الوقت- بازدید غیر مترقبه بشار اسد از مسکو در سه شنبه گذشته، امروز به موضوع شماره یک رسانه‌های جهانی تبدیل شده است. در حالی بشار اسد با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و سرگئی لاوروف و سرگئی شویگو وزیران امور خارجه و دفاع روسیه ملاقات کرد که بسیاری از کارشناسان کشور های گوناگون براین نکته اشاره داشته اند که در این مذاکرات علاوه بر ارزیابی وضعیت کنونی سوریه، چشم انداز احیا و بازسازی این کشور در دوره پس از جنگ نیز بررسی شده است.
گفتنی است روابط دولت‌های سوریه و روسیه پیشینه تاریخی زیادی داشته و دمشق و مسکو از همان دوران جنگ سرد به‌عنوان متحدان استراتژیک هم شناخته می‌شدند و روابط سیاسی بسیارنزدیکی با یکدیگر داشتند و همواره دیدارها و ملاقات‌های زیادی بین سران و مقامات این دو کشور صورت می‌گرفته است. همچنانکه پس از شروع بحران سوریه و جنگ داخلی این کشور نیز این روابط همچنان پابرجا بود و مقامات روسی مانند سرگئی لاوروف وزیر امورخارجه روسیه به دمشق سفرهای متعددی داشته‌اند.
اما در شرایط فعلی به‌نظر می‌رسد که سفر بشار اسد به مسکو دو دلیل مهم می‌تواند داشته باشد.
دلیل نخست به نقشی باز می‌گردد که روسیه در سوریه برعهده گرفته است. به نحوی که روس‌ها فضای جدیدی را برای تاثیرگذاری در مسائل خاورمیانه به‌ویژه سوریه به وجود آورده‌اند؛ نقشی که عملا در یک ماه گذشته معادلات بین‌المللی را درباره سرنوشت بشار اسد تغییر داده است و طبیعتا بشار اسد در بخش اول تلاش خواهد کرد بر این تاثیر‌گذاری‌ها عمق بیشتری بخشیده و در تحولات میدانی سوریه به هماهنگی بیشتری با روسیه دست یابد. این مهم برای سوریه که اکنون جز ایران و روسیه متحد دیگری ندارد بسیار حائز اهمیت است.
اما دلیل دوم این سفر می‌تواند پیام مهمی برای جبهه غربی و عربی مخالف بشار اسد که خواهان برکناری وی هستند داشته باشد. اسد با انجام این سفر درصدد اعلام این پیام است که همچنان به‌عنوان رئیس‌جمهور سوریه می‌تواند سفرهای دیپلماتیک انجام داده و نشان دهد که برخلاف تبلیغات کشورهای غربی و عربی چندان هم منزوی نشده است.
بنابراین درحالی‌که اختلافات جدی بین آمریکا و روسیه بر سر ماندن یا نماندن بشار اسد در آینده سوریه وجود دارد، این سفر می‌تواند پیامدهای مهمی را برای آینده بشار اسد و سوریه رقم بزند و نشان دهد که روسیه بر سر ماندن بشار اسد در قدرت، همان موضع پایدار خود را حفظ کرده است.موضعی که با حضور نظامی‌اش‌درصدد تثبیت آن است.
از سوی دیگر، کشورهای غربی و عربی که از زمان آغاز درگیری‌های داخلی در سوریه تمایل داشتند بشار اسد از کشور خارج شده و دیگر بازنگردد با شکست مواجه شدند، چرا که این سفر مشخص کرد که بشار اسد تحت حمایت روسیه به مرحله‌ای رسیده است که می‌تواند از کشور خارج شده و بدون انجام هرگونه کودتایی در دمشق دوباره به سوریه بازگردد. براین اساس باید گفت که برخلاف تصورات، انجام کودتا در سوریه پس از خروج بشار اسد چندان محتمل نیست، و احتمالا بخشی از حاکمیت سوریه که تصور می‌شد بتوانند پس از خروج اسد در کودتایی به حکومتش پایان دهند قدرتمند نیستند.
در واقع، بازیگران منطقه‌ای و غربی بحران سوریه که خواهان برکناری کامل بشار اسد از بحران بودند؛ اکنون مشاهده می‌کنند که نه‌تنها اسد سقوط نکرده است، بلکه درحال انجام نمایشی دیپلماتیک برای اعلام عدم انزوایش است؛ موضوعی که می تواند بیش از پیش به عصبانیت این گروه دامن زده و آنها را ناامیدتر از گذشته نماید.
شعیب بهمن
