پایگاه تحلیلی الوقت - مسئله فرار از خدمت در ارتش اسرائیل همواره یکی از مسائل مهم و تعیین کننده در میان نظامیان صهیونیست بوده است. فرار از خدمت نظامی در ارتش اسرائیل این روزها همزمان با جنگ در غزه باردیگر به یک مسئله مهم در میان سربازان و نظامیان رژیم صهیونیستی تبدیل شده است.
پیش از هر چیز بد نیست در ابتدا نگاهی به ساختار ارتش رژیم صهیونیستی داشته باشیم و پس از آن موضوع فرار از خدمت نظامیان و دلایل آن را مورد بررسی قرار دهیم.
ارتش صهیونیستی: از شکل گیری تا نیروهای ذخیره
نیروهای ارتش اسرائیل مانند اکثر نیروهای مسلح مدرن به 3 بخش نیروی زمینی، نیروی دریایی و نیروی هوایی تقسیم می شوند. استعداد کل ارتش حدود 176500 سرباز به اضافه 565000 نیروی ذخیره است. این بدان معناست که 176 هزار نیروی تمام وقت در ارتش اسرائیل مشغول بکار هستند و 565 هزار نیروی دیگر به صورت ذخیره هستند و نیروی رسمی ارتش به شمار نمی روند؛ بلکه در مواقع ضرورت به خدمت فراخوانده می‌شوند.
خدمت نظامی در رژیم صهیونیستی برای همه افراد اجباری است، 21 ماه برای زنان و 36 ماه برای مردان. ارتش طبق معمول در سایر نیروهای مسلح درجات متفاوتی برای نیروهای خود ندارد. به جز رنگ نیروی دریایی (طلایی در زمینه آبی) همه رتبه ها و نشان ها در سایر نیروها یکسان است. لباس خدمت برای کلیه پرسنل نیروی زمینی سبز زیتونی است. فرماندهی ارتش بر عهده رئیس ستاد کل ارتش است که تابع وزیر جنگ رژیم صهیونیستی است.
برای نخستین بار ارتش رژیم صهیونیستی به دستور «دیوید بن گوریون»، اولین نخست وزیر این رژیم در 26 مه 1948 تشکیل شد. ارتش نیروهای اولیه خود را از شبه نظامیان صهیونیستی هاگانا، ایرگون و لیهی جذب کرد و اندکی پس از اعلامیه موجودیت رژیم صهیونیستی تشکیل شد. پس از اعلام موجودیت رژیم صهیونیستی، «دیوید بن گوریون»، به عنوان نخست وزیر و وزیر جنگ دستور تشکیل نیروهای نظامی اسرائیل را صادر کرد. اگرچه بن گوریون هیچ صلاحیت قانونی برای صدور چنین دستوری نداشت، اما این دستور قانونی شد. همین دستور خواستار انحلال سایر نیروهای شبه نظامی یهود شد و دو سازمان زیرزمینی یهودی دیگر، با نام ایرگون و لیهی، موافقت کردند که به ارتش بپیوندند و از خرید تسلیحات مستقل خودداری کنند.
ارتش جدید صهیونیست‌ها در جنگ 1948 در برابر 12 کشور عربی شکل گرفت و صهیونیست‌ها در این جنگ دوازده تیپ پیاده و زرهی تشکیل دادند: گولانی، کارملی، الکساندرونی، کریاتی، گیواتی، اتزیونی، تیپ های زرهی هفتم و هشتم، اودد، هارل، یفتاچ و نقف. پس از جنگ، تعدادی از تیپ ها به یگان های ذخیره تبدیل شدند و برخی دیگر منحل شدند. در این مرحله بود که مفهوم نیروی ذخیره در ارتش شکل گرفت. در واقع نیروی ذخیره بخش مهمی از ارتش رژیم صهیونیستی است و امروزه نیم میلیون نفر را تشکیل می‌دهند.
نیروهای دخیره
همان گونه که اشاره شد، نیروهای ذخیره ارتش رژیم صهیونیستی نیم میلیون نفر هستند و البته عمده سرپیچی و فرار از خدمت نظامی نیز در میان نیروهای ذخیره صورت می‌گیرد. نیروهای ذخیره، همان نیروهای سربازی رفته هستند که پس از پایان دوره اجباری، به عنوان نیروی ذخیره ارتش باقی می مانند. خدمت ذخیره حداکثر تا یک ماه در هر سه سال، تا سن 40 سالگی (شرکتی) یا 45 سالگی (افسران) است. نیروهای ذخیره می توانند پس از این سن با تایید اداره نیروی انسانی به عنوان نیروی داوطلب خدمت کنند.
در واقع نیروهای ذخیره ارتش از مردان و زنان جوان تا سن 40 سالگی تشکیل می شوند و پس از خدمت اجباری، همه آنان در قالب نیروی ذخیره باقی خواهند ماند. عملاً هیچ معافیتی برای نیروهای ذخیره که در زمان بحران فراخوانده می شوند، وجود ندارد.
هشدار تل آویو نسبت به فرار از خدمت
اکنون که در میان جنگ غزه قرار داریم، مسئله فرار از خدمت نظامیان در ارتش رژیم صهیونیستی بسیار برجسته شده است. براساس گزارش آناتولی، ارتش رژیم صهیونیستی اکنون که دیده است موضوع فرار از خدمت نظامیان در حال افزایش است، هشدار داده که پس از پایان جنگ در نوار غزه، برای سربازانی که از انجام خدمت عادی و ذخیره خودداری می کنند، احکام زندان صادر خواهد کرد. رادیو ارتش اسرائیل گفت: «پس از جنگ، دادستانی نظامی اسرائیل قصد دارد مجازات فراریان از خدمت عادی و ذخیره را تشدید کند». وی افزود: «افرادی که از انجام خدمت سربازی خودداری کنند، علاوه بر کاهش درجه سربازی، به حبس های طولانی مدت تا چند ماه نیز محکوم خواهند شد.» رادیو ارتش اسرائیل به تعداد سربازانی که از انجام خدمت سربازی امتناع می‌کنند یا دلایل امتناع آنها از خدمت اشاره نکرد. در حال حاضر حدود 360 هزار نیروی ذخیره برای جنگ در غزه فراخوانده شده و درگیر جنگ هستند، اما آماری از فرار از خدمت نظامیان وجود ندارد.
دلایل فرار از خدمت در ارتش رژیم صهیونیستی
دلایل مختلفی درباره عدم مشارکت نیروهای دخیره و حتی افسران از خدمت نظامی در ارتش همزمان با جنگ غزه عنوان شده است:
پیشرفت توان نظامی نیروهای فلسطینی: برخی ناظران شکست سربازان اسرائیلی در عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر و اسارت گیری موفق نیروهای فلسطینی را باعث افت روحیه نیروهای نظامی عنوان کرده‌اند. جنگ جاری در نوار غزه تا کنون جان ده ها سرباز صهیونیستی را گرفته است و آمار تلفات رسمی به بیش از 380 نفر رسیده است، اگرچه نیروهای فلسطینی آمار تلفات نظامیان صهیونیست را بسیار بیشتر می دانند. لذا به طور مشخصی نیروهای فلسطینی توانسته‌اند با پیشرفت نظامی و تسلیحاتی خود برخلاف گذشته که فقط به سنگ دسترسی داشتند، با خمپاره انداز، نارنجک و حتی پهپاد نوعی موازنه وحشت را در میان نیروهای متجاوز صهیونیستی ایجاد کنند. صهیونیست ها حتی در کرانه باختری نیز برای ورود به اردوگاه‌های فلسطینی با مقاومت مسلحانه مواجه می‌شوند و مقاومت مسلحانه فقط محدود به نوار غزه نیست. در سال ۲۰۲۲ در مجموع ۷ هزار و ۲۰۰ عملیات مقاومتی توسط فلسطینیان انجام شد که در مقایسه با سال‌های گذشته آماری بی سابقه بشمار می‌رود، در این سال میزان تلفات صهیونیست‌ها نیز بسیار بالا بود. در سال ۲۰۲۲، ۳۱ نظامی و شهرک نشین صهیونیست کشته و حدود ۵۰۰ نفر زخمی شدند، این افراد در عملیات‌های مقاومت و حملات مسلحانه در کرانه باختری و داخل خط سبز که بالاترین رقم از سال ۲۰۱۵ است، به هلاکت رسیدند. همچنین ۴۵۰ عملیات پیشگیرانه امنیتی برای خنثی کردن عملیات‌های مقاومت توسط نیروهای امنیتی و ارتش صهیونیستی انجام شده است. در سال ۲۰۲۲ بیش از ۳۰۰ عملیات تیراندازی از سوی فلسطینی‌ها انجام شد که آماری بی سابقه در مقایسه با سال‌های اخیر است. لذا نه فقط در نوار غزه، بلکه طی یک سال گذشته سراسر جغرافیای فلسطین با علمیات مسلحانه نیروهای فلسطینی روبرو بوده‌اند و این وضعیت کار را برای نظامیان صهیونیست بسیار دشوار ساخته است.
اختلافات داخلی: اختلافات داخلی یکی دیگر از عوامل سرپیچی از خدمت نظامی در ارتش رژیم صهیونیستی در سال‌های اخیر بوده است. در رژیم صهیونیستی، خدمت نظامی برای محصلان دینی اجباری نیست و همین مسئله باعث نارضایتی سایر خانواده‌ها از وجود تبعیض در انجام سربازی اجباری شده است. تا کنون چندین تجمع اعتراضی علیه تبعیض در سربازی اجباری از سوی خانواده‌ها و جوانان برگزار شده است. در عین حال مهمترین عامل اختلافی که باعث شکاف در ارتش رژیم صهیونیستی در یک سال گذشته شده است، موضوع اختلاف نظر بر سر طرح نتانیاهو برای تغییر قوانین قضایی و کاهش قدرت دادگاه‌هاست. این مسئله باعث نارضایتی گسترده و شکل گیری اعتراضات بی سابقه خیابانی در 9 ماه گذشته شد و حدود 20 هزار افسر نظامی کناره گیری اعتراضی خود از خدمت نظامی را اعلام کردند. در حال حاضر با وجود جنگ در غزه، اما مسئله اختلاف بر سر طرح نتانیاهو هنوز تمام نشده و احتمالا باردیگر پس از جنگ در غزه، اعتراضات نیروهای ذخیره ارتش و سایر گروهها به طرح قضایی نتانیاهو از سر گرفته خواهد شد.
