الوقت- درحالی که عربستان سعودی و امارات هشت سال پیش با شروع جنگ ظالمانه علیه مردم یمن دوشادوش یکدیگر میجنگیدند تا بتوانند این کشور را اشغال کرده و دولتی وابسته به خود روی کار بیاورند اما دیری نپایید که دو شیخنشین خلیج فارس بر سر کنترل مناطق بیشتری از یمن بایکدیگر وارد رقابت شدند و با وجود برخی توافقات مشترک برای پایان دادن به اختلافات اما این تنشها به قوت خود باقی است. امارات که از همان ابتدا هدفش تسلط بر مناطق جنوبی یمن بود، از همه ابزارهای خود استفاده کرد تا مخالفانش را از سر راه برداشته و بتواند مسیر اشغالگری خود را هموار کند. ترور شخصیتهای سیاسی و افراد سرشناس در عدن یکی از برنامههایی بود که مقامات ابوظبی در دستورکار قرار دادند و این طرح همچنان در حال اجراست.
در همین راستا، اندیشکده راهبردی «هنا عدن» اخیرا در گزارشی نوشت که استان عدن در پی اقدامات ابوظبی و شبه نظامیان آن ۸ سال است که غرق خون شده است. در این گزارش با اشاره به درگیری و رقابت بین مزدوران امارات و شبه نظامیان وابسته به «شورای ریاستی یمن» آمده است که با توجه به سیطره مزدوران امارات بر استان عدن و عدم حضور فعال دولت دست نشانده و بسته شدن دادگاهها و مراکز قضایی و همچنین عدم اجرای بندهای توافق ریاض، ترورهای سریالی همچنان ادامه دارد.
این مرکز به نظارت امارات بر روند ترورها در سالهای گذشته اشاره کرد و نوشت که امارات با نیروهایی که آنها را به عضویت میگرفت دست به بزرگترین عملیات ترور علیه شخصیتهایی میزد که در اجرای طرحهای ابوظبی کارشکنی میکردند. عملیات ترور صدها شخصیت از ائمه مساجد و علما و مبلغان عدن و همچنین رهبران نظامی و مسئولان امنیتی و قضات و فعالان و سیاستمداران و صاحب نظران را هدف قرار داد.
در ادامه گزارش این اندیشکده یمنی آمده که دولت امارات در راستای گسترش سلطه خود و حذف رقبا بر عملیات ترور در استان عدن که از چندین سال پیش آغاز شده اشراف دارد. بر این اساس، ابوظبی بواسطه عناصر خود تمام چهرههای رقیبی را که احساس میکند مخالف سیاستهای آنها در جنوب یمن هستند، ترور میکنند. در این گزارش همچنین به دست داشتن صهیونیستها و آمریکاییها در ترورهای عدن تاکید شده است. همچنین تاکید شده که طی سالهای گذشته ۴۰۰ عملیات ترور در استان عدن انجام شده و هیچ اقدامی در راستای پیگیری این موضوع انجام نشده است.
این گزارش درحالی است که از زمان شروع جنگ یمن، بارها اخباری از ترور شخصیتهای مهم در استانهای جنوبی از جمله استاندار عدن و تعدادی از وزرای وابسته به دولت فراری یمن منتشر شده است که همگی آنها با برنامه ابوظبی انجام شده است، زیرا این مقامات سیاسی در راستای اهداف سعودیها و موازی با سیاستهای ابوظبی انجام وظیفه میکردند.
امارات در سالهای اخیر با کمک شورای انتقالی جنوب که در سودای استقلال و جدایی از یمن است نقشههای خود را در عدن و دیگر شهرهای جنوبی اجرایی کرده است و در جاهایی که نتوانسته با تطمیع موفق شود، تلاش کرده با ترور طرحهایش را محقق کند.
اختلافات ریاض- ابوظبی همچنان لاینحل باقی مانده است
عربستان سعودی و امارات در زمانی که درگیری بین مزدوران دو کشور در جنوب یمن تشدید شده بود برای کاستن از اختلافات توافقاتی را در ریاض انجام دادند تا مواضع خود را در برابر جنبش انصارالله هماهنگ کنند. این توافقات که در سال 2019 انجام شد به دنبال پایان دادن به درگیریها و رقابت مزدوران ابوظبی و ریاض و سازماندهی آنها در یک قالب واحد بود، اما مفاد این توافق با توجه به ادامه رقابت و درگیری بین دو شیخنشین اجرایی نشد و هر از گاهی درگیریها بین نیروهای نیابتی دو کشور بالا میگیرد و تاکنون صدها نفر از مزدوران دو طرف در این درگیریها کشته و زخمی شدهاند.
تنشها بین عربستان و امارات تا جایی ادامه پیدا کرد که عربستان در نهایت برای اینکه ابتکارعمل را در مناطق اشغالی یمن از دست ندهند مجبور شد به خواستههای ابوظبی تن دهد. به همین منظور در فروردین سال جاری عربستان و امارات با کنار گذاشتن منصور هادی از قدرت موافقت کردند و به جای آن شورای ریاستی 7 نفره به ریاست رشاد العلیمی را جایگزین آن کردند تا شاید به اختلافات دو متحد سابق پایان دهند اما با گذشت 10 ماه از تشکیل این شورای نمایشی، امارات به این توافقات پایبند نبوده و یکجانبه عمل میکند.
اعضای شورای ریاستی که نیمی از آن مزدور عربستان و نیمی دیگر وابسته به امارات هستند در مسائل مختلف بایکدیگر اختلاف نظر دارند و به همین دلیل وقتی دور میز مینشینند نمیتوانند مشکلات را حل کنند. از آنجا که این شورا نماینده یمنیها نیست و از سوی اشغالگران تحمیل شده است، لذا قبایل جنوبی برای آن ارزشی قائل نیستند و بیشتر در پازل امارات بازی میکنند تا بتوانند به خواسته خود یعنی استقلال از صنعا دست پیدا کنند.
باتوجه به تحولات ماههای اخیر به نظر میرسد، امارات سعی داشت با استفاده از اختلافات به وجود آمده در جنوب یمن، منصور هادی را با لطایف الحیل از سر راه خود بردارد، زیرا دولت فراری که در عدن مستقر بود مانع جدی در مسیر برنامههای ابوظبی بود که باید از میان برداشته میشد و در این مسیر هم موفق بود و اکنون بدون هیچگونه مزاحمتی از سوی عناصر وابسته به ریاض در عدن و سایر استانها جولان میدهد.
هر چند امارات در ابتدا در ائتلاف سعودی فعالیت میکرد اما به مرور زمان راه خود را از سعودیها جدا کرد و سعی کرد با جدایی جنوب یمن، این مناطق را تحت کنترل خود درآورد. امارات ثابت کرده که برای پیشبرد برنامههای مخربانه خود در یمن حاضر است به هر گزینهای متوسل شود و حتی اگر اجرای پروژههایش به افزایش ناامنی و نارضایتی مردم منجر شود. امارات در سالهای اخیر و پس از عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی سعی کرد با توسعه روابط خود با این رژیم، پای صهیونیستها هم را به جنوب یمن باز کند و گزرشها و اسناد زیادی منتشر شده که نشان میدهد صدها صهیونیست تحت پوشش گردشگر و مهندس فنی وارد جزیره سقطری در جنوب یمن شدهاند تا برای عملیاتی شدن طرحهای امارات کمک کنند. ترور مخالفان و اعزام صهیونیستها برگ برندهای برای ابوظبی است که بتواند جای پای خود را در مناطق جنوبی یمن مستحکم کند.
برنامه جدید سعودی برای رقابت با ابوظبی
مقامات ریاض به این مسئله واقف هستند که دیگر نمیتوانند مثل گذشته با امارات در یمن همکاری کنند، لذا سعی دارند با ابتکارهای جدید موقعیت خود را در جنوب یمن تقویت کنند. از اینرو، سعودیها اخیرا طرح تأسیس یک نیروی نظامی جدید در جنوب یمن را روی میز قرار دادهاند. این نیروی جدید تحت عنوان «سپر ملت» زیر نظر شورای ریاستی عمل خواهد کرد و شامل ۷ تیپ با ۱۴۰۰۰ شبه نظامی مجهز به تمام سلاحهای مدرن است که عربستان در اختیار آنها نهاده و در خاک عربستان نیز تجهیز و آموزش داده شدهاند و همچنین سعودیها مستقیم به حمایت مالی از آن خواهد پرداخت.
این نیروها، از مرزهای صعده و الجوف در شمال، تا شبوه و حضرموت در شرق، عدن، لحج و ابین در جنوب و الحدیده و تعز در غرب یمن توزیع خواهند شد و سعودیها سعی دارند همان مسیر امارات را در پیش بگیرند که با افزایش مزدوران خود، موقعیت خود را در استانهای جنوبی تقویت کند. زیرا سرمایهگذاری ریاض روی دولت مسنعفی منصور هادی و شورای ریاستی، هیچ نفعی برای ریاض نداشت و سعودیها به این باور رسیدهاند که با استفاده مزدوران خود بهتر میتوانند منافعشان را تامین کنند.
آنچه از شواهد و قرائن برمیآید، عربستان سعی دارد با استفاده از نیروهای نیابتی با امارات بر سر نفوذ در جنوب یمن رقابت کند، زیرا عربستان که رهبری ائتلاف متجاوز را برعهده داشت از اینکه امارات دست برتر را در تحولات یمن در اختیار دارد خشمگین است و سعی دارد سهم بیشتری از جنگی که خود بانی آن بود، دریافت کند.
مناطق جنوبی یمن که سرشار از منابع نفت و گاز است برای عربستان و امارات اهمیت ویژهای دارد و در یکسال گذشته سعودیها با سرقت این منابع بیش از 10 میلیارد دلار به جیب زدهاند و اماراتیها هم با فروش نفت و سایر منابع یمن درآمدهای مشابهی کسب کردهاند. بنابراین، این مناطق بکر و استراتژیک برای ریاض و ابوظبی جذابیتهای زیادی دارد که حاضر نیستند از آن دل بکنند و چون نتوانستند کل یمن را اشغال کنند، سعی دارند به حداقلها راضی شده و این مناطق را تحت اشغال خود داشته باشند.
رقابت عربستان و امارات در جنوب یمن درحالی است که این کشورها مدعی بودند که برای ایجاد امنیت و بازپسگیری قدرت از انصارالله به این کشور حمله کردهاند اما با گذشت هشت سال اشغالگری، نه تنها امنیتی در این مناطق وجود ندارد بلکه بیش از دوره قبل جنگ ناامن شده است و به همین خاطر مردم جنوب نظر مساعدی به اشغالگران نداشته و دولتهای محلی تحت حمایت سعودی و ابوظبی هم هیچ گونه مشروعیتی در بین ساکنان جنوبی ندارند و نشان میدهد که همه برنامههای ائتلاف سعودی شکست خورده است. این درحالی است که مناطق شمالی یمن تحت کنترل انصارالله، از آرامش و امنیت نسبی برخوردار است و با وجود مشکلات اقتصادی و معیشتی این جنبش توانسته مردم را با خود همراه کند.
روی آوردن عربستان به نیروی نظامی جدید برای مقابله با جاهطلبیهای امارات، جو بیاعتمادی بین دو شیخ نشین را افزایش داده و با مقابله به مثل ابوظبی و شورای انتقالی جنوب، به نظامی شدن بیشتر این مناطق منجر خواهد شد که دود آن علاوه بر ساکنان محلی به چشم اشغالگران هم خواهد رفت که در حال حاضر قاعده بازی در برابر انصارالله را باختهاند.