الوقت- از تجارت اسلحه به عنوان بزرگترین تجارت جهانی یاد می‌شود. آمار موسسه آکسفام از رقم 360 میلیارد دلاری تجارت سلاح در سال 2019 خبر می‌دهد. در این میان سهم خاورمیانه از تجارت جهانی سلاح در ۵ سال گذشته ۶۱ درصد بیشتر از پنج سال قبل از آن بوده است. ایالات متحده امریکا همچنان تامین کننده اصلی سلاح در سراسر جهان است و عربستان سعودی با قرار گرفتن در رتبه سوم بیشترین هزینه‌های نظامی جهان طی سالهای اخیر به مشتری عمده فروشندگان سلاح تبدیل شده است.
با این حال مقامات عربستان سعودی اعلام کرده اند که قصد دارند تا در سالهای آینده خود به تولید کننده سلاح تبدیل شوند و وابستگی خارجی را کاهش دهند. احمد بن عبدالعزیز الاحلی، رئیس اداره صنایع نظامی (GAMI) ، در یک کنفرانس خبری در نمایشگاه صنایع دفاعی ابوظبی امارات گفت این پادشاهی قصد دارد هزینه‌های تحقیق و توسعه نظامی (R&D) را از 0.2٪ به حدود 4٪ هزینه نظامی تا سال 2030 افزایش دهد.
بر اساس طرح چشم‌انداز عربستان 2030 که از سوی محمد بن سلمان ارائه شده است، ریاض قصد دارد صنایع نظامی عربستان سعودی (SAMI) را به یکی از 25 پیمانکار دفاعی برتر جهان تا سال 2030 تبدیل کند.
الاحلی روز شنبه گفت عربستان سعودی در دهه آینده بیش از 20 میلیارد دلار در صنعت نظامی داخلی خود سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
همچنین به عنوان بخش دیگری از اهداف نظامی در سند چشم‌انداز 2030، وزارت دفاع عربستان سعودی با صدور اطلاعیه ای به زنان اجازه پیوستن به نیروهای نظامی و مسلح را داد.
اهداف عربستان
هزینه‌های نظامی عربستان سعودی طی سالهای اخیر بویژه به واسطه جنگ در یمن به شدت افزایش یافت و به بار گرانی بر دوش اقتصاد نفتی این کشور تبدیل شد. منابع سعودی نامحدود نیستند ، خصوصاً با توجه به کمبود درآمد حاصل از پایین بودن قیمت نفت و کاهش شدید درآمدهای گردشگری و حج به دلیل شیوع ویرروس کرونا اقتصاد عربستان با مشکلات جدی دست به گریبان می‌باشد. به نظر می‌رسد که حکام سعودی به این نتیجه رسیده‌اند که با روند کنونی قادر به تقبل هزینه جنگ‌های بزرگی که به صورت مستقیم (یمن) و غیرمستقیم (سوریه، لیبی) در سالهای اخیر درگیر آنها بوده‌اند، نخواهند بود.
محمد بن سلمان در بهار 2017 به مناسبت تاسیس SAMI گفت: "این شرکت تلاش خواهد کرد تا کاتالیزور اصلی باشد که50 درصد کل هزینه های نظامی دولت را تا سال 2030 بومی‌سازی کند."
هدف ریاض این است که تا سال 2030 صنایع نظامی عربستان سالانه 14 میلیارد ریال یا 3.7 میلیارد دلار درآمد کسب کند.
در حال حاضر صنایع نظامی عربستان هدف خود را بر تولید موشک ، موشک هدایت شونده ، هواپیماهای بدون‌سرنشین ، مهمات و وسایل نقلیه زمینی است کرده است.
مطمئناً عربستان برای پیشبرد این هدف ابتدا به کسب تکنولوژی و انتقال فناوری از شرکت‌های خارجی می‌اندیشد، یعنی راهی که پیش از این امارات متحده عربی شروع کرده است.
در حال حاضر امارات متحده عربی در توسعه صنعت دفاعی مستقل، از عربستان سعودی پیشی گرفته است. طی 5 سال گذشته، ابوظبی سالانه به طور متوسط 23.4 میلیارد دلار در بخش نظامی سرمایه گذاری کرده است. در سال 2005 ، این رقم تنها 9.4 میلیارد دلار بود.همچنین نمایشگاه بین المللی صنایع نظامی دو سالانه ابوظبی (IDEX) به یکی از نمایشگاه های بزرگ اسلحه در جهان تبدیل شده است.
عربستان نیز برای این منظور گسترش فعالیت‌های مشترک با شرکت های دفاعی خارجی مانند غول های تسلیحاتی بوئینگ ، لاکهید مارتین ، ریتون و جنرال دینامیکس را در دستور کار قرار داده است.
در سال 2016 یک شرکت متعلق به آفریقای جنوبی در امر مهمات‌سازی به اسمRheinmetall Denel Munition (RDM) - کارخانه مهمات سازی را در الخرج ، در جنوب شرقی ریاض احداث کرد که هدف آن تولید روزانه 300 توپ و 600 گلوله خمپاره برای نیروهای مسلح سعودی و همچنین صادرات آن بود.
در وضعیت جدید نیز صنایع نظامی عربستان سعودی (SAMI) روز یکشنبه از امضا توافقی با شرکت آمریکایی "لاکهید مارتین" خبر داد.
SAMI در بیانیه‌ای اعلام کرد: سرمایه‌گذاری مشترک با هدف توسعه قابلیت‌های بومی‌سازی از طریق انتقال فناوری و آموزش اتباع سعودی برای تولید و ارائه خدمات به نیروهای مسلح پادشاهی انجام شده است.
لاکهید مارتین از جمله پیمانکارانی است که در پروژه نصب سامانه دفاع موشکی با ارتفاع زیاد (THAAD) به ارزش 15 میلیارد دلار در عربستان سعودی مشارکت داشته است که بخشی از توافق مهم تسلیحاتی بود که در سال 2017 توسط دونالد ترامپ امضا شد.
اما از بعدی دیگر هدف عربستان از انجام این توافقنامه و به طور کلی اعلام تشدید تلاش‌ها برای تولید سلاح در داخل را مرتبط با افزایش فشارهای کاخ سفید بر عربستان برای پایان دادن به جنگ یمن دانست. در اوایل این ماه دولت جو بایدن اعلام كرد كه به پشتیبانی از عملیات تهاجمی عربستان سعودی در جنگ ویرانگر یمن پایان می‌دهد. دولت بایدن همچنین اعلام کرد که در حال بررسی تداوم فروش سلاح به عربستان است.
این خبر برای سعودی‌ها بسیار شک‌آور بود چرا که تداوم عملیات نظامی در یمن طی 6 سال گذشته عمدتاً با حمایتهای سیاسی و تسلیحاتی غربی امکانپذیر بوده است و لذا قطع این حمایت‌ها به معنای در منگنه قرار گرفتن ریاض برای پیشبرد عملیات در برابر یمنی‌هایی است که از لحاظ توان نظامی به هیچ عنوان با اوایل جنگ قابل مقایسه نیستند.
