به گزارش الوقت- زمانی که امام خمینی (ره) در مرداد 1358، آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را به عنوان «روز قدس» و روز حمایت جهانی از ملت مظلوم فلسطین اعلام کردند کمتر کسی فکر می‌کرد که در چهارمین دهه، این روز برای مسلمانان و سایر ملتها چنان مهم باشد که برای آمدن آن لحظه شماری کنند. هر چند مقامات صهیونیستی تلاش می‌کنند تا روز جهانی قدس را به حاشیه برده و امنیت مرزهای اشغالی را تقویت کنند اما شرایط داخلی و بین‌المللی به نفع صهیونیستها نیست. آخرین جمعه ماه مبارک رمضان، درحالی برگزار خواهد شد که سرزمینهای اشغالی به دلیل اقدامات تندروهای صهیونیستی به شدت ملتهب است. مخالفتهای جهانی با جنایتهای نظامیان اشغالگر در مسجدالاقصی، و بارش موشکهای مقاومت از جبهه‌های لبنان، غزه و سوریه برسر صهیونیستها همگی گواه این بود که امسال روز جهانی قدس متفاوتی در پیش است.
برای بررسی تحولات فلسطین و تاثیرات روز جهانی قدس در سرزمینهای اشغالی الوقت با جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل غرب آسیا به گفتگو پرداخته است.
روز جمعه روز جهانی قدس برگزار خواهد شد و باتوجه به تشدید جنایتهای رژیم صهیونیستی در مسجدالاقصی، به نظر می‌رسد امسال با شکوه بیشتری برگزار خواهد شد. به نظرتان روز قدس در زنده نگه داشتن آرمان قدس چقدر تاثیرگذار بوده است؟
اینکه یک روز به عنوان روز قدس اعلام شده است وابسته به یک ملیت، قومیت و زبان نیست و حمایت از قدس و مسجدالاقصی را شعار خود قرار داده است و برای همه مسلمانان اهمیت دارد و این یکی از دلایلی گسترش اندیشه طرفداری از قدس و زنده ماندن آن است. پیش از این جای روز قدس در مسئله فلسطین خالی بود و مسلمانان دنبال این بودند که یک روز باشد که بتوانند به طور مشترک حمایت از آزادی قدس و مقابله با استعمار را اعلام کنند.
اعلام جهانی روز قدس از سوی امام خمینی (ره) مسیر را برای مسلمانان هموار کرد تا بتوانند حمایت از فلسطین را به طور گسترده ادامه دهند و این طرح یک برنامه مردمی است. از طرفی، تعبیری که امام خمینی از روز قدس داشتند فراتر از حمایت از فلسطین بود و گفتند که «روز قدس روز اسلام است» و این معنا و مفهوم تاثیر زیادی در جهان داشت و هر سال حضور مردم در روز قدس در سراسر جهان افزایش می‌یابد و نشان از ماندگاری آرمان قدس دارد.
در عرصه عمل هم روز قدس موفقیتهای زیادی را برای مسلمانان به همراه داشته است. رژیم صهیونیتسی در ابتدای تاسیس جعلی خود قدرت زیادی در منطقه داشت و به همین خاطر به اشغالگریهای خود در فلسطین و کشورهای عربی ادامه می‌داد ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ای اشغالگریها متوقف شد و از سیاستهای خود در فلسطین و منطقه عقب‌نشینی کرد. همه می‌دانند که اگر جمهوری اسلامی نبود رژیم صهیونیستی حاضر نمی‌شد صحرای سینا را به دولت مصر تحویل دهد. زیرا، صهیونیستها معتقد بودند که ممکن است مردم مصر هم با تاثیر از انقلاب اسلامی، در کشورشان علیه حکومت انقلاب کنند و مجبور شدند صحرای سینا را تحویل دهند. همچنین، رژیم صهیونیستی در سال 2000 از جنوب لبنان خارج شد و در سال 2005 هم از غزه عقب‌نشینی کرد.
اولین انقلاب مردمی در فلسطین که همان انتفاضه نام دارد برگرفته از انقلاب مردم ایران بود و در اولین گام توانست غزه را از دست اشغالگران آزاد کند که همه این موفقیتها ناشی از تداوم اعتراضات در روز قدس بود که زمینه را فراهم کرد تا فلسطینی‌ها حمایت جهانی از خودشان را بهتر بشناسند. فلسطینی‌ها وقتی دیدند که سایر ملتها از آنها حمایت می‌کنند، دلگرم شدند تا مبارزه با اشغالگران را با اعتماد به نفس بیشتری ادامه دهند. اثرات روز جهانی قدس در بین صهیونیستها به خوبی مشهود است و از این مسئله نگران هستند که روز قدس توانسته همه مسلمانان را در حمایت از فلسطین متحد کند و اعتماد به نفس فلسطینی‌ها و مسلمانان را افزایش دهد.
روی کار آمدن تندرها در رژیم صهیونیستی که در ماههای اخیر با هتک حرمت به مسجدالاقصی تنش با گروههای مقاومت را تشدید کرده‌اند، چه تاثیری در برگزاری باشکوه روز قدس امسال خواهد داشت؟
تحرکات امنیتی تندروهای صهیونیستی در کرانه باختری به این خاطر است که آنها معتقدند رژیم صهیونیستی در در دو دهه گذشته برابر فلسطینی‌ها شکست خورده است و از اینرو می‌خواهند تا زمام امور امنیتی و ارتش را در دست خود بگیرند تا بتوانند موازنه را در برابر فلسطینی‌ها به نفع خود تغییر دهند و تصور می‌کنند که با این اقدامات تنش‌زا می‌توانند موفقیتی کسب کنند. بنابراین، تندورها به مسجدالاقصی حمله می‌کنند و این اقدامات تنش زا احساسات مسلمانان را جریحه دار می‌کند. همچنانکه در هفته‌های اخیر بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان مخالفت خود را با یورش به مسجدالاقصی اعلام کردند و این اعتراضات پیش مقدمه‌ای برای برگزاری روز قدس بود که امسال باشکوه هر چه تمام انجام خواهد شد.
جنایتی که رژیم صهیونیستی اخیرا در این مکان مقدس مرتکب شد و بیش از 200 فلسطینی را زخمی و صدها نفر را بازداشت کرد در نوع خود بی‌سابقه بود که خشم جهان را برانگیخت. هر چه این اقدامات ضد انسانی از سوی تندروها تشدید شود، به همان اندازه حمایت مسلمانان از ملت مظلوم فلسطین هم افزایش خواهد یافت و در هفته‌های اخیر این مسئله را به خوبی دیدیم و لذا روز قدس می‌تواند حس مبارزه با اشغالگران را تقویت کند.
روز قدس امسال با سالهای گذشته چه تفاوتی دارد؟ سال گذشته در چنین روزهایی پروژه عادی سازی در جریان بود، اما اکنون مخالفتهای جای آنرا گرفته است؟
روز قدس امسال از دو جهت با سالهای گذشته متفاوت است. اول، اینکه در سالهای گذشته برخی بر این باور بودند که رژیم صهیونیستی در حال قدرتمند شدن است و با تکمیل پروژه عادی سازی روابط با کشورهای عربی هر گونه اقدام اعتراضی علیه این رژیم بی‌فایده خواهد بود. زمانی که روند عادی سازی در جریان بود صهیونیستها و دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا روی آن تبلیغات گسترده‌ای کردند و امیدوار بودند که بتوانند کشورهای زیادی را به این مسیر بکشانند اما الان این روند معکوس شده است و عربستان سعودی و امارات در برابر جنایتهای اسرائیل در مسجدالاقصی موضع تندی می‌گیرند که متفاوت از گذشته است و نشان می‌دهد که اعلام روز قدس مسیر درستی بود. اعتراف گسترده مقامات صهیونیستی به شکست در برابر فلسطینی‌ها حکایت از این دارد که جمهوری اسلامی به درستی روز قدس را انتخاب کرده است.
دوم، شرایط داخلی سرزمینهای اشغالی است که در وضعیت بدتری قرار دارد و صهیونیستها خود را بازنده می‌دانند و شکست این رژیم در بعد نظامی و سیاسی صهیونیستها را در جهان منزوی کرده است. لذا، این تصور که رژیم صهیونیستی در حال قدرتمند شدن است از بین رفته و همه به ضعف آن پی برده‌اند. بنابراین، بسیاری از متفکران و کسانی که فکر می‌کردند رژیم صهیونیستی نابودشدنی نیست، اما امسال با دیدن شرایط سرزمینهای اشغالی و ضعف اسرائیل در عرصه جهانی، به فروپاشی آن امیدوار شده‌اند و لذا در راهپیمایی روز قدس شرکت خواهند کرد.
برگزاری باشکوه روز جهانی قدس، چه تاثیری در تحولات داخلی فلسطین خواهد داشت؟
تجربه نشان داده که همیشه اعتراضات گسترده مردمی، رژیم صهیونیستی را در اجرای سیاستهای خود به عقب رانده است. درحال حاضر، علاوه بر گروههای مقاومت که توانسته‌اند بازدارندگی در برابر رژیم صهیونیستی ایجاد کنند، برگزاری اعتراضات مردمی هم در این میان تاثیرگذار بوده است. در نبرد «سیف القدس» در می 2021 که بین مقاومت غزه و ارتش صهیونیستی رخ داد، اعتراضات گسترده‌ای در جهان علیه صهیونیستها به راه افتاد و حتی در آمریکا و دیگر کشورهای غربی هم هزاران نفر به خیابانها آمدند تا این جنایت را محکوم کنند، تا جایی که مقامات واشنگتن به تل‌آویو اعلام کردند که اگر به حملات خود در غزه ادامه دهند نمی‌توانند در عرصه بین‌المللی از این رژیم حمایت کنند.
بنابراین، اعتراضات جهانی به ویژه در روز قدس نوعی بازدارندگی در برابر اشغالگران ایجاد خواهد کرد و صهیونیستها نمی‌توانند هر جنایتی را در فلسطین مرتکب شوند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی در روزهای اول تشکیل دولت خود به تندروها اجازه داد تا اقدامات امنیتی خود را در کرانه باختری اجرایی کنند اما با گشذت زمان و تشدید اعتراضات جهانی علیه تحرکات صهیونیستها در مسجدالاقصی و قدس، دستور ممنوعیت ورود شهرک نشینان به مسجدالاقی را صادر کرد. زیرا از موج واکنشهای جهانی واهمه دارد و حمایتها از فلسطین تنها سیاسی نیست بلکه در همه جهان، از فلسطینی‌ها حمایت مالی هم انجام می‌شود و برخی در مطبوعات مقالات حمایتی از مردم فلسطین می‌نویسند و همه اینها در تحت فشار قرار دادن مقامات صهیونیستی تاثیرگذار است.
حتی برخی از افسران ارتش در کشورهای اسلامی، وقتی جنایتهای رژیم صهیونیستی در فلسطین را مشاهده می‌کنند، به این فکر می‌کنند تا در اقدامی خودجوش به سرزمینهای اشغالی حمله کنند. باتوجه به فضایی که در جهان اسلام علیه رژیم صهیونیستی ایجاد شده است، کشورهای سازشکار منطقه هم از این مسئله نگران هستند که اگر جنایتهای اسرائیل در فلسطین تشدید شود، نیروهای ارتش این کشورها از دستورات حکومتی تمرد کنند و حملاتی را به سرزمینهای اشغالی انجام دهند. لذا، وقتی اعتراضات گسترده جهانی در روز قدس برگزار می‌شود، احساس ناامنی زیادی را برای صهیونیستها ایجاد می‌کند و اعتراضات فقط به سطح خیابان محدود نمی‌شود و احساسات مسلمانان را تحریک می‌کند تا اقدامی عملی هم علیه این رژیم انجام دهند.
در تایید این مسئله می توان به اقدامی که سه ژاپنی که عضو «ارتش سرخ ژاپن» بودند در می 1972 انجام دادند، اشاره کرد که در واکنش به جنایتهای رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها، به فرودگاه لود در اسرائیل وارد شدند و با مسلسل ۲۶ صهیونیست را کشته و ۷۱ نفر دیگر را زخمی کردند و چنین اقدام ممکن است در آینده نیز از سوی نیروهای سایر کشورها انجام شود و این تهدید بزرگی برای اسرائیل است.
صهیونیستها با هیاهو و تبلیغات گسترده سعی داشتند با عادی سازی روابط با اعراب بتوانند روز قدس را برای همیشه از اذهان مردم منطقه بیرون کنند اما در این برنامه شکست خوردند. دلیل اینکه عادی سازی روابط به حاشیه رفت چه بود؟
بخشی از شکست این طرح به نوع عادی سازی روابط برمی‌گردد، عادی سازی که پنهانی باشد و فقط با دولتهای کوچک انجام شود موفق نخواهد بود و خود صهیونیستها هم به آن اعتراف می‌کنند. عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی با دولت بحرین که کوچکترین کشور منطقه است و ملت بزرگی ندارد و بسیاری از مخالفان آن سرکوب شده و رهبران سیاسی و مذهبی آن هم در زندان به سر می‌برند راه به جایی نخواهد برد. امارات هم کشوری است که بیش از 70 درصد جمعیت آن از اتباع خارجی هستند و ملیت اماراتی ندارند، در کشور مراکش هم که مردم با عادی سازی مخالفت کردند و حکومت مخالفان عادی سازی را سرکوب می‌کرد. با توجه به موج مخالفتهای افکار عمومی جهان اسلام با عادی سازی روابط، دولتهایی که در سودای عادی سازی بودند به این مسئله پی بردند که ادامه این مسیر پایه‌های دولتهای اسلامی را تضعیف خواهد کرد و به همین خاطر عادی سازی فقط به کشورهای بحرین، امارات، مراکش ختم شد.
از سوی دیگر، عادی سازی روابط یعنی به رسمیت شناختن رژیم اشغالگر، خیانت کردن به فلسطین و آرمان قدس و تایید سرکوب مسلمانان است و به همین دلیل دولتهای سازشکار هم از افزایش مخالفتهای داخلی نگران هستند. برخی کشورها مانند عراق و عمان هر گونه عادی سازی روابط با رژیم صهونیستی را ممنوع کردند که تا حدی روند عادی سازی را متوقف کرد، عربستان هم که سعی داشت تا در زمان مناسب روابط خود با رژیم صهیونیستی را علنی کند اما موج مخالفتهای جهانی با جنایتهای صهیونیستها، سبب شد تا سعودیها هم از مواضع خود عقب‌نشینی کنند، زیرا هر گونه عادی‌سازی روابط با اسرائیل در شرایط کنونی، شکاف بین مردم و دولتها را تشدید می‌کند.
