سایت تحلیلی خبری الوقت | Alwaght Website

به گزارش الوقت بیش از 7 سال از تجاوز ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی و امارات علیه سرزمین یمن می‌گذرد و این بحران نیز همانند بحران‌های سوریه و لیبی به عرصه زمینگیر شدن اقدامات دیپلماتیک و در ظاهر صلح‌جویانه نمایندگان سازمان ملل بوده است.

حال در شرایطی که با آتش‌بس دو ماهه در یمن موقتاً وضعیت تنش‌های نظامی تا حدود زیادی فروکش کرده است و زمینه برای تلاش‌های دیپلماتیک نسبت به ماه‌های پر زد و خورد گذشته بیشتر فراهم می‌باشد، «هانس گراندبرگ» نماینده جدید سازمان ملل در امور یمن پس از گذشت حدود هشت ماه از انتصابش به این سمت، با انجام اولین سفر خود به منطقه مصمم است که شانس خود را برای به نتیجه رساندن مأموریت نیمه تمام فرستاده‌های سابق سازمان ملل امتحان کند.

دفتر گراندبرگ در توییتی که ورود وی به صنعا را اعلام کرد، گفت: «او مشتاقانه منتظر تعامل با رهبری انصارالله برای اجرا و تقویت آتش‌بس و بحث در مورد راه آینده است».

این دیدار ظاهراً توسط عمان که نقش میانجی در جنگ یمن ایفا می‌کند، برنامه‌ریزی شده است. وزارت امور خارجه عمان گفت که گروندبرگ روز یکشنبه با سید بدر البوسعیدی وزیر امور خارجه عمان قبل از ترک مسقط به صنعا دیدار کرد.

وزارت امور خارجه عمان در توئیتی اعلام کرد که این گفتگوها «درباره رویه‌های تثبیت آتش بس و الزامات حل و فصل جامع در یمن» بوده است».

گراندبرگ هفته گذشته در یک کنفرانس خبری مجازی گفته بود: «از زمان شروع آتش‌بس، شاهد کاهش قابل توجه خشونت بوده‌ایم.

آتش بس کنونی که می‌تواند در صورت توافق طرفین پس از پایان مهلت دوماهه نیز تداوم یابد، توقف تمامی عملیات‌های نظامی زمینی، هوایی و دریایی را مقرر کرده است. دو پرواز تجاری در هفته می‌توانند در داخل و خارج از صنعا از سر گرفته شوند و 18 کشتی سوختی مجاز به ورود به بندر حیاتی حدیده تحت کنترل دولت نجات ملی یمن هستند.

نماینده سازمان ملل همچنین گفت که از هر دو طرف دعوت کرده است تا جلسه‌ای را برای توافق بر سر بازگشایی جاده های اطراف استان تعز و سایر استان ها به عنوان بخش دیگری از آتش بس تشکیل دهند.

در این پیوند، همچنین رسانه‌های عربستان سعودی نیز از سفر «دیوید گریسلی» هماهنگ کننده امور بشر دوستانه سازمان ملل که هماهنگ کننده امور بشر دوستانه این سازمان در یمن نیز هست و «تیم لندرکینگ» فرستاده آمریکا در امور یمن به ریاض و دیدار وی با «نایف الحجر» دبیر کل شورای همکاری کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس خبر دادند.

با توجه به تغییرات بزرگی که در وضعیت معادلات سیاسی و نظامی جنگ هشت ساله یمن صورت گرفته است، سفر نماینده سازمان ملل در مقطع زمانی حساسی انجام می‌شود.

اولاً برخلاف گذشته که طرح‌های آتش‌بس کاملاً مبتنی بر پذیرش یا عدم همراهی عربستان سعودی مطرح می‌شد اینبار سعودی‌ها به واسطه ناتوانی کامل در مقابله با موج حملات پهبادی و موشکی موفق انصارالله به تأسیسات فوق حساس و حیاتی نفتی عربستان، دست به دامان سازمان ملل و طرف‌های منطقه‌ای برای جلب رضایت صنعا در مورد اجرای آتش‌بس دو ماهه شدند.

ثانیاً سفر نماینده سازمان ملل تنها چند روز پس از انجام نشست به اصلاح یمنی- یمنی در ریاض و استعفای منصور هادی و تشکیل شورای هشت نفره ریاست جمهوری به ریاست رشاد العلیمی صورت می‌گیرد.

واکنش انصارالله به سفر نماینده سازمان ملل

سفر نماینده سازمان ملل به یمن همانگونه که پیشبینی می‌شد در میان کارنامه عملکردی بسیار ضعیف و جانبدارانه نمایندگان گذشته و حال این سازمان در نادیده گرفتن خواسته‌های اصلی طرف یمنی برای استقرار صلح و تداوم بیشتر آتش‌بس در آینده، چندان با استقبال صنعا مواجه نشد و رهبر انصارالله تنها ساعاتی پیش از ورود نماینده سازمان ملل به یمن، در سخنرانی خود بر لزوم وجود صبر و ایستادگی ملت تا شکست دشمنان تأکید کرد.

مهدی المشاط رئیس شورای عالی سیاسی جنبش انصارالله نیز پیش از این اعلام کرده بود که دلیل عدم پذیرش نماینده سازمان ملل در صنعا در مدت گذشته ناتوانی وی در انجام وظایفش بوده است که مهمترین آن ورود کشتی های سوخت به بندر حدیده است که گراندبرگ به طور کامل در آن ناکام ماند. 

 محمد عبدالسلام، سخنگوی گروه انصارالله و رئیس هیئت مذاکره‌کننده این گروه نیز در موضعی گفت: «ما با فرستاده سازمان ملل و تیم او در مسقط دیدار کردیم و در این دیدار درباره اقدامات بشردوستانه و آتش بس بحث کردیم."

به گفته رسانه‌های یمنی تاکنون ائتلاف متجاوز به تعهد خود مبنی بر اجازه دو پرواز تجاری در هفته از فرودگاه بین المللی صنعا بر اساس توافقنامه آتش بس عمل نکرده است.

رئیس هیئت ملی، سخنگوی انصارالله، محمد عبدالسلام، تأیید کرد که این موضوع در کنار نقض مداوم آتش بس توسط متجاوزان، در دیدار روز گذشته با نماینده سازمان ملل که روز گذشته (سه شنبه) در مسقط برگزار شد.

این آتش بس نشان دهنده آزمون مهمی برای جدیت سازمان ملل متحد و فرستاده ویژه آن در یمن در رابطه با صلح است، زیرا صنعا با وجود تداوم نقض گسترده و مداوم آتش بس از سوی ریاض، آمادگی کامل خود را برای تبدیل آتش بس به فرصتی برای صلح واقعی نشان داده است. 

تا کنون، همه نشانه ها تایید می کند که ائتلاف متجاوز تلاش می کند از آتش بس به عنوان فرصتی برای تنظیم صفوف خود استفاده کند.

در این رابطه نیز عبدالمالک الاجری، یکی از اعضای هیئت ملی، با اشاره به نحوه برخورد ائتلاف متجاوز، تکرار کرد که صنعا از هر «گام واقعی» به سوی راه حل استقبال می کند، اما «از برخورد با صلح به عنوان عاملی که باعث حواس پرتی می شود، خودداری می کند».

الاجری افزود: اکنون آزمون واقعی برای صلح این است که تا چه حد موضوعات بشردوستانه روی میز گذاشته می شود، چه با تکمیل مراحل رفع محدودیت ها در فرودگاه (صنعا) و بندر (الحدیده)، چه در رابطه با حقوق و خدمات اولیه، به ویژه برق.»

انصارالله در گذشته همواره از آمادگی برای شروع گفتگوهای صلح یمنی- یمنی بر مبنای قطع دخالت بیگانگان و حفظ استقلال و یکپارچگی کشور حمایت کرده است با این حال تجربه نشان داده است که طرف سعودی به اهرم مذاکره تنها به عنوان فرصتی برای بازسازی توان و کاهش فشارهای نظامی و سیاسی صنعا می‌نگرد و از این رو به نظر می‌رسد انصارالله تا زمان پذیرش توقف کامل حملات و رفع کامل محاصره از سوی دشمن، میز مذاکره را عرصه خدعه و نیرنگ برای تحمیل برنامه‌ها و سناریوهای سعودی- اماراتی و آمریکایی می‌داند.

در واقع سفر نماینده سازمان ملل به یمن در شرایط جدید معادلات سیاسی و نظامی این کشور تفاوت مهمی با گذشته دارد و آن وجود عنصر تعیین کنندگی در دستان انصارالله است و در واقع می‌توان گفت اکنون ریش و قیچی مذاکرات در دست صنعا می‌باشد و چارچوب‌های مذاکره را یمنی‌ها تعیین می‌کنند.