الوقت- پس از گذشت بیش از یک دهه تنش بین رژیم صهیونیستی و لبنان بر سر میدان گازی مشترک در دریای مدیترانه، اکنون لبنانیها امیدوارانه برای بهرهبرداری از منابع ملی خود دست بکار شدهاند.
پس از سفرهای مکرر نماینده آمریکا به بیروت و تلآویو برای رایزنی درباره توافقات ترسیم مرزهای دریایی که از دید لبنانیها فقط وقت تلف کردن بود و مداخلات اخیر فرانسه برای ماهی گرفتن از آب گلالود، در نهایت مقامات بیروت تعلل بیشتر را جایز ندانسته و تصمیم گرفتند منابع غنی خود را از دل زمین بیرون بکشند.
در این رابطه، علی حمیه، وزیر حمل و نقل لبنان روز چهارشنبه (25 مرداد) اعلام کرد که با ورود کشتی اکتشافی و حفاری نفت و گاز Transocean Barents، عملیات اکتشاف گاز در بلوک 9 آبهای سرزمینی لبنان شروع شده تا این کشور با بهرهمندی از منابع طبیعی آینده اقتصادی خود را روشن کند.
ولید فیاض، وزیر انرژی دولت لبنان نیز تاکید کرد که به دنبال ترسیم مرزهای دریایی، این کشور از حق خود در برخورداری از منابع طبیعی صیانت کرد و آمادگیها برای شروع حفاری در بلوک 9 تکمیل شده است.
فیاض با ابراز امیدواری به تبدیل شدن لبنان به یک کشور نفت خیز گفت:«این اتفاق یک نور امید برای همه لبنانیها خواهد بود و شرکت انرژی توتال به حضور یک بلوک نفتی در میدان قانا خوش بین است و ما در چند قدمی اکتشاف این میدان هستیم». فیاض گفت که ظرف دو تا سه ماه آینده نتیجه حفاری در بلوک شماره 9 مشخص میشود.
این وزیر لبنانی تاکید کرد:«به این ترتیب لبنان به زودی در نقشه گاز منطقه و جهان قرار میگیرد و این مسئله روی آینده اقتصادی لبنان تاثیر بسزایی دارد و لبنان میتواند با استفاده از منابع طبیعی خود نیازهای سرمایهگذاری کشور را رفع کند و بخشی از بدهیهایش را بپردازد».
شرکت نفتی توتال فرانسه با همکاری شرکت انرژی ایتالیایی انی و شرکت انرژی دولتی قطر مسئولیت اکتشاف و حفاری چاههای نفت و گاز لبنان را برعهده دارند.
حفاری در بلوک ۹ پس از گذشت 10 ماه از امضای توافق ترسیم مرز دریایی بین لبنان و رژیم صهیونیستی با وساطت آمریکا آغاز شده است. لبنان و رژیم صهیونیستی چند سالی بود که برای ترسیم مرزهای آبی و تعیین تکلیف منطقهای به وسعت 860 کیلومتر مربع در شرق مدیترانه که سرشار از منابع نفتی و گازی است، به طور غیرمستقیم مذاکره میکردند.
منابع دیپلماتیک در این زمینه به روزنامه الدیار اعلام کردند، خوشبینی درباره وجود مقادیر زیادی انرژی در بلوک ۹ که عملیات حفاری آن آغاز میشود، به دلیل نتیجه بررسیهای زمینشناسی و ژئوفیزیکی است که نشان میدهد در میدان قانا به ویژه بلوکهای ۸ و ۹ مقادیر زیادی نفت و گاز وجود دارد و ما امیدواریم که این ارزیابیها درست بوده باشد و هزینه اکتشاف بیشتر از سودی که قرار است حاصل گردد، نباشد.
نجیب میقاتی، نخست وزیر پیشبرد امور و نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان نیز همزمان با شروع حفاریها با بالگرد متعلق به شرکت "توتال" به سمت سکوی حفاری در آبهای جنوب لبنان حرکت کردند تا در جریان روند استخراج قرار گیرند.
چشم امید لبنانیها به ذخایر کاریش برای حل بحران مالی
لبنان از سال 2019 با بحرانهای سیاسی و اقتصادی گستردهای دست و پنجه نرم میکند و 80 درصد مردم به لحاظ معیشتی در مضیقه قرار دارند و از این رو مردم و مقامات این کشور امیدوارند با استخراج و فروش منابع گازی در میدان کاریش بخشی از مشکلات اقتصادی لبنان مرتفع شود.
تاکنون آمار دقیقی از ذخایر نفت و گاز میدان کازی در مدیترانه منتشر نشده است اما موسسه زمین شناسی آمریکا در سال 2010 تخمین زد که حوضه «لوانتین» (دریای شام) میتواند ۱.۷میلیارد بشکه نفت قابل استحصال و ۱۲۲ تریلیون فوت مکعب گاز را در خود جای داده باشد، این یعنی میزان گاز موجود در اعماق دریای مدیترانه قادر است پاسخگوی مصرف گاز کل اتحادیه اروپا برای ۷۶ سال باشد.
یک مطالعه دیگر در سال ۲۰۱۲ بر روی این منطقه دریایی توسط شرکت بریتانیایی اسپکتروم نشان داد که ذخایر گاز قابل استحصال در لبنان حدود ۲۵.۴ تریلیون فوت مکعب است اما مقامهای لبنانی برآوردهای بالاتری دارند.
یک شرکت مشاوره نفتی مستقر در «تگزاس» در ایالات متحده تخمین میزند که این میدان دارای ۶۱ میلیون بشکه نفت مایع است که ارزش تجاری آن بالاتر از گاز میباشد.
به طور دقیق، میدان گازی کاریش در بلوک شماره ۸ قرار دارد و با بلوک شماره ۹ که متعلق به آبهای سرزمینی لبنان است، فقط ۷ کیلومتر فاصله دارد. مقامات لبنانی بارها گفتهاند که خطوط ترسیمی توسط سازمان ملل بیشتر این ذخابر گازی در محدوده آبهای سرزمینی لبنان قرار دارد ولی رژیم صهیونیستی با آن مخالفت کرده است.
دیانا کیسی، عضو هیئت مشاوران LOGI میگوید:«سود لبنان از این قرارداد و استخراج گاز حدود ۶ میلیارد دلار خواهد بود». با توجه به اینکه وضعیت اقتصادی لبنانیها بسیار فاجعه بار است، لذا همین مقدار کم هم در شرایط کنونی خون تازهای را در رگهای اقتصادی این کشور تزریق خواهد کرد.
میدان کاریش در ۴ کیلومتری مرز لبنان و فلسطین و نزدیک بلوک شماره ۸ و در ۱۰۰ کیلومتری سواحل فلسطین اشغالی قرار دارد و مساحت میدان کاریش ۱۵۰ کیلومتر مربع است.
ثروتهای دریایی مدفون در میدان کاریش بیشتر متمرکز در بخش شمالی آن است، یعنی جایی که صهیونیستها قصد تصرف آنرا دارند. به طوری که حدود ۱.۱۴ تریلیون فوت مکعب گاز و ۳۴ میلیون بشکه گاز نفت مایع در این منطقه مدفون شده است.
میدان قانا نیز که در منطقه اقتصادی لبنان در آبهای سرزمینی این کشور قرار دارد حاوی ثروتهای عظیمی است که صهیونیستها به آن چشم دوختهاند، به طوری که کارشناسان معتقدند میزان گاز و نفتی که میتوان در یک سال از این میدان استخراج کرد چند برابر ثروتهای مدفون در میدان کاریش است.
کل مساحت نفت و گاز آبهای منطقهای لبنان حدود ۲۲ هزار کیلومتر مربع است که به ۱۰ منطقه یا بلوک تقسیم شده و مساحتی که با رژیم صهیونیستی بر سر آن منازعه وجود دارد ۸۵۴ کیلومتر مربع است که به بلوکهای شماره ۹ و ۸ محدود میشود که در حال حاضر لبنانی ها از بلوک 9 درحال بهرهبرداری هستند تا بتوانند بخشی از نیازهای خود را از این طریق تامین کنند.
علاوه بر بعد اقتصادی، استخراج و کسب درآمد از نفت و گاز مدیترانه، در حل بحران سیاسی لبنان هم تاثیرگذار خواهد بود و به گفته برخی کارشناسان احتمالا جریانهای سیاسی به خاطر منافع ملی شاید از خواستههای خود عقبنشینی کرده و به این وضعیت پایان دهند. به ویژه با توجه به پیشرفت گفتگوهای جاری میان جنبش آزاد میهنی و حزبالله که میتواند شانس ورود «سلیمان فرنجیه» رئیس جریان «مرده» به ریاست جمهوری را افزایش دهد.
استخراج گاز مدیون سلاح مقاومت
اگرچه لبنان برای اولین بار به طور رسمی از میادین گازی خود در دریای مدیترانه بهرهبرداری میکند اما همین پیروزی هم به راحتی به دست نیامد و هشدارهای مکرر حزبالله و سید حسن نصرالله، دبیرکل آن در یکسال گذشته در نهایت صهیونیستها را به عقب نشینی وادار کرد و فضا برای ورود لبنانیها به منابع گازی خود فراهم شد.
نصرالله بارها هشدار داده اگر هر مانعی در روند اکتشاف و حفاری در لبنان ایجاد شود، رژیم صهیونیستی نیز قادر به حفاری و استخراج از منابع انرژی نخواهد بود و نقطه عطف این تهدیدات به پرواز درآوردن پهباد «حسان» بر روی تأسیسات گازی صهیونیستها در کاریش در بهمن ماه سال 1400 بود که موجب شد تل آویو تهدیدات حزب الله را جدی گرفته و در مذاکرات تعیین مرزها عقبنشینی کند.
پس از آن نیز حزب الله با برگزاری رزمایشهای متعدد و به نمایش گذاشتن دستاوردهای جدید خود، به دشمن صهیونیستی هشدار داد که تا لبنان شروع به فعالیت استخراجی در میادین گازی خود نکند اجازه چنین اقدامی را به صهیونیستها نیز داده نمیشود.
در این رابطه شیخ «علی دعموش» معاون رئیس شورای اجرایی حزبالله با شاره به ورود کشتی حفاری به بلوک شماره 9 برای انجام عملیات اکتشاف و حفاری گفت:«این دستاوردی است که بدون معادلات مقاومت و همکاری و هماهنگی میان دولت و مقاومت لبنان حاصل نمیشد. در نهایت این معادلات مقاومت بود که دشمن را مجبور کرد حقوق نفتی لبنان را به رسمیت بشناسد و ترسیم مرزها انجام شد».
در صورتی که مقادیر زیادی از نفت و گاز در میادین لبنان استخراج شود، به دلیل اهمیت این منابع، حزبالله مثل همیشه ضامن امنیت از چاههای نفت وگاز خواهد بود، زیرا رژیم صهیونیستی و غربیها دنبال این منابع باارزش و حیاتی هستند و نمیخواهند چنین موهبتی در اختیار لبنان و به ویژه حزبالله قرار گیرد.
همزمان با آغاز عملیات حفاری در آبهای لبنان، بحران انرژی در اروپا هم روز به روز تشدید میشود و در آستانه فصل سرما، غربیها بیش از پیش به منابع نفت و گاز سایر مناطق جهان نیاز دارند و احتمال میرود که رژیم صهیونیستی هم برای تامین بخشی از نیازهای متحدان خود، به استخراج از میدان گازی کاریش اقدام کند و اگر صهیونیستها بخواهند در مسیر استخراج لبنان کارشکنی کنند، دوباره تنشها از سر گرفته خواهد شد که این مسئله به نفع اشغالگران نیست.
در حال حاضر، شرکت توتال و شرکت ایتالیایی قصد دارند میزان ذخایر نفت و گاز کاریش در بلوک 9 را مورد بررسی قرار دهند و اگر ثابت شود مقادیر زیادی در این میادن وجود دارد، ممکن است آمریکا و فرانسه در مسیر استخراج لبنانیها سنگاندازی کنند.
