الوقت- اکنون پس از شهادت سردار قاسم سلیمانی که اسطوره شکست‌ناپذیر جبهه مقاومت در مبارزه با تروریسم و قهرمان ملی ایرانیان در حفظ امنیت کشور در شرایط طوفان زده کنونی منطقه از توطئه‌های متعدد خارجی بود، پرسش اساسی افکار عمومی این است که واکنش ایران به تروریسم دولتی آمریکا چه خواهد بود؟
از روز گذشته با انتشار خبر شهادت ناجوانمردانه سردار سلیمانی، مقامات مختلف ایرانی و حتی رهبران جنبش‌ها و گروه‌های مختلف مقاومت نسبت به واکنش تلافی‌جویانه به این جنایت تاکید داشته اند. در مهمترین موضعگیری بعد از تهدید مقام معظم رهبری به انتقام سخت، شورای عالی امنیت ملی ایران در بیانه ای تهدیدآمیز اقدام آمریکا را بزرگترین اشتباه استراتژیک آنها در منطقه دانست و از انتقام دردناک در زمان مناسب خبر داد. در این شرایط میتوان از گزینه‌های متعدد و محتمل در دسترس ایران برای ضربه زدن به منافع آمریکا سخن گفت.
حمله سریع و رویارویی نظامی
آمریکا در قطر، عربستان سعودی، کویت، بحرین، امارات و عمان 21 پایگاه نظامی در اختیار دارد که بزرگترین مراکز تامین و تجهیز ارتش آمریکا در منطقه محسوب می‌شوند. از طرف دیگر ناوها و ناوچه‌های آمریکایی در خلیج فارس و دریای عمان حضور دارند که در مجموع اهداف قابل دسترسی برای توان موشکی گسترده ایران در منطقه هستند و ایران می تواند به راحتی با هدف قرار دادن این پایگاه‌ها ضربه سنگینی به توان نظامی آمریکا در منطقه وارد سازد. طبیعتاً دست زدن به این اقدام می تواند احتمال رویارویی نظامی میان دو کشور را به شدت افزایش دهد. اگرچه ایران جنایت آمریکا در ترور شهید سلیمانی را به معنای کشیدن ماشه جنگ از سوی آمریکا برآورد می کند اما به نظر می رسد که تهران بدون بررسی دقیق گزینه‌ها از انجام اقدام تلافی جویانه احساسی خودداری کند. در این راستا تهران دو شاخصه اصلی را برای انجام عملیات علیه نیروهای آمریکایی مد نظر دارد نخست موفقیت آمیز بودن و دوم مدیریت و مهارتبعات.
در تیررس قرار دادن مقامات آمریکایی
پس از ترور سردار سلیمانی و اعضا حشدالشعبی عراق وزارت خارجه امریکا در بیانیه‌ای از همه اتباع خود در عراق خواست سریع‌تر خاک این کشور را ترک کنند. کارکنان امریکایی در شرکت‌های نفتی عراق از این کشور خارج شده‌اند و سفارتخانه امریکا در بغداد هم تخلیه شد. آمریکا فهمیده است که عراق برای هیچ آمریکایی امن نیست. خشم ملت عراق از دخالت ها و جنایات آمریکا در حال فوران کردن است. تا پیش از حملات اخیر نیز مقامات آمریکایی در خفای کامل به عراق و حتی افغانستان سفر می کردند و بعضاً به دلیل نگرانی های امنیتی تنها در پایگاه های نظامی خود حاضر به دیدار با مقامات این کشورها می شدند. اکنون اما شرایط برای حضور مقامات آمریکایی وخیمتر نیز خواهد شد و با دست زدن به تروریسم دولتی، انتقام گیری از فرماندهان نظامی و مقامات سیاسی آمریکایی به دفاعی مشروع و پاسخی متناسب تبدیل شده است چنانکه استفان والت استاد آمریکایی دانشگاه و نظریه پرداز مطرح روابط بین الملل در توئیتر خود عملیات تروریستی ارتش آمریکا را به مثابه ترور یکی از اعضای ستاد مشترک ارتش آمریکا، قائم مقام وزیر خارجه یا مدیر اطلاعات برآورد کرد. بنابراین با توجه به اینکه ایران بر حق پاسخگویی متناسب با اقدام آمریکا برای خود پافشاری میکند و همچنین قدرت پهبادی برتر منطقه است چنین اقدامی می تواند یکی از گزینه های ایران تلقی شود.
واکنش غیرمستقیم؛ استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای مقاومت
گزینه دیگر تهران واکنش غیرمستقیم با استفاده از ظرفیت های آشکار و پنهان شبکه گسترده نیروهای جبهه مقاومت در منطقه و جهان از طریق حمله به منافع آمریکا به گونه ای که باعث درگیری و رویارویی مستقیم نظامی میان دو کشور نشود است. طبیعتاً با توجه به حملات اخیر آمریکا به نیروهای حشدالشعبی و خشم گسترده مردمی و گروه های مقاومتی در عراق، این کشور محتمل‌ترین مکان برای پاسخ انتقام‌جویانه تهران می تواند باشد. آگاهی آمریکایی‌ها نسبت به این موضوع موجب شده تا پنتاگون بخشی از نیروهای ویژه و واکنش سریع خود در دیگر کشورها بویژه کویت را برای انجام پوشش نظامی مراکز سیاسی و نظامی به بغداد گسیل داردبا این حرکت این پرسش مطرح می شود که آیا هدف امن تر می شود و یا قابل دسترس تر؟. با این حال عراق تنها گزینه نیست. ایران در افغانستان، سوریه، یمن و لبنان متحدان استراتژیکی دارد که نسبت به تجاوزات وحشیانه و دخالت‌های گسترده آمریکا خشمگین هستند.
پاسخ ترکیبی به آمریکا و متحدانش
در کنار گزینه های مذکور می توان از یک گزینه محتمل‌تر و چندبعدی نیز سخن به میان آورد که می تواند همخوانی بیشتری با شرایط و واقعیات منطقه در تقابل آمریکا و محور مقاومت در آینده داشته باشد. در وهله نخست ایران نمی‌خواهد نسبت به توان بهره برداری سیاسی از فضای بوجود آمده در افکار عمومی منطقه‌ای و جهانی نسبت به اقدام تنش آفرین و تروریستی آمریکا بی تفاوت باشد. از روز گذشته به غیر از چند رژیم وابسته عمده کشورها ی مستقل جهان اقدام تروریستی دولت ترامپ را محکوم و یا مورد شماتت قرار داده و آن را موجب بی ثباتی دانسته اند. در همین راستا وزارت خارجه ایران تحرکات دیپلماتیک خود را برای کشاندن موضوع به مجامع بین المللی آغاز کرد و مقامات سازمان ملل نیز اقدام آمریکا را ناقض قوانین بین المللی دانسته اند. اما به غیر از مجامع بین المللی بهره برداری سیاسی دیگری که تهران آن را دنبال می کند تصویب طرح اخراج نیروهای آمریکایی در پارلمان عراق است. عملیات های ترویستی اخیر فضای عمومی عراق را به شدت ضدآمریکایی کرده است و به احتمال فراوان طی هفته های آتی طرح پایان حضور نیروهای آمریکایی در عراق در پارلمان به رای گذاشته خواهد شد.
اما در کنار این کنش سیاسی، نباید از یاد برد سردار سلیمانی به گردن تمام گروه‌های جهادی وابسته به محور مقاومت حق دارد و این گروه ها نیز به صورت بالقوه آمریکا را عامل اصلی مشکلات کشورهای خود می دانند بنابراین مشاهده می شود که اکنون گروه‌های مختلف مقاومت خود به صورت مستقل نسبت به انتقام‌گیری از ترور شهیدان عملیات ترویستی اخیر موضعگیری کرده اند که برای مثال میتوان به ثبت نام گروه کتاب حزب الله از میان متقاضیان عملیات های استشهادی علیه نیروهای آمریکایی اشاره کرد.
