به گزارش الوقت، وزارت خارجه آذربایجان اعلام کرد که در 27 ژانویه اسنادی حاوی درخواستهایی برای محکومیت بینالمللی حمله تروریستی به سفارت جمهوری آذربایجان در جمهوری اسلامی ایران، شناسایی و مجازات سریع سازماندهندگان و عاملان این اقدام تروریستی و همچنین تحقق تعهدات ناشی از کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک، برای تصویب به سازمان ها و پلتفرم های بین المللی مربوطه ارائه شد.
در این بیانیه آمده است: از زمان وقوع این حمله تاکنون، این حمله توسط حدود 100 کشور و دبیرخانه تعدادی از سازمان های بین المللی محکوم شده و لزوم مجازات عاملان این اقدام عمل در بیانیه ها مورد تاکید قرار گرفته است.
باکو مدعی شده که ایران تلاش کرده تا از افشای گسترده این حمله تروریستی در سطح بین المللی در سازمان های بین المللی که عضو آن است و تصمیمات بر اساس اجماع است، جلوگیری کند. در این راستا، ایران به پیشنویس بیانیهها و بیانیههای ارسالی آذربایجان به دفتر هماهنگی جنبش غیرمتعهدها (NAM) و کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا (CICA) بلافاصله پس از حمله اعتراض کرد.
در این بیانیه چنین ادعا شده که ایران برای حمایت از جایگاه خود در سازمانهای مذکور از کشورهای متعددی درخواست کرده، اما از میان 120 کشور غیرمتعهد، تنها سوریه و هند از موضع ایران حمایت کردند. دلیل این 3 کشور در مخالفت با تصویب اسناد مذکور این بود که حملات تروریستی در کشورهای مختلف قبلاً در جنبش عدم تعهد محکوم نشده و مسائل دوجانبه بین این کشورها به تریبونهای بینالمللی از جمله کشورهای غیرمتعهد کشیده نشد. با این حال، جنبش غیرمتعهدها در بسیاری از موارد اسناد متعددی را در محکومیت حملات تروریستی رخ داده در کشورهای عضو و تاکید بر حفاظت از نمایندگی های دیپلماتیک به تصویب رسانده است.
باکو در ادامه بیانیه تند خود علیه تهران آورده است: ما این اقدام تحریک آمیز ایران را محکوم و اعلام می کنیم که باید به تعهدات بین المللی خود عمل کند. آذربایجان از تمامی بسترهای بین المللی مربوطه برای محکومیت گسترده اقدام تروریستی علیه سفارت خود و مجازات عاملان این اقدام استفاده خواهد کرد.
این اقدامات باکو در حالیست که ایران از همان ابتدا با جدیت بدنبال ماجرا بوده و بعد از مدتی مشخص شد که این حمله ناشی از اختلافات شخصی بوده و نه اقدامی سیاسی. با این وجود مقامات باکو تاکید دارند که این یک اقدام برنامه ریزی شده و تروریسم دولتی است که اسنادی هم در این خصوص دارند اما تاکنون سندی ارائه نداده اند.
علاوه بر این، رسانه های این کشور نیز شروع به داستان سرایی علیه ایران کرده اند و این آش آن قدر شور شد که سازمان امنیت آذربایجان نیز به آن واکنش نشان داد.
حمله اخیر یک فرد مسلح به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران اگرچه یک اقدام شخصی بوده و فرد مسلح دستگیر و تحت بازجوئی قرار دارد اما واکنش شتاب زده مقامات آذربایجان نشان میدهد که این کشور با استفاده از فرصت بدست آمده درصدد ایجاد تنش با ایران و در نهایت قطع رابطه با تهران برآمده است. تماس تلفنی رئیس جمهور ایران و وزیر خارجه با همتایان اذربایجانی خود از عکسالعمل معقول و منطقی جمهوری اسلامی حکایت دارد اما رسانههای آذربایجانی، ترکی و بینالمللی این حادثه را دستاویزی برای تخریب روابط ایران و آذربایجان قرار دادند.
حسن هانی زاده، کارشناس مسائل بینالملل در گفتگو با الوقت گفته بود: «به نظر میرسد، این حادثه مشابه حادثه دانشگاه المستنصریه عراق است که طی آن در اوائل سال 1980 یک فرد مسلح با پرتاب بمبی به سوی دانشگاه السمتنصریه بغداد چند دانشجوی عراقی کشته و طارق عزیز عضو شورای فرماندهی و معاون وقت نخست وزیر مجروح شد. مقامات وقت عراقی مدعی شدند که عامل این بمب گذاری یک فرد ایرانی بوده که توسط محافظان طارق عزیز کشته شد. همان موقع صدام بصورت یکجانبه روابط خود را با ایران قطع کرد و سوگند خورد که انتقام خون کشته شدگان دانشگاه المستنصریه را از ایران بگیرد. اکنون با حادثه اخیر سفارت آذربایجان، الهام علی اف رئیس جمهور این کشور با اظهارات شتاب زده و غیر دوستانه همان نقشی را ایفا می کند که صدام حسین در اوائل سال 1980 و3 ماه قبل از حمله سراسری به ایران ایفا کرد. درحالی که جمهوری اسلامی پیشنهاد کرده که یک کمیته امنیتی مشترک برای بررسی ابعاد این حادثه تشکیل شود اما ظاهرا دولت باکو تمایل ندارد تا در خصوص حادثه سفارت اذربایجان با ایران همکاری کند. به نظر میرسد چنین سیاستهائی که از مدتها پیش مناسبات ایران و اذربایجان را تحت تاثیر قرار داده به سمت افزایش تنشهای سیاسی بین تهران و باکو حرکت میکند و چه بسا به قطع مناسبات دو کشور منجر شود.»