اگر توافقی میان دولت اسلام آباد و طالبان پاکستان ایجاد شود که حکومتی دوفاکتو در چارچوب یک دولت اسلامی تشکیل شود، در این صورت معامله بسیار خطرناکی در ارتباط با نجات اسلام‌آباد از بحران و بازی‌ای خطرناک برای درگیر کردن کشورهای منطقه در رادیکالیسم اسلامی به وقوع خواهد پیوست
الوقت - در روزهای گذشته پاکستان پس از سال‌ها به توافقی با گروه تحریک طالبان برای ترک مخاصمه دست یافته است. در همین زمینه، «فواد چادهری»، وزیر اطلاع‌رسانی پاکستان اعلام کرده که این کشور توانسته است با طالبان پاکستان بر سر آتش‌بس کامل به توافق دست پیدا کند. اما اکنون پیرامون این توافق این مساله مطرح است که آیا با روی کار آمدن طالبان در افغانستان، اسلام آباد میتواند به حل و فصل و یا کاهش محسوس مشکلات امنیتی خود در رابطه با گروه‌های شبه نظامی سلفی یا قومی امیدوار باشد؟ همچنین، تا چه اندازه دولت طالبان در اقغانستان بر تحرکات گروه طالبان پاکستان میتواند اثرگذار باشد و زمینه تقویت امنیت در پاکستان را ایجاد کند؟
در راستای پاسخ‌گویی به این پرسش‌های اساسی «الوقت» دیدگاه پیرمحمد ملازهی، کارشناس ارشد مسائل شبه قاره را جویا شده است. ملازهی بر این باور است که توافق ترک مخاصمه میان طالبان و دولت پاکستان اساسا نمی‌تواند در کوتاه مدت نتایج ملموسی به همراه داشته باشد و برای مشخص شدن تاثیر این توافق بر امنیت پاکستان حداقل می‌بایست در انتظار تحولات میان مدت باقی ماند؟
شبکه حقانی کارگزار اصلی در توافق اسلام‌آباد با طالبان پاکستان بوده است
پیر محمد ملازهی در ارتباط با این مساله که توافق بر سر آتش‌بس میان اسلام‌آباد با طالبان پاکستان چه تاثیرات امنیتی میتواند برای اسلام آباد به همراه داشته باشد؟، بر این باور است که مذاکره اخیر میان دولت پاکستان با گروه طالبان در این کشور با میانجی‌گری شبکه حقانی صورت گرفت. واقعیت امر این است که شبکه حقانی هم با پاکستان طالبان و هم با «آ اس آ» یعنی سازمان اطلاعات و امنیت پاکستان ارتباط بسیار نزدیکی دارد. بنابراین این اقدام را می‌توان در قالب هوشیاری پاکستان مورد ارزیابی قرار داد تا بتوانند تاثیرات روی کار آمدن طالبان در اقغانستان بر امنیت ملی خود را به گونه‌ای صحیح مدیریت کنند. با نگاه کردن مساله از این زاویه، می‌توان گفت که اکنون اسلام‌آباد به این مساله پی برده است که بعد از تصرف کابل توسط این گروه، دیگر شاهد فعالیت طالبانی نخواهیم بود که به آسانی بر اساس اهداف و منافع آنها گام بر دارد. همین نگرانی به نظر می‌رسد موجب توسل اسلام‌آباد به شبکه حقانی شود و توافق اخیر صورت بگیرد.
توافق اسلام‌آباد و طالبان پاکستان میتواند بازی‌ای خطرناک در سطح منطقه‌ای باشد
وی افزود: «در این ارتباط که ابن توافق میتواند چه تاثیری بر امنیت ملی پاکستان برجای بگذارد به طور مستقیم با نگاه پاکستانی‌های به مسائل امنیت منطقه‌ای ارتباط دارد. بدین معنا که هدف تحریک طالبان مشخص بوده و عبارت از این امر است که کشور پاکستان به بخشی از امارات اسلامی تبدیل شود. اگر توافقی میان دولت و طالبان پاکستان ایجاد شود که حکومتی دوفاکتو در چارچوب یک دولت اسلامی تشکیل شود، در این صورت معامله بسیار خطرناکی در ارتباط با نجات اسلام‌آباد از بحران و بازی‌ای خطرناک برای درگیر کردن کشورهای منطقه در رادیکالیسم اسلامی به وقوع خواهد پیوست اما بنابر این امر که هنوز چارچوب مذاکرات مشخص نیست، نمی‌توان با صراحت از محتوای توافق سخن به میان آورد و تاثیرات آن نیز تا حدودی نامشخص و مبهم خواهد بود.»
طالبان افغانستان در پی ایجاد توافق و مذاکره میان گروه تحریک و دولت پاکستان است
این کارشناس مسائل شبه‌قاره در ارتباط با مواضع دولت طالبان در افغانستان مبنی بر اینکه اجازه فعالیت و ورود گروه تحریک به مرزهای خود را نخواهد داد، تاکید کرد: «در اینکه طالبان با حمایت پاکستان به موقعیت و جایگاه کنونی در افغانستان دست پیدا کرده، تردیدی وجود ندارد. همچنین، در این موضوع نیز تردیدی وجود ندارد که هرگونه فعالیت گروه تحریک در پاکستان که با حمایت طالبان افغانستان صورت بگیرد، برای دولت اسلام آباد و نیز دولت طالبان در کابل مطلوب نخواهد بود. طالبان در وضعیت کنونی در پی یافتن راه‌حلی سیاسی برای توافق اسلام‌آباد با گروه تحریک است. در این چارچوب می‌توان اظهار داشت که طالبان در کابل امیدوار است که بتواند توافقی میان گروه تحریک و دولت طالبان به امضا برساند و از این طریق مناسبات میان کابل و اسلام‌آباد را افزایش بدهد.»
گفتگو و توافق در کانون برنامه گروه تحریک و دولت پاکستان قرار دارد
ملازهی در بخشی دیگر از گفته‌های خود تصریح کرد: «توجه به این مساله ضروری است که مجموعه طالبان افغانستان امکاناتی چندانی برای تاثیرگذاری بر شبکه حقانی و گروه تحریک پاکستان در اختیار ندارد. در واقع، می‌توان گفت هر اندازه قدرت شبکه حقانی در چارچوب دولت جدید افغانستان تثبیت شود، امکان همکاری و عدم فعالیت مخرب گروه تحریک در پاکستان نیز افزایش پیدا می‌کند. در مجموع به نظر می‌رسد گروه طالبان راه‌حلی منطقی را پیشروی گروه تحریک و دولت پاکستان قرار داده است.»
این کارشناس مسائل شبه قاره در پایان تاکید کرد: «به نظر می‌رسد حداقل در آینده نه چندان دور هیچ راه و مسیری جز توافق و گفتگو میان دولت پاکستان و گروه تحریک وجود نخواهد داشت. طالبان از نظر نظامی چنان قدرتی ندارد که بتواند همانند افغانستان معادلات را از طریق نظامی به نفع خود رقم بزند لذا به نظر می‌رسد اکنون اراده‌ای جدی برای گفتگو میان طرفین وجود دارد. در صورت توافق می‌توان حداقل در کوتاه مدت تداوم صلح را پیش‌بینی کرد اما در صورت عدم توافق میان طرفین امکان انجام عملیات انتحاری و آشوب‌سازی توسط این گروه وجود دارد.
