الوقت- در دنیای امروزی همه کشورها برای اینکه اقتصاد باثبات و پایداری داشته باشند، به دنبال تنوع بخشی به بازارهای تجاری خود هستند. در این عرصه برگزاری نمایشگاه‌های تجاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و همانند جشنواره‌های هنری در حوزه اقتصادی عمل می‌کنند که نقش مهمی در معرفی نوآوری‌های جدید، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، ایجاد هماهنگی بین کسب‌وکارها و یافتن مشتریان و شرکای آینده بازی می‌کنند.
با درک چنین ضرورتی، برنامه‌ریزان جمهوری اسلامی ایران نیز که سالهاست به دنبال عبور از اقتصاد تک محصصولی بر پایه فروش منابع تجدیدناپذیر انرژی و تبدیل شدن به مرجعیت علمی و فناوری در منطقه هستند، همواره اهتمام ویژه ای به حضور در نمایشگاه‌های معتبر بین المللی برای معرفی آخرین تولیدات و توانمندیهای علمی و صنعتی و تجاری و کالایی از خود نشان داده‌اند. با این حال برگزاری نمایشگاه‌هایی مشابه با نمونه‌های معتبر بین المللی نیز مد نظر بوده است.
در همین راستا، از روز شنبه ششمین نمایشگاه بین‌المللی توانمندیهای صادراتی ایران با عنوان «ایران اکسپو 2024» در تهران کار خود را آغاز کرد. در این نمایشگاه بیش از ۲ هزار بازرگان، سرمایه‌گذار و تاجر خارجی از ۸۰ کشور جهان حضور دارند و تا ۱۲ اردیبهشت به محصولات خود را در معرض بازدید قرار می‌دهند.
در این نمایشگاه پنج روزه، محصولات و دستاوردها در حوزه‌های مختلف صنعتی و کشاورزی در هفت گروه کالایی از جمله صنایع غذایی، کشاورزی و شیلات، صنعت، فرش و صنایع‌دستی و گردشگری، دارو، تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی، محصولات شیمیایی، آرایشی و بهداشتی، صنعت ساحتمان و خدمات فنی-مهندسی و پتروشیمی عرضه می‌شود.
همچنین، نرم افزارهای تخصصی در این نمایشگاه شامل اطلاعات شرکتهای حاضر در نمایشگاه، اطلاعات محصولات عرضه شده، امکان ثبت میزان رضایت در رابطه با جلسات، امکان برقراری ارتباط مستقیم با مرکز بی تو بی (B2B)، نمایش نقشه نمایشگاه و جانمایی شرکتها، امکان ارسال نظرات و پیشنهادات در رابطه با ایران اکسپو فراهم شده است.
سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران در مراسم افتتاحیه ایران اکسپو ۲۰۲۴ با بیان اینکه این نمایشگاه معرفی توانمندیهای صادراتی ایران است و فضای رقابتی ایجاد می‌کند، تاکید کرد:«نمایشگاه توانمندیهای صادراتی ایران یک کنش جمعی برای رفاه اجتماعی و جهانی از مسیر توسعه تجارت، صادرات و گسترش تعاملات اقتصادی محسوب می‌شود، امیدواریم این نمایشگاه موجب همگرایی، هماهنگی و مشارکت فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان، صادرکنندگان و بازرگانان و موجب رشد اقتصادی کشور و منطقه و جهان شود».
عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در افتتاحیه ایران اکسپو نیز مهم‌ترین هدف این نمایشگاه را توسعه همکاریهای بین‌المللی کشورهای شرکت کننده دانست و گفت؛ برگزاری نمایشگاهی با حضور مهمانان خارجی باعث شناخت ما از یکدیگر و تسهیل زمینه تجارت می‌شود. ما آماده تعامل هستیم و دست همکاری اقتصادی با کشورهای جهان را می‌فشاریم و برای تسهیل تجارت ایران با جهان تلاش می‌کنیم. امید می‌رود این نمایشگاه بتواند با ارائه شفاف توانمندیهای صادراتی ایران و شناخت نیازمندی‌های طرف‌های دیگر گامی جدی در جهت توسعه روابط تجاری بردارد».
مهدی ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت نیز با بیان اینکه این نمایشگاه فضای مناسبی برای افزایش مقاصد صادراتی، گروه‌های کالایی و تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی است، تاکید کرد:«بازدید از کارخانجات بزرگ، شهرک‌های صنعتی و دانش‌بنیان‌ها هم در جریان برگزاری نمایشگاه در دستورکار قرار دارد».
مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه ایران با اشاره به همزمانی افتتاح این نمایشگاه با اجلاس ایران و آفریقا، آن را گامی مهم در ارتقاء روابط ایران و قاره آسیا دانست.
مدیرکل دفترغرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه 13 کشور از غرب آسیا در ایران اکسپو حضور دارند، گفت:«هدف اصلی و مهم اکسپو نشان دادن توانمندیهای صادراتی تولیدکنندگان ایرانی است. واحدهای تولیدی و صنعتی که توانایی تولید صادراتی دارند شرکتهای بازرگانی، مراکز تجاری و سازمانهای دولتی می‌توانند از ظرفیت‌‌‌های اکسپو برای انتقال توانمندیهای صادراتی ایران بهره بگیرند».
در این نمایشگاه با پذیرش گسترده شرکتها و بازرگانان از کشورهای مختلف دنیا امکان آشنایی، مذاکره و برقراری تعاملات تجاری آنها با بزرگترین برندهای صنعتی ایران در حوزه‌های صنعتی مختلف فراهم می‌شود.
بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، در دوره ششم نمایشگاه بیش از 800 شرکت بزرگ و صنعتی ایرانی محصولات و دستاوردهای خود را در معرض نمایش قرار می‌دهند. در این نمایشگاه شرکتها و بازرگانان از کشورهای مختلف اقدام به مذاکره و برقراری تعاملات تجاری با بزرگترین برندهای صنعتی ایران در حوزه‌های صنعتی مختلف خواهند کرد.
در حاشیه ایران اکسپو، نشست‌های تجاری دوجانبه بین ایران با هیئت تجاری سایر کشورها از جمله چین، کویت، پاکستان و قزاقستان برگزار شد و دو طرف از روند رو به رشد همکاریهای تجاری در سالهای اخیر خبر دادند و ابراز امیدواری کردند که این حجم از تجارت را ارتقا دهند.
به گزارش رسانه‌ها، هیات‌هایی که از الجزایر، مالزی، ترکمنستان، پاکستان، عراق، افغانستان، عمان، گرجستان، تانزانیا و زنگبار، ازبکستان، صربستان، سنگاپور، کامرون، سوریه، الجزایر و ... در اولین روز از بازدید عمومی نمایشگاه ایران اکسپو، به این نمایشگاه آمدند، هرکدام برحسب نیاز خود به رایزنی با شرکتهای صادرکننده ایرانی وارد مذاکره شدند؛ در این میان بازرگانانی عمانی و گرجستانی بیش از اینکه به دنبال تأمین نیاز خود باشند، درصدد یافتن راه‌هایی برای صادرات دوباره کالاهای ایرانی به کشورهای ثالث بودند. این دو کشور هم ازلحاظ موقعیت و هم از منظر اعتبار خارجی می‌توانند به پایگاه صادرات دوباره (ری اکسپورت) کالاهای ایرانی تبدیل شوند و بخشی از مذاکرات آنها با فعالان ایرانی نیز بر همین مبنا استوار بود.
اکسپوی ایرانی، اثبات ناکارآمدی تحریمها
ایران اکسپو 2024 جدای از اینکه برای نمایش دستاوردها و توانمندیهای کشور در حوزه‌های اقتصادی و فناوری را به نمایش می‌گذارد، به نوبه خود با نمایش روند رو به فزونی تمایل کشورهای جهان برای همکاریهای اقتصادی با ایران، جلوه‌ای عینی از شکست سیاست تحریمی غرب می‌باشد.
در واقع این نمایشگاه در شرایطی برگزار می‌شود که آمریکا و متحدانش در سالهای اخیر تلاش زیادی کردند تا با گسترش دامنه تحریمها، کشورها را از همکاری با جمهوری اسلامی دور نگه دارند و به خیال خود آنرا منزوی کنند، اما حضور هزاران تجار و بازرگانان خارجی در ایران اکسپو برای بازدید از توانمندیهای ایران نشان می‌دهد که تلاش غربی‌ها برای تنگ‌تر کردن حلقه محاصره علیه ایران شکست خورده و کشورها دیگر مثل گذشته با سیاست‌های غرب همراهی نمی‌کنند.
رئیس جمهور هم در سخنرانی خود در افتتاحیه این نمایشگاه به شکست تحریمهای غرب اشاره کرد و گفت:«این نمایشگاه نشان دهنده آن است که ایران تحریم ناپذیر است و هرگز تحریمها و طرح‌های شیطانی منزوی کردن ایران با اراده پولادین مردم به نتیجه نرسیده و پس از این هم به نتیجه نخواهد رسید».
ایران در دو سال گذشته در راستای راهبرد «نگاه به شرق» در دولت سیزدهم، در سازمانهای منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله «سازمان شانگهای و بریکس» عضو شده که این مسئله فضای تقویت شراکت‌ها و تعاملات اقتصادی با محدودیت‌های گمرکی کمتر و مبتنی بر تجارت آزاد را پیش روی ایران بازتر کرده است.
سفر مقامات ارشد کشورهای آسیای مرکزی به تهران و امضای قراردادهای چند میلیارد دلاری در حوزه‌های تجاری و صنعتی و سفر رئیس جمهور به کشورهای شرق آسیا و آفریقا برای توسعه روابط تجاری، نشانگر جایگاه بالای ایران برای سایر کشورها است. ایران به عنوان پل ارتباطی بین شرق و غرب در سالهای اخیر زیرساختهای ترانزیتی خود را توسعه داده و با اتصال کریدورهای ریلی از آسیای مرکزی به اقیانوس هند و شرق به غرب نقش محوری در تجارت کشورها بازی می‌کند.
برخلاف انتظار مقامات آمریکایی، تجارت ایران با سایر کشورها روز به روز رونق می‌گیرد و علاوه‌بر افزایش صادرات نفتی، در سایر بخشها هم گشایش‌های زیادی حاصل شده است. وزیر صنعت و معدن در این باره گفت:«حجم تجارت خارجی ایران در سال گذشته 150 میلیارد دلار بود که 50 میلیارد آن مربوط به صادرات غیرنفتی بود و با حضور در پیمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تعاملات سازنده‌ای با کشورها داریم». بنابراین، با این حجم از تجارت خارجی که هر سال افزایش می‌یابد کشورهای همسایه و سایر بازیگران جهانی می‌توانند با گسترش مبادلات تجاری، از دستاوردهای بومی ایران در حوزه‌های مختلف بهره‌مند شوند.
نمونه‌های زیادی از این نمایشگاه‌ها در کشورهای دیگر از جمله در امارات برگزار شده بود اما آنچه ایران اکسپو را با اکسپوهای برگزار شده در منطقه متمایز می‌کند این است که کشورهای عربی هنوز در حوزه تولید دانش و برخورداری از تکنولوژی پیشرفته عمدتاً جایگاه پایینی در میان کشورهای در حال توسعه دارند و بنابراین بیشتر در حوزه مبادلات مالی و تجاری فعالیت دارند. اما در ایران اکسپو، توانمندیهای بومی کشور در دید جهانیان قرار می‌گیرد تا آنها با دستاوردهای جمهوری اسلامی در عرصه‌های مختلف عملی و فناوری آشنا شوند. ایران در برخی حوزه‌ها از جمله تولیدات پتروشیمی، تجهیزات پزشکی و دارویی، تولیدات فناورانه در حوزه دانش‌بنیان‌ها، خدمات فنی و مهندسی و مصالح ساختمانی، محصولات کشاورزی و غذایی جز پیشتازان این عرصه است و می‌تواند تولیدات خود را به سایر کشورها صادر کند و ایران اکسپو چنین بستری را برای تولید کنندگان داخلی و تجار خارجی فراهم کرده است.
ایران اکسپو می‌تواند به رشد و رونق تجارت در منطقه کمک کنند. کشورهای آسیای مرکزی و غرب آسیا که به لحاظ تکنولوژی در رتبه‌های پایین تری قرار دارند، بسیاری از محصولات مورد نیاز خود را از بازارهای خارجی همانند اروپا، چین و روسیه تامین می‌کنند که مشابه اینگونه محصولات توسط شرکتهای دانش بنیان ایرانی هم تولید می‌شود و از نظر کیفیت با مشابه خارجی برابری می‌کند و به لحاظ قیمت هم به صرفه‌تر است.
ارزآوری و رونق کسب وکار
از طرفی، تداوم و برپایی نمایشگاه توانمندیهای صادراتی ایران در بخش تجارت خارجی بسیار موثر بوده و می‌تواند علاوه بر ارزآوری موثر در زمینه صادرات کالای غیرنفتی، بلکه در زمینه ارائه خدمات فنی، انتقال تکنولوژی و ترانزیت نیز ارزآوری داشته باشد. با نمایش محصولات یا فناوری‌های جدید، ایران اکسپو می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری یا تحریک نوآوری در کشور کمک کند که به نوبه خود به رونق کسب و کارها منجر خواهد کرد.
ایران اکسپو، یک رویداد تجاری بین‌المللی است که به شرکتها کمک می‌کند تا با نمایش دستاوردهای خود بازارهای جدیدی را برای محصولات خود پیدا کنند و با توجه به اهمیت و جایگاه صادرات غیرنفتی، شرکتها می‌توانند صنایع خود را به عنوان بستری برای تجارت و بازرگانی قرار دهند. ایران اکسپو 202 توسعه روابط اقتصادی با سایر کشورها را دنبال می‌کند و صنایع کلیدی را هدف قرار می‌دهد که به عنوان تولیدکنندگان محصولات باکیفیت برای صادرات شناخته می‌شوند و پتانسیل بیشتری برای سرمایه‌گذاری‌های مختلف دارند.
