینی است که از یک بوستر سوخت جامد برای حمل کلاهک انفجاری ۴۱۰ کیلوگرمی استفاده می‌کند. طول این موشک حدود ۶ متر و وزن آن حدود ۱۲۱۰ کیلوگرم است. اندازه نسبتاً کوچک این موشک به آن قدرت و قابلیت حرکت در ارتقاعات بسیار پایین را می‌دهد و از این رو یک موشک رادارگریز محسوب می‌شود. برد موشک سومار حدود ۷۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر بسته به نوع پیکربندی است که عدد کمتری نسبت به موشک مشکات با برد ۳۰۰۰ کیلومتر محسوب می‌شود.
موشک کروز هویزه: این موشک نیز از خانواده موشک سومار با قابلیت رادارگریزی و برد بلند منحصربه‌فرد است. این موشک توسط صنایع هوا فضای وزارت دفاع ساخته شده و دارای برد پروازی بیشتر از ۱۳۵۰ کیلومتر است که در حالت عملیاتی، حداکثر بردی معادل ۱۲۰۰ کیلومتر را نیز ارائه داده است. تفاوت برد موشک‌های هویزه و سومار در بخش بوستر سوخت جامد و تعویض موتور توربو جت است.
موشک کروز ابو مهدی: موشک ابو مهدی از جدیدترین دستاوردهای وزارت دفاع برای ساخت یک موشک کروز ضد کشتی محسوب می‌شود. این موشک در سال ۱۳۹۹ رونمایی شد و قابلیت پرتاب از سکوهای زمینی، دریایی یا هوایی را نیز دارد. برد نهایی موشک ابو مهدی ۱۲۰۰ کیلومتر و برد مفید آن حدود ۱۰۰۰ کیلومتر اعلام شده است که برد بالاتری از موشک‌های ضد کشتی رعد و قدیر ارائه می‌دهد. این موشک به موتور توربو جت طلوع مجهز شده و دارای سامانه ناوبری و هدایتی در دماغه موشک است. سر جنگی این موشک می‌تواند تا ۴۱۰ کیلوگرم مواد انفجاری را حمل کند.
موشک کروز پاوه: این موشک نیز از خانواده سومار است که در سال ۱۳۹۴ توسط وزارت دفاع رونمایی شد. برد نهایی این موشک ۱۶۵۰ کیلومتر است. از قابلیت‌های منحصربه‌فرد این موشک، توانایی حمله دسته‌جمعی با یک سامانه و چند موشک است. در این روش یک موشک نقش رهبر را ایفا می‌کند و سایر موشک‌ها را به‌سمت اهداف دشمن هدایت می‌کند. همچنین این موشک از بال‌های جمع‌شونده بهره می‌برد تا توانایی طی کردن مسیرهای مختلفی برای رسیدن به هدف نهایی را داشته باشد.
انواع سامانه‌های موشکی دور برد، میان برد
به طور کلی سامانه‌های موشکی و پدافند هوایی وظیفه محافظت از منابع، ثروت‌ها، دارایی‌های زمینی و دریایی را در مقابل حملات هوایی بر عهده دارد. تقسیم بندی مرسوم برای این سامانه‌ها بر اساس برد و ارتفاع قابل تأثیر صورت می گیرد که شامل کوتاه برد، میانبرد، دوربرد و بعضاً رده سامانه‌های پدافند هوایی راهبردی (استراتژیک) می‌شود. مهمترین سامانه‌های موشکی ایران به شرح ذیل است:
سامانه موشکی باور ۳۷۳: سامانه باور ۳۷۳ از چند بخش اصلی شامل؛ مرکز فرماندهی و کنترل آتش، رادار ردگیر اهداف، رادار کشف و شناسایی اهداف و پرتابگرها تشکیل شده است. سیستم موشکی باور ۳۷۳ یک سیستم موشکی پدافند هوایی از نوع دور بُردِ سطح‌به‌هوا و خودکششی می‌باشد. موشک‌های صیاد ۲، ۳ و ۴ موشک‌های مورد استفاده در این سامانه هستند و می‌توانند اهداف مشخص شده را در ارتفاع ۳۲ کیلومتری و برد ۳۰۶ کیلومتری منهدم کنند.
سامانه سوم خرداد: سامانه پدافندی سوم خرداد یکی از سامانه‌های دفاع موشکی بومی محصول مرکز تحقیقات پدافند راداری سپاه پاسداران است. این سامانه توانایی هدف قرار دادن هواپیماهای جنگنده، بمب‌افکن و موشک‌های کروز را دارد. سامانه موشکی سوم خرداد برای نخستین بار اردیبهشت‌ماه سال ۹۳ در جریان بازدید فرمانده معظم کل قوا از نمایشگاه نیروی هوافضای سپاه رونمایی شد.
سامانه موشکی ۹ دی: سامانه پدافند موشکی ۹ دی جدیدترین دستاورد نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که در ارتقای بازدارندگی کشورمان نقش مهمی دارد. با توجه به ابعاد و شکل این سامانه می‌توان آن را از خانواده سامانه سوم خرداد دانست که سامانه‌های رعد و طبس نیز در این پلتفرم ساخته و رونمایی شده بودند.
سامانه موشکی طبس: سامانه طبس یکی از دستاوردهای پدافند هوایی است که به صورت کاملا بومی در صنایع دفاعی کشورمان تولید شده است. سامانه پدافند موشکی طبس یکی از سامانه‌های پدافندی کشورمان است که در جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساخته شد.
سامانه پدافندهوایی ۱۵ خرداد: سامانه ۱۵ خرداد می تواند به صورت همزمان با ۶ هدف پرنده درگیر شود و آنها را منهدم کند. «۱۵ خرداد» که در نوع خود یکی از سریع‌ترین سامانه‌های پدافندی از نظر عملیاتی محسوب می‌شود می‌تواند در کمتر از پنج دقیقه برای عملیات آماده شده و به طور همزمان تعداد ۶ هدف را شناسایی و ردگیری کند و علیه آنها عملیات شلیک و انهدام را انجام دهد.
سامانه موشکی رعد: «سامانه رعد» یک سامانه موشکی زمین به هوا است که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ساخته شده‌است. «پرتابگرد سامانه موشکی رعد»، یک خودروی ۶ چرخه می‌باشد که شباهت ویژه‌ای به نمونه چرخدار به کار رفته در سامانه سطح به هوای بوک-ام-۱–۲ روسی دارد، و حامل یک مجموعه سه تایی از موشک است.
پهپادهای جنگالی، رزمی، شناسایی و انهدامی
روز گذشته برای اولین‌بار پهپادی بدون‌صدا به نیروی دریایی سپاه الحاق شد که می‌تواند بر فراز شناورهای دشمن برای عملیات شناسایی و جمع‌آوری اطلاعات حاضر شود. پهپادهایی از جمله ابابیل ۵، ابابیل ۳، مهاجر ۶ و باور نیز به این نیرو ملحق شدند که قابلیت‌های رزمی، شناسایی، انهدامی، جمع‌آوری اطلاعات و جنگ الکترونیک را دارا هستند.
سامانه‌های جنگ الکترونیک و راداری
در زمینه راداری نیز باید در نظر داشت که ایران در حوزه کشف، رادارهای به روز، در فرکانس‌ها و بازه‌های کاری مختلف دارد. از رادارهای مراقبتی تا رادارهای کنترلی سه بعدی متحرک که مبتنی بر دانش روز دنیاست. در حوزه رهگیری و درگیری به ویژه سامانه‌های موشکی که بتوانند در فاز بعد از کشف با چنین تهدیداتی مقابله کنند هم، سامانه‌های راداری پیشرفته در اختیار نیروهای مسلح است. ایران در طیف گسترده‌ای از سامانه‌های جنگ الکترونیک کار کرده است تا بتواند در حوزه جنگ الکترونیک علیه پهپادهای متخاصم اقدامات لازم را انجام دهد.
