الوقت- درحالی که در هفته‌های اخیر تحویل جنگنده‌های اف-16 به اوکراین به بحث داغ در محافل سیاسی و رسانه‌ای غرب تبدیل شده بود اما هنوز پای این سلاحها به اوکراین باز نشده که آمریکا از گزینه جدید خود رونمایی کرد. پس از ارسال بمبهای ممنوعه خوشه‌ای به اوکراین که موجی از مخالفتهای جهانی را به همراه داشت، این بار کاخ سفید تصمیم گرفته که بمبهای حاوی «اورانیوم ضعیف شده» را به متحد خود تحویل دهد.
به گفته مقامات آمریکایی گلوله‌هایی از این نوع قرار است برای نابودی تانکهای روسی استفاده شوند و بخشی از بسته کمک نظامی جدید برای کی‌یف است. این مهمات را می‌توان از تانکهای آبرامز آمریکایی شلیک کرد و به گفته یک منبع آگاه انتظار می‌رود ظرف چند هفته به اوکراین تحویل داده شود. یک مقام ارشد آمریکا گفت بسته کمکی جدید بین 240 تا 375 میلیون دلار خواهد بود. ایالات متحده پس از انگلیس به دومین کشوری است که به ارسال مهمات با اورانیوم ضعیف‌شده به اوکراین اقدام می‌کند و احتمالاً به خاطر تاثیری که این سلاحها بر غیرنظامیان و محیط زیست می‌گذارد، جنجال برانگیز خواهد بود.
ارسال سلاحهای اورانیوم ضعیف شده درحالی است که مقامات اوکراین مدعی شده‌اند که به توانایی ساخت و توسعه موشکهای دوربرد در داخل دست پیدا کنند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین هفته گذشته در سخنانی مدعی شد «ما توانستیم هنگام استفاده از تسلیحات دوربرد با موفقیت هدفی را در فاصله ۷۰۰ کیلومتری مورد اصابت قرار دهیم». اگرچه صحت و سقم ادعاهای زلنسکی تایید نشده است اما برخی منابع گفته‌اند شاید موشکی که اخیرا به فرودگاه پسکوف روسیه شلیک شد و به چند هواپیمای ایلوشین ایل-۷۶» آسیب وارد کرد، از نوع موشکهای دوربرد باشد.
این درحالی است که کشورهای غربی با وجود ارسال انواع مهمات جنگی، تاکنون از تحویل موشکهای دوربرد خودداری کرده‌اند، زیرا به گفته تحلیلگران غربیها بیم آن دارند نتیجه این کار که موجب هدف قرار گرفتن خاک روسیه خواهد بود، موجب گسترش یافتن دامنه این جنگ شود و هشدار می‌دهند که دادن تسلیحات دوبرد خط قرمز مسکو تلقی می‌شود.
هر چند خود زلنسکی هم گفته که قصدی برای کشاندن جنگ به خاک روسیه ندارد اما روند تحولات میدانی و جنگ افروزی‌های آمریکا ممکن است در نهایت اوکراینی‌ها را به استفاده از این سلاحها تحریک کند که بدون شک پاسخ قاطع مسکو را در پی خواهد داشت.
خشم مسکو
اقدام جدید واشنگتن خشم روسها را برانگیخته است. الکساندر پاشکین عضو شورای فدراسیون روسیه گفت که که ارتش روسیه بمبهای اورانیوم ضعیف شده آمریکا را به محض ورود به اوکراین منهدم خواهد کرد، همانطور که قبلا سلاح‌هایی را که بریتانیا به کی‌یف فرستاده بود منهدم کرده بود.
پاشکین گفت:«ما متأسفیم که گلوله‌های اورانیوم باعث آلودگی محیط زیست می‌شود، اما مسئولیت این امر کاملاً برعهده آمریکا است». این مقام روسی گفت:«اگر آمریکا موشکهای اورانیوم ضعیف شده اوکراین را تامین کند، بار دیگر چهره خونخوار خود را نشان خواهد داد. از بمباران اتمی هیروشیما، با سوزاندن وحشیانه افراد زنده و استفاده از بمب ناپالم در ویتنام، و این داستان ادامه دار خواهد بود، مثل انتقال مهمات خوشه‌ای به اوکراین، و اکنون گلوله‌های با یک هسته اورانیومی، نمونه‌ای دیگری از اقدامات آمریکا است که تمام دنیا می‌بینند و همه در واقع ارزیابی مناسبی ارائه می‌دهند که چه کسی برای صلح تلاش می‌کند و چه کسی برای جنگ افروزی به زشت ترین راه‌ها روی می‌آورد».
روسیه از ابتدای جنگ اوکراین هزاران تن سلاح ارسالی از سوی غرب را قبل از رسیدن به مقصد منهدم کرده و شماری از آنها نیز از جمله تانکهای لئوپارد آلمان، در میدان نبرد نابود شده‌اند و بمبهای اورانیوم ضعیف شده هم شاید سرنوشتی مشابه تانک‌ها و موشکهای قبلی پیدا کنند.
بمب اورانیومی و زمین سوخته اوکراین
این اقدام به دنبال تصمیم قبلی دولت بایدن مبنی بر ارائه مهمات خوشه‌ای به اوکراین صورت می‌گیرد. استفاده از مهمات اورانیوم ضعیف شده همانند بمبهای خوشه‌ای اثرات منفی زیادی دارد و به همین خاطر بسیاری از کشورها استفاده از آنرا ممنوع اعلام کرده‌اند. مخالفان ممنوعیت سلاحهای اورانیوم ضعیف شده به خطرات جدی آن برای سلامتی تاکید دارند، زیرا پرتابه‌هایی که حاوی اورانیوم ضعیف شده هستند، در صورت ورود این ماده به بدن، چه از طریق قطعات و چه هنگام استنشاق، دچار بروز سرطان و نقایص مادرزادی می‌شوند.
اورانیوم ضعیف شده محصول جانبی فرآیند غنی‌سازی اورانیوم است که در مهمات استفاده می‌شود، زیرا چگالی بالای آن به پوسته‌ها این قابلیت را می‌دهد که به راحتی در لایه‌های زره نفوذ کرده و خودسوخته شوند و ابری از گرد و غبار و فلز را تشکیل دهند. درحالی که قدرت اورانیوم ضعیف شده بسیار کمتر از اورانیوم طبیعی رادیواکتیو است، اما ذرات آن می‌توانند برای مدت طولانی باقی بمانند.
نگرانی‌ها درباره خطرات درازمدت ناشی از اورانیوم ضعیف شده باقی مانده در میادین جنگی وجود دارد و می‌تواند آب، خاک و منابع غذایی را به شدت آلوده کند و این مسئله حیات انسانها و حیوانات را تهدید می‌کند.
ایالات متحده در جنگ‌های عراق در سال‌های 1990 و 2003 و در جریان بمباران یوگسلاوی سابق در سال 1999، از مهمات اورانیوم ضعیف شده در مقادیر زیادی استفاده کرد. یکی از دلایلی که برخی کودکان عراقی با معلولیت جسمانی و نقص عضو به دنیا می‌آیند ناشی از آثار بمبهای خوشه‌ای و اورانیوم ضعیف شده است که در مناطق مختلف این کشور پراکنده شده‌اند.
به گفته کارشناسان، پخش مواد رادیواکتیو همچنین چالش‌های پاکسازی عظیمی که اوکراین پس از جنگ با آن مواجه خواهد شد را تشدید می‌کند، به‌ویژه زمانی که این کشور مملو از قطعات مهمات منفجر نشده ناشی از بمبهای خوشه‌ای و صدها هزار مین ضد نفر است.
شروع مسابقه تسلیحاتی و یک گام دیگر به سمت جنگ اتمی
جنگ افروزی آمریکا و ارسال مداوم سلاح به اوکراین، مسابقه تسلیحاتی جدیدی را به راه انداخته است که می‌تواند جهان را با فاجعه اتمی مواجه کند. روسها هشدار داده‌اند که ارسال بمبهای خوشه‌ای و اورانیوم ضعیف شده، آتش جنگ را شعله‌ور کرده و مسیر صلح را تیره و تار خواهد کرد. بنابراین، در صورتی که مسکو هم در صورت لزوم مقابله به مثل کرده و از اینگونه سلاحها استفاده کند، شروع جنگ اتمی دیگر گزینه ای غیرممکن نخواهد بود.
در این رابطه، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه روز شنبه در سخنانی خطاب به غربیها گفت:«داشتن تسلیحات هسته‌ای برای محافظت از روسیه در برابر تهدیدات امنیتی است و ناتو در حال تشدید آن است، بنابراین داشتن سلاح هسته‌ای تنها پاسخ ممکن به برخی تهدیدات خارجی مهم برای امنیت کشور ما است».
از سوی دیگر، آژانس فضایی روسیه هم روز جمعه اعلام کرد که موشکهای بالیستیک قاره‌پیمای خود که قادر به حمل دست‌کم ۱۰ کلاهک هسته‌ای است را به حالت آماده‌باش درآورده است. حدود دو ماه پیش ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرده بود که موشکهای «سارمات» به زودی به حالت آماده‌باش جنگی درخواهند آمد.
روسیه سال گذشته برای نخستین بار موشکهای سارمات که از آنها به عنوان قدرتمندترین موشک قاره‌پیمای جهان یاد می‌شود مورد آزمایش قرار داد. کشورهای غربی به این موشک لقب «شیطان» داده‌اند که قدرت تخریبی آن بسیار زیاد است. پوتین پیش از این تهدید کرده بود در صورتی که تمامیت ارضی کشورش به خطر بیفتد ممکن است از سلاح اتمی استفاده کند و شاید اقدامات تحریک آمیز و گام به گام واشنگتن، روسها را در نهایت به این مسیر پرخطر بکشاند.
جنگ افروزی دولت بایدن حتی در داخل این کشور هم مخالفان بیشتری دارد و رابرت کندی جونیور، نامزد ریاست جمهوری ایالات متحده از حزب دموکرات، روز شنبه در سخنانی هشدار داد که کشورش با ارسال گلوله‌های اورانیوم ضعیف شده در نابودی اوکراین سهیم است و متعهد شد که به این سیاست بی‌پروا پایان دهد».
آمریکایی‌ها با این امید همه سلاحهای خود را به اوکراین ارسال می‌کنند که شاید بتوانند موفقیتی در عرصه میدانی کسب کنند اما واقعیت این است که تحویل بیش از 170 میلیارد دلار کمک مالی و تسلیحاتی در این مدت، نه تنها دردی از اوکراینی‌ها دوا نکرده بلکه به از دست رفتن 15 درصد از خاک این کشور هم منجر شده است و ادامه این جنگ افروزی‌ها شاید آنگونه که دیمیتری مدودف ادعا کرده به نابودی اوکراین از نقشه جهان نیز منتهی شود،
