الوقت- به دنبال انتشار خبری از حساب کاربری توییتری «زندانیان عقیدتی» مبنی بر حکم صادره دادگاه تجدید نظر علیه یکی از زندانیان عقیدتی در عربستان به نام «شیخ خالد راشد» و افزایش محکومیت وی به مدت ۴۰ سال موجی از خشم عمومیی در میان شیعیان این کشور به راه افتاده است.
حساب کاربری «زندانیان عقیدتی» نوشت: صدور احکام سنگین علیه زندانیان عقیدتی یک تخلف قضایی است که طبق قانون، توسط دستگاه قضائی علیه یک زندانی بی‌گناه اعمال می‌شود. اعترافات همه کسانی که توسط دادگاه تجدیدنظر به احکام سنگین محکوم شده‌اند واهی و تحت شکنجه اجباری صورت گرفته است.
سازمان‌های حقوق بشری هم تاکید کرده‌اند که احکام شدید خودسرانه‌ای که توسط قوه قضاییه به‌طور عمده علیه زندانیان عقیدتی در عربستان سعودی اعمال می‌شود، در سایه بی‌توجهی به قانون، فقدان عدالت، و نقض حقوق و آزادی‌های بشر است.
پیشتر مقامات عربستان سعودی کمپین‌های سازمان‌یافته‌ای را راه‌اندازی می کردند که منجر به دستگیری ده‌ها وعاظ، دانشگاهیان و فعالان مدنی شد. اما بر اساس اعلام حساب "زندانیان عقیدتی" این روزها خبرهایی زنجیروار از دستگیری های شیوخ و وکلای برجسته عربستانی همچون «شیخ عبدالرحمن السویلم »و «شیخ خالد الکثیری» از محله السویدی در ریاض و وکلای عمر الخولی و طارق الشامی بدون ذکر هیچ دلیلی به گوش می‌رسد.
پایگاه خبری العهد نیز پیشتر اعلام کرده بود که حکومت سعودی در ادامه سختگیری‌های خود درباره شیعیان این کشور، شیخ کاظم العمری از رهبران شیعه در شهر مدینه منوره را به چهار سال حبس محکوم نمود. حکومت سعودی نوامبر سال ۲۰۲۳ این روحانی برجسته شیعه را برای دومین بار بازداشت کرده بود.
در این میان نکته جالب توجه آن است که قطار دستگیری ها تنها متوجه فعالان و وعاظ عربستانی نبوده و برای مثال «فهد رمضان» فعال یمنی نیز که در نوامبر سال ۲۰۲۳ در سفری که به شهر جده داشته است دستگیر کردند.
دستگیری رمضان پس از افشای یک مکالمه ادعایی واتس اپی صورت گرفت که طی آن وی به ولیعهد محمد بن سلمان انتقاد کرده بود.
همچنین اخباری در شبکه های اجتماعی منتشر شد که در حج امسال شخصی ترکیه ای که دعای فرج خوانده پس از انتشار فیلم در فضای مجازی دستگیر شده بود. همچنین مقامات سعودی ده ها فلسطینی و اردنی را به اتهام حمایت مالی از حماس دستگیر کرده‌اند.
گفته می‌شود از زمان شروع جنگ در غزه تمامی شیوخ اعم از شیعه و غیرشیعیان که در حمایت از فلسطین صحبت کرده اند یا در نماز جمعه برای پیروزی شان دعا کردند دستگیر شده و برایشان دادگاه تشکیل و مجازات هایی در نظر گرفته می شود. محرومیت از تماس با خانواده، ضرب و شتم و توهین‌های روزانه و در بسیاری از موارد، شکنجه منجر به معلولیت یا مصدومیت دائمی از شکنجه‌های بازداشت شدگان گزارش شده است.
کشیده شدن پای سرکوب‌ها به زمین سبز
در همین راستا گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهد اخیراً پس از آنکه کلیپ‌هایی از هواداران تیم فوتبال الصفا عربستان در بازی با تیم البکیریه در 24 ژانویه در لیگ دسته یک عربستان پخش شد که در آن شعارهای مذهبی سر می‌دادند، کمیته اخلاقی فدراسیون فوتبال عربستان تصمیم گرفت این تیم را محکوم به برگزاری پنج بازی بدون تماشاگر در خانه و پرداخت ۲۰۰هزار ریال جریمه کند. علاوه بر این تمام اعضای هیئت مدیره این باشگاه از کار برکنار شدند.
بر اساس آنچه در این کلیپ در حال پخش شنیده می شود، شعارهای هواداران باشگاه الصفا شامل هیچ گونه تخلف اخلاقی یا توهین به نمادهای مذهبی و سیاسی نبوده، بلکه شامل تمجید از چهارمین خلیفه مسلمان علی بن ابی طالب (علیه السلام) می شود. همچنین نیروهای امنیتی عربستان سه نفر از اعضای کانون هواداران را دستگیر کردند.
از اول فوریه سال ۲۰۲۴ یعنی حدود ۲۰روز پیش ، مقامات سعودی یک کمپین دستگیری گسترده را با هدف قرار دادن ده ها تن از هواداران باشگاه الصفا در شهر صفوه در منطقه قطیف آغاز کردند. سازمان اروپایی حقوق بشر عربستان و سازمان القسط (تأسیس شده توسط مخالف عربستانی احمد العسیری) در بیانیه‌ای اعلام کردند: «سرکوب فزاینده که ورزشگاه‌ها و ورزشکار‌ها را مستثنی نمی‌کند، همزمان با تلاش‌های دولت برای جذب سرمایه‌گذاری و برگزاری مسابقات بزرگ فوتبال صورت می‌گیرد». گفتنی است عربستان سعودی به تازگی امتیاز میزبانی جام جهانی فوتبال 2034 را به دست آورد.
مقامات عربستان سعودی در واکنش به انتقادات از برخورد سختگیرانه با تیم الصفا اعلام کرده که «سر دادن شعارهای مذهبی و فرقه‌ای، نقض آزادی‌های مذهبی و مقررات فیفا است».
تحریم‌های فدراسیون فوتبال عربستان علیه تیمی از استان شرقی که اکثریت شیعه در آن زندگی می‌کنند، با توجه به اصلاحاتی که محمد بن سلمان از آن دم می‌زند، جنجال‌هایی را در شبکه‌های اجتماعی در مورد حقوق اقلیت شیعه در عربستان به راه انداخت.
شیعیان عربستان، سیاست سرکوب و چالش حق‌خواهی
مسئله سرکوب شیعیان و تلاش برای ریشه کردن کردن باورهای شیعه همواره یکی از انتقادات فعالان و سازمان‌های حقوق بشری علیه حکومت آل سعود می‌باشد.
صدور احکام کفر و ارتداد و مشروع دانستن کشتن شیعیان توسط مفتی های وهابی، حذف مراجع شیعه از شورای عالی علما همچنین محرومیت های اقتصادی دراین کشور از شیعیان شهروندان درجه دوم و سوم ساخته است.
بافت جمعیتی شیعیان در عربستان به علت سیاست‌های دولتی برای به حاشیه راندن شیعیان عمدتا در نواحی شرقی و در استان الشرقیه متمرکز است. این منطقه استراتژیک درعین محرومیت ۸۰ درصد از نفت عربستان سعودی را در اختیار دارد، شهرهای «احساء» و «قطیف» شهرهای بزرگ شیعه نشین هر دو در این استان واقع شده‌اند.
از این رو شیعیان توسط سعودی به طور سیستماتیک از مشاغل عمومی دور نگه داشته می شوند. عربستان سعودی هیچ وزیر کابینه، شهردار یا رئیس پلیس شیعی ندارد. در واقع می‌توان عربستان سعودی را نمونه بارز حکومت آپارتاید مذهبی دانست.
محمد تقی، ستون نویس پاکستانی می‌گوید که در عربستان سعودی، نارضایتی های شیعیان «نتیجه سرکوب مذهبی و به حاشیه راندن سیاسی در مرز آپارتاید است.»
علی الاحمد، مدیر مؤسسه امور خلیج فارس، نیز عربستان سعودی را نمونه بارز آپارتاید مذهبی می داند و می گوید:« اسلام وهابی بر همه سعودی ها صرف نظر از جهت گیری های مذهبی آنها تحمیل و اجرا می شود. فرقه وهابی تساهلی ندارد و سایر باورهای مذهبی یا ایدئولوژیک، مسلمان یا غیر مسلمان، نمادهای مذهبی مسلمانان، مسیحیان، یهودیان و سایر معتقدان ممنوع است.»
گزارش دیده بان حقوق بشر هم در گزارشی در سال ۲۰۱۹ تأیید کرد که شهروندان شیعه در عربستان سعودی «با تبعیض سیستماتیک در مذهب، آموزش، عدالت، و اشتغال» مواجه هستند.
قله آزارها و شکنجه سعودی علیه شیعیان را می توان اعدام روحانی برجسته شیعه شیخ نمر به همراه چهل و هفت نفر دیگر را در سال ۲۰۱۶ دانست که فقط خواستار تظاهرات دموکراسی خواهانه شده بود.
از دیگر جنایت‌های سعودی می توان به کشتار سال ۱۹۸۰ درمکه اشاره کرد که توسط اعضای یک فرقه ضددولتی ۶۳ نفر را در یک روز اعدام کرده بود. در اعدام دسته جمعی ۸۱ نفر در اسفند ۱۴۰۰ نیز از سری اقدامات ضد بشری سعودی بود که ۴۱ نفر از اعدام‌شدگان از شیعیان این کشور بودند.
به نظر سعودی نه تنها اراده ای بر ترمیم چهره خود در حوزه حقوق بشر ندارد بلکه با نادیده انگاشتن انتقادات، همچنان در مسیر تبعیض آزار و شکنجه علیه شیعیان به پیش رفته و بر تفتیش عقاید تاکید دارد. گفتنی است تداوم این وضعیت شیعیان با سکوت نهادهای بین المللی حقوق بشر همراه است.
