پایگاه تحلیلی الوقت - میزگرد کارشناسی و تخصصی موسسه اندیشه سازان نور به مناسب «سالروز مقامت اسلامی» برگزار شد.
این نشست با حضور کارشناسان منطقه‌ای و غرب آسیا به بررسی ابعاد مختلف «گروه‌های مقاومت» در منطقه پرداخت.
بخش اول نشست: تبیین مفهوم مقاومت
در ابتدای این نشست «سعدالله زارعی»، مدیر موسسه مطالعاتی اندیشه سازان نور با خوش آمد گویی به کارشناسان و شرکت کنندگان، ابعاد مختلف مقاومت در منطقه را مورد بررسی قرار داد.
دکتر زارعی در این نشست با تعریف مقاومت، معنای آن را بسیار وسیع دانست.
به گفته زارعی، مقامت امروزه دارای نشانه ها، شناسنامه، مدنیت و مبتنی بر رشد و حرمت انسانی است.
مدیر موسسه مطالعاتی اندیشه سازان نور در این ارتباط گفت: مقاومت امروزه در حال توسعه برای ایفای نقش فراتر از منطقه است و جممهوری اسلامی ایران عضوی از مقاومت است و از سوی دیگر مقاومت نشات گرفته از جمهوری اسلامی به شمار می رود و رهبری مقاومت نیز به نوعی در جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. مقاومت امروزه به مرز کشورهای مخالف، از جمله آمریکا به عنوان دشمن اصلی نزدیک شده است و این موضوع بسیار قابل توجه است.
در ادامه این نشست، آقای «حسن کاظمی قمی»، کارشناس مسائل منطقه و سفیر سابق ایران در عراق در ارتباط با مقاومت اظهار داشت:
امروز خاورمیانه مرکز تحولات سیاسی و ژئوپلیتیک است که تاثیر خود را بر آینده نظام بین الملل می گذارد و با توجه به اهمیت غرب آسیا، مسائل این منطقه می تواند در شکل دهی به نظام جدید بین الملل دارای تاثیرات عمیق باشد. از سوی دیگر امروزه محدوده جغرافیای مقاومت تنها محدود به جمهوری اسلامی ایران نیست و از شمال آفریقا تا یمن تا... ادامه دارد.
به گفته کاظمی قمی، امروزه تحولات بین المللی شامل تقابل جبهه مقاومت و مخالفان مقاومت است و این موضوع بسیار حائز اهمیت است و همه فشارهای استکباری علیه ایران با توجه به همین مخالفت‌ها علیه مقاومت صورت می گیرد.
سفیر سابق ایران در عراق در ادامه افزود: تحریم‌ها و فشارها علیه ایران ناشی از برملا کردن طرح دشمن است، اگرچه مسیر جمهوری اسلامی ایران هر روز بالنده تر می شود و اقتدار منطقه‌ای ایران به روشنی خود را در سطح بین الملل نشان داده و کشورهای بزرگ اقتصادی دنیا امروزه آمادگی دارند علی رغم تحریم‌های آمریکا اما با ایران وارد تعامل شوند و این نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران عنصری سازنده و تعیین کننده است که این شرایط ناشی از وجود مقاومت در ایران است.
کارشناس مسائل منطقه همچنین اظهار داشت: رهبری نیز بر مقاومت تاکید دارد و مقاومت را الگو می دانند و همین مسیر مقاومت را بعد از ایران در عراق، یمن، فلسطین و سوریه نیز می بینیم. فلسطین پیروزی‌های خود را پس از پیگیری راه مقاومت بدست آورد. فلسطین درمراحل پیشین سازش همه دستاوردهای خود را از دست داد، اما وقتی مقاومت را دنبال کرد توانست غزه را بگیرد.
سفیر سابق ایران در عراق ابعاد مختلف مقاومت در کشورهای منطقه را تبیین کرد و در این ارتباط گفت: در مورد عراق هم مقاومت در برابر اشغالگر توانست عراق را از این تنگاناها عبور دهد و در سوریه از سال 2011 تا امروز، همه جبهه استکبار از جریان تروریسم حمایت می کرد و همه مرزها برای حمایت از تروریسم از سوریه باز شدند، اما در نهایت مقاومت توانست در سوریه پیروزی بدست آورد و این مسیری است که ابتدا از ایران شروع شد.
به گفته کارشناس مسائل منطقه، در لبنان نیز مقاومت بسیار بالنده بوده و در جریان تجاوز علیه لبنان در جنگ 33 روزه 2006، مقاومت 33 روزه لبنانی ها توانست دکترین امنیتی رژیم اشغالگر صهیونیستی را بهم بزند. در یمن نیز عربستان نتوانست به اهداف خود دست یابد، چون مقاومت در دست نیروهای یمنی بود و امروزه انصارالله به عنوان بازیگری مشروع در صحنه منطقه و بین الملل ایفای نقش می کند و دولت نجات ملی را تشکیل داد و رئیس جمهور فراری آن امکان بازگشت ندارد و امروز چسبندگی روابط ایران و یمن علی رغم مخالفت و ممانعت آمریکا دیده می شود.
کاظمی قمی در ادامه در ارتباط با مقاومت در عراق نیز به خروج نیروهای آمریکایی از عراق اشاره کرد و گفت: خروج آمریکا از عراق با توجه به مصوبهپارلمان قطعی است.
کارشناس مسائل منطقه در عین حال افزود: مقاومت به معنی هرج و مرج نیست، بلکه مقاومت برآمده از نظم و قدرت مردم و حشدالشعبی برآمده از قدرت مردم است و وقتی این قدرت در عرصه میدانی بروز پیدا می کند، تروریست و اشغالگر مجال حضور ندارد و به همین خاطر مقاومت طرح نامشروع آمریکا در منطقه را به هم ریخت. اگر در عراق و سوریه جنگ گروه‌های تکفیری برای تفکیک و ایجاد انشقاق بود، اما با مقاومت این طرح‌ها شکست خورد و دولت‌های مقاومت مانند دولت سوریه برجای ماندند. امروز جبهه مقاومت در لبنان قابل مقایسه با قبل از سال 2006 نیست و امروزه سید مقاومت خیلی صریح به دشمن نسبت به هرگونه تجاوزگری هشدار می دهد.
به گفته کاظمی قمی، امروزه الگوی مقاومت که فرمانده شهید آن، سردار سلیمانی بود، در هرجا که وارد شد، پیروزی بدست آورد و حفظ آن بسیار مهم است.
در ادامه این نشست، «حسین اکبری»، کارشناس مسائل منطقه و سفیر سابق ایران در لیبی در ارتباط با مقاومت عنوان داشت:
پس از رحلت امام ما شاهد حادثه بوسنی و هرزگوین بودیم و اگرچه تلاش هایی علیه مقاومت و مسلمانان شد، اما مسلمانان در آن جغرافیا ماندند و به قول کارشناسان اگر حضور ایران نبود، سرنوشت تحولات نامعلوم بود.
اکبری در ارتباط با ابعاد تبیینی مقاومت گفت: امروزه گفتمان مقاومت پس از فروپاشی شوروی در مقابل دشمنان ایستادگی کرده و گفتمان لیبرال دموکراسی دچار شکست در برابر مقاومت شده است. در حالی که جریان سلطه گر به دنبال سلطه بر ملت ها هستند، اما ملت ها بدنبال استقلال و مقابله با اشغالگری هستند از جمله در طول تاریخ کشورهای مختلفی حتی در غرب استقلال خود را جشن می گیرند و لذا استقلال امری فطری و طبیعی است که انسان‌ها به دنبال آزادی و مبارزه با سلطه گری و اشغالگری است و مقامت مبتنی بر این ارزش‌های فطری است.
به گفته اکبری، امروزه مقاومت به عنوان جریانی چالش گر در حوزه قدرت نرم توانسته ایفای نقش کند و در حوزه قدرت سخت نیز در حوزه‌های مختلف جغرافیایی دستاوردهای مقاومت بسیار قابل توجه در مقایسه با نظام سلطه بوده است، اگرچه نظام سلطه ابزارهای مختلفی از جمله سازمان های بین المللی را در اختیار دارد، اما دستاوردهای مقاومت بسیار قابل توجه بوده است و جبهه استکبار دستاوردی نداشته است.
به گفته اکبری، مقاومت توانسته این امید را در دل ملت‌ها زنده کند تا بتوانند در مقابل سلطه گری ایستادگی کند.
سفیر سابق ایران در لیبی همچنین در تعریف مقاومت اظهار داشت:هر کشوری که امروزه در دنیا فارغ از هر دین و مکتبی، اگر به دنبال استقلال سیاسی و فرهنگی باشد، بخشی از جبهه مقاومت است.
بخش دوم نشست: دستاوردهای مقاومت
کاظمی قمی، کارشناس مسائل منطقه در بخش دیگری از این نشست به دستاوردهای مقاومت اشاره کرد و در این ارتباط گفت:
باید توجه داشت که آمریکا حاضر به مذاکره برد-برد نیست و این بر همه ناظران بی طرف ثابت شده است. از سوی دیگر، اگر آمریکا به هر بهانه ای با ایران بدنبال مذاکره باشد، این نشان دهنده این است که جمهوری اسلامی ایران، دولتی قدرتمند بوده است که آمریکا حاضر به مذاکره با آن شده است، لذا وقتی آمریکا خواستار مذاکره می شود، یعنی ایران دارای اقتدار و نفوذ است، چون اگر اقتدار ایران نبود، آمریکا خواستار مذاکره نمیشد.
کاظمی قمی در ادامه گفت: از سوی دیگر، آمریکا هیچگاه به تعهداتش پای بند نبوده است و نه فقط در برجام بلکه این عدم پای بندی در دیگر توافقات بین المللی هم دیده شده است و توافقات با آمریکا همیشه بر علیه ملت‌ها بوده است. با این حال نمی توان گفت هزینه مقاومت بیشتر از هزینه سازش است و این مقایسه صحیح نیست، چون سازش همه دارایی و سرمایه ملت ها را می گیرد، اما در مقاومت با وجود برخی هزینه‌ها، اما این هزینه‌ها سرمایه گذاری برای ملت‌هاست و مسیری که شهدا و رهبری نظام در راستای مقامت ایجاد کردند، مسیری است که امروزه در سراسر جهان دیده می شود و مقاومت محدود به جمهوری اسلامی نیست و می توان در آمریکایی لاتین، آفریقا و دیگر مناطق مقاومت را دید که همگی بر حمایت از مستضعفان تاکید دارد و این همان مسیری است که بنیادش را امام راحل (ره) پایه گذاری کرد.
به گفته کاظمی قمی، امروزه اگر ونزوئلا دست دوستی به سمت ایران دراز می کند، چون می داند ایران حامی واقعی ملت‌های مستقل است و آینده نظام بین الملل بر ارکان مختلفی است که از جمله یکی از ارکان آن نظام مقاومت است که جمهوری اسلامی ایران باید در این ارتباط برنامه ریزی و نگاه بلندمدتی داشته باشد.
در ادامه نشست، حسین اکبری، در ارتباط با دستاوردهای مقاومت گفت:
در دنیا اشکال مختلفی به تحولات نگاه می شود، از جمله نگاه لیبرال دموکراسی که برای حل مشکلات انسان ها ادعاهایی دارد و برخی نظریات سازش که در موضوع فلسطین، مبارزه را رد می کرد، اما نظریه امام مبتنی بر قرآن بود و به این معناست که هرجا مستضعفی بود باید از آن دفاع کرد و هرجا مستکبری بود باید با آن مقابله کرد و شعار اصلی مقاومت هم همین شعار امام است.
امروزه ما روابط بین الملل داریم که در این روابط بین الملل، کشورها اگر از قدرت برخوردار داشته باشند از حقوق بین الملل برخوردار خواهند بود و اگر قدرت نداشته باشند از حقوق بین الملل برخوردار نمی شوند.
جهان اسلام نیز به دلیل شرایط پس از جنگ جهانی دوم مناطقی از آن اشغال شد و نتیجه این اشغال در حال حاضر در برخی مناطق خاورمیانه دیده می شود، از جمله جنایاتی که علیه ملت فلسطین می شود، اما متاسفانه در روابط بین الملل حقوقی برای فلسطین قائل نمی شوند، چون قدرت ندارد.
همچنین سوالی این است که آمریکا تا کجا به تجاوزگری خود ادامه خواهد داد و نقطه توقف آمریکا کجاست؟ این در حالی است که هرچه بیشتر در برابر آمریکا سازش شود، تجاوزگری آمریکا نیز بیشتر خواهد شد.
سفیر سابق ایران در لیبی در ارتباط با رفتار کشورها در نظام بین الملل همچنین گفت:
در حال حاضر دنیا به چهار گروه تقسیم می شود:
کشورهای سلطه گر مانند آمریکا، کشورهای سلطه پذیرمانند کشورهای عربی خلیج فارس و کشورهای سلطه ستیز مانند کشورها و گروه های مقاومت و در نهایت کشورهای خنثی که بخش قابل توجهی از کشورهای دنیا در این گروه قرار دارند.
به گفته اکبری، کشورهای سلطه پذیر، مانند عربستان سعودی، بیش از یک هزار میلیارد دلار و یا بیشتر پول و خدمات در اختیار غرب قرار داده تا امنیت سعودی ها تامین شود، اما این کشور در مقابل ضعیف ترین کشور مانند یمن نتوانست امنیت خود را تامین کند. لذا سلطه گرها به سلطه پذیرهایی مانند عربستان نگاه ابزاری دارد و کسانی که سازش در برابر سلطه گرها را پذیرفته اند، در واقع استقلال و امنیت خود را داده‌اند و در واقع همه چیز خود را واگذار کرده‌اند و سازش همان سلطه پذیری است که از سوی سلطه گران طراحی شده است، اما مقاومت آن قدر توسعه یافته که مستقیم در برابر سلطه گرها مقابله می کند.
کارشناس مسائل منطقه همچنین افزود: شهید سلیمانی به عنوان نمادی از مقاومت به شمار می رود، بن سلمان و عربستان نماد سلطه پذیری است و آمریکا نماد سلطه گری فعلی در روابط بین الملل است.
بخش سوم نشست: تحولات لبنان و جبهه مقاومت
بخش سوم این نشست در ارتباط با تحولات اخیر در لبنان با توجه به انفجار بزرگ بیروت و همچنین استعفای اخیر دولت این کشور بود.
در این ارتباط، حسن کاظمی قمی، سفیر سابق ایران در عراق گفت:
در روان شناسی تحولات لبنان پس از انفجار بزرگ بندر بیروت، لازم است تا نگاهی به تحولات و مواضع داشته باشیم، تا بتوانیم به برخی ابهامات پاسخ داد.
به گفته کاظمی قمی، پس از انفجار یکی از مسائلی که در لبنان مطرح شد، تغییر نظام سیاسی در لبنان بود. رئیس جمهور یک کشور غربی به لبنان آمد و در شرایطی که مردم در وضعیت سختی هستند و نیاز به امدادرسانی دارند، رئیس جمهور فرانسه مدعی تغییرات سیاسی می شود و تهدید کرد که اگر لبنانی ها این کار را انجام ندهند، خودش این کار را انجام خواهد داد که خود این موضع گیری نوعی مداخله جویی بود.
سفیر سابق ایران در عراق افزود: مسئله دوم حمله به فشار و فشار بر دولت برای استعفا بود و مسئله دیگر نیز فضاسازی رسانه‌ای علیه جبهه مقاومت با هدف فشار بر جبهه مقاومت بود. لذا اتفاق دیگری که پس از این انفجار صورت گرفت، متهم کردن جبهه مقاومت بود. مجموع این تحولات نشان دهنده فشار بر روی حزب الله لبنان است و موضع گیری ها این موضوع را نشان می دهد. لذا پس از انفجار بیروت جهت گیری ها علیه جبهه مقاومت در لبنان صورت گرفت و این همان چیزی است که صهیونیست‌ها می خواستند.
کارشناس مسائل منطقه همچنین افزود: دبیرکل حزب الله لبنان خواستار تحقیقات مستقل از سوی موسسات داخلی لبنان و اولویت امدادرسانی به مردم و عدم سیاسی کردن موضوع است و این موضع گیری دبیرکل حزب الله در مقابل مواضعی است که خواستار تحقیقات بین المللی می باشد. لذا امروزه باید در لبنان تلاش کرد تا همسو با راهبرد سیدحسن نصرالله پیش رفت و موضع جمهور اسلامی ایران نیز در همین مسیر است و در جریان این حوادث نباید جبهه مقاومت تضعیف شود و سید حسن نصرالله نیز در سخنان خود تاکید کرد که جبهه مقاومت نگران نباشد، بلکه آمادگی خود را حفظ کند.
در ادامه نشست نیز، حسین اکبری، سفیر سابق ایران در لیبی اظهار داشت:
جمعیت لبنان با آوارگان فلسطینی ساکن در این کشور حدود 5 میلیون نفر است، اما جمعیت لبنانی های خارج از این کشور 12 میلیون نفر است و این لبنانی ها سرمایه زیادی را به لبنان باز می گردانند. از سوی دیگر لبنان دارای موقعیت استراتژیک است و از همیشه طی دهه های گذشته دولت های لبنان، دولتی آمریکایی بوده‌اند و دولت «حسان دیاب» تنها دولت مستقل در این کشور بود.
به گفته اکبری، همچنین دستاورد دولت حامی آمریکا 140 میلیارد بدهی است، اما دولت دیاب تلاش داشت تا مستقل عمل کند ولی تحت فشار قرار گیرد. در ارتباط با بندر بیروت نیز تا 12 مایل آن در کنترل و گشت زنی آمریکا و فرانسه بوده و بعد از آن هم صهیونیست‌ها حضور داشتند، اگرچه تلاش برای اتهام زنی به حزب الله است.
سفیر سابق ایران در لیبی در ارتباط تحولات اخیر لبنان گفت: آمریکا تحریم‌ها و فشارها علیه لبنان را آغاز کرده است، اگرچه به مانند سوریه و عراق، در لبنان نیز آمریکا به نتیجه نخواهد نرسید و شرایط فعلی ادامه روند فشاری است که از سوی غربی ها علیه حزب الله آغاز شده است. درباره استعفای نخست وزیر هم باید توجه داشت که با وجود استعفای نخست وزیر، اما قدرت حزب الله به میزانی است که می تواند از هر تهدیدی جلوگیری کند و لذا لبنان به سمت جنگ داخلی نخواهد رفت.
به گفته اکبری، ادامه اغتشاشات در لبنان با وجود روی کارآمدن دولت نزدیک به غرب محل تردید است و احتمالا غرب پس از اغتشاشات راه های دیگری برای فشار به حزب الله دنبال خواهد کرد. امروزه حزب الله در لبنان بیشترین حامی و طرفدار را دارد و در صورت نظرسنجی بدون شک، حزب الله بیشترین آرا را به دست خواهد آورد. همچنین اقتدار حزب الله در برابر صهیونیست‌ها، نوعی غرورآفرینی را برای لبنانی‌ها ایجاد می کند.
در ارتباط با چشم انداز آتی لبنان نیز، اکبری گفت: چشم انداز آتی لبنان به سمتی می رود که مخالفان به دنبال شرایطی برای فشار بر حزب الله خواهند بود، چون تا کنون توطئه ها علیه حزب الله کارساز نبوده است ودر عین حال حزب الله لبنان هر روز قدرت بیشتری به دست آورده و با توجه به قدرت حزب الله، دیگر بازیگران لبنان مجبورند جایگاه حزب الله در لبنان در نظر داشته باشند، همان گونه که رئیس جمهور فرانسه که به لبنان سفر کرد، هیچ گونه موضع گیری علیه حزب الله دنبال نکرد.
در پایان نشست نیز سعدالله زارعی در ارتباط چشم انداز آتی لبنان گفت:
غربی ها در حال حاضر با خلا قدرت در لبنان روبرو شده‌اند و سیستم سیاسی قدیم با حضور سعدحریری و جعجع مشروعیت خود را از دست داده و آن ها متهم اول فساد در لبنان هستند. از سوی دیگر جریان فعلی معترض در لبنان از آن جا که وابسته به همان جریان مخالف از جمله جعجع هستند، جایگاهی ندارد و فرانسه روی این جریان نیز نمی تواند روی این جریان حساب باز کند.
به گفته مدیر موسسه مطالعاتی اندیشه سازان نور، دیاب با استعفای خود، فرصتی را ایجاد کرد، چون از یک طرف با اعلام استعفا از تیررس معترضان خیابانی خود را خارج کرد، اما همزمان دولت به صورت دولت موقت قدرت را در اختیار دارد و می تواند اوضاع را مدیریت کند.
به گفته کارشناس مسائل منطقه، در حال حاضر حزب الله لبنان سه سناریوی پیش رو دارد:
نخست انتخابات زودهنگام : در حالی که قدرت در لبنان تقسیم شده است، انتخابات چاره کار به نظر نمی رسد، اما حزب الله با انتخابات و قدرت مردم مشکلی ندارد.
گسترش قدرت ارتش: حزب الله بر گسترش قدرت ارتش تاکید دارد و حزب الله تلاش دارد تا روی صلاحیت ارتش تاکید کند و ارتش می تواند پرونده انفجار را مدیریت کند.
موضوع فساد: در این موضوع نیز از آن جا که انفجار بزرگ بیروت به دلیل فساد بود، حزب الله بر مبارزه با فساد تاکید دارد.
به گفته زارعی، در عین حال می توان انتظار خشونت بیشتر در اعتراضات آتی در لبنان را داشت و ممکن است که عملیات‌های ترور نیز جریان داشته باشد که عمده این عملیات‌های در مناطق خاصی از بیروت خواهد بود که این جریان ترور به ضرر اعتراضات خواهد بود و جمعیت معترضان را تقلیل خواهد داد و ممکن است مسیر آتی در لبنان فرسایشی شود، اگرچه انتخابات پارلمانی می تواند فضایی جدید را در لبنان ایجاد کند.
کارشناس مسائل منطقه همچنین در پایان افزود: در شرایط فعلی می توان انتظار داشت مقاومت لبنان متحمل هزینه‌هایی شود، چون کسانی به دروغ پردازی تبلیغاتی علیه حزب الله لبنان خواهند داشت، اما از آن جا که ما شاهد جریانات باثبات پایدار در لبنان هستیم، این جریان ها صلاحیت های خود را نشان خواهند داد و با مدیریت منسجم تحولات فعلی، دچار بحران نخواهند شد و اطمینان خاطر سید حسن نصرالله از این که حزب الله دچار آسیب نخواهد شد، برپایه همین موقعیت مقاومت است. باید توجه داشت که با یک رویداد و حادثه همه چیز از میان نمی رود و نسبت به برخی حوادث نباید خیلی زود نگران شد. مقاومت در عین حال خواستار آرامش در لبنان است و به دنبال پرهیز از سیاسی کاری در تحقیقات انفجار بیروت است و در مقابل مخالفان و غربگرایان متمایل به هرج و مرج و تداوم اعتراضات حتی به صورت خشونت آمیز هستند.
