الوقت- بنابر گزارش پایگاه اطلاعاتی "دبکا"ی رژیم صهیونیستی روابط تل آویو و قاهره به دلیل فروش سامانه های موشکی به اتیوپی دچار اصطکاک شده است. این پایگاه خبری با اشاره به رایزنی های در حال اجرا میان دفتر عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری مصر با مقمات رژیم صهیونیستی در خصوص نحوه متقاعد کردن تل‌آویو به توقف استقرار سامانه‌های موشکی خود در اتیوپی اعلام کرد این درخواست‌های مستقیم و غیرمستقیم توسط دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل رد شده است. اعلام این خبر در رسانه های رژیم صهونیستی در شرایط کنونی که اعتراضات اتیوپی تبارها همچنان ادامه دارد و از طرفی این رژیم برای اجرای معامله قرن بر روی همراهی قاهره حساب ویژه ای باز کرده است نیاز به موشکافی و بررسی دقیقی دارد تا انگیزه های واقعی تصمیم گیرندگان تل آویو مشخص شود.
روابط مصر و اتیوپی
باوجودی که مصر و اتیوپی مرز مشترک ندارند اما در سالهای اخیر روابط این دو کشور تحت شعاع مسائل هیدروپلتیک و اهمیت رود نیل قرار گرفته است. رود نیل از به‌هم پیوستن دو رود نيل سفيد با منشا «دریاچه ناتا» در اتیوپی و نيل آبي از منشا «دریاچه ویکتوریا» محصور در سه کشور تانزانیا، اوگاندا و کنیا یه وجود آمده است اما دریاچه ناتا در اتیوپی 80 درصد آب رود نیل را تامین میکند. معیشت نیمی از جمعیت مصر وابسته به رود نیل است به همین دلیل توافقنامه های مختلفی با کشورهای منشا برای حفاظت ازنیاز خودبه نیل امضا نموده است. براساس توافقنامه 1929 که میان مصر و انگلستان به نمایندگی از اوگاندا، تانزانیا و کنیا امضاء شد، اگرکشوری بخواهد طرحی عمرانی در حوزه رود نیل اجراء کند، باید نظر موافق مصر را به دست آورد. با گذشت زمان کشورهای آفریقایی به فکربهره‌برداری بیشتر از آب نیل افتادند. درسال 2010 یکی از بندهای توافقنامه «عنتیبی » که به امضای 6 کشور بروندی، اتیوپی، کنیا، رواندا، تانزانیا و اوگاندا رسید براستفاده بهینه و معقول کشورهای حوزه نیل تاکید می‌کرد و به نوعی باعث کاهش سهم سودان و مصر به عنوان مصرف کننده نهایی نیل می‌شد. این دو کشور نیز از امضای آن خودداری کردند. اتیوپی ساخت سد النهضه یا رنسانس بر شریان اصلی دریاچه ناتا را در سال 2011شروع کرد و در برنامه پنج ساله دوم خود (2015 – 2020) تصمیم گرفت تولید برق خود را از2200 مگاوات به بیش از 17 هزار مگاوات برساند. سد یادشده دارای 145 متر ارتفاع و 1800 متر طول تاج است که با مخزنی حدود 70 میلیارد متر مکعب بزرگترین سد قاره آفریقا و دهمین سد جهان در تولید برق خواهد بود و در منطقه مرزی اتیوپی و سودان ساخته میشود. پس از سرنگونی حسنی مبارک، اتیوپی فرصت را برای ساخت سد مهیا دید با این حال وقتی «محمد مرسی» روی کارآمد اعلام کرد: «در مقام رئیس جمهور تأئید می کنم که چنانچه لازم باشد، به گزینه نظامی متوسل خواهیم شد».
سودان که مانند مصر معترض ساختن سد بود با محاسبه اینکه بخشی از سد نزدیکی مرزهایش قرار دارد با یک چرخش نسبی بر خلاف مصر ساخت این سد را تا حدودی به نفع خود ارزیابی کرد بنابراین مصر در کارزار مبارزه با ساخت این سد تقریبا تنهاماند. عبدالفتاح سیسی با یک رویه منفعلانه در مارس 2015 توافقی را در مورد احداث سد مذکور و نحوه بهره‌برداری عادلانه از آب رود نیل با سودان و اتیوپی صورت داد اما ابعاد این موضوع پیچیده تر از آن بود که در ظاهر می‌نمود. اسرائیل به صورت پنهانی کمکهای تخصصی و فنی به اتیوپی برای ساخت این سد 7میلیاردی کرده بود. «احمد عبدالخالق الشناوی» کارشناس سدسازی مصری در همان ابتدای شروع این پروژه در مصاحبه با روزنامه الوفد مصر گفت طرح سد النهضه، یک توطئه امریکایی اسرائیلی در خاک اتیوپی است و در صورت بنای کامل این سد، رود نیل به طور کامل خشک میشود.
منافع اسرائیل
آنچه در این بین اهمیت دارد و به مسیر رویدادها تاثیر می‌گذارد، منافع اسرائیل از این پروژه است که بر چند جهت استوار است؛
1-محاصره کشورهای دشمن: اسرائیل کشورهای عربی شرکت کننده در جنگ شش روزه را دشمنان اصلی و استراتژیک خود میداند و سیاست محاصره آنها یک سیاست قدیمی است. بن گوریون اولین نخست وزیر اسرائیل گفته بود« ما نمی توانیم همسایگان مان را مجبور کنیم به امضای قرارداد صلح با ما تن دهند، اما هیچ چیز بهتر از بدست آوردن دوست در کشورهای آسیا و آفریقا، نمی تواند کینه ی اعراب نسبت به ما را کاهش دهد». ساموئیل کاتز در کتاب جاسوسان خط آتش به جایگاه اتیوپی در استراتژی پیرامونی اسرائیل اشاره میکند اسرائیل قبلا نیز بمبهای خوشه ای بری سرکوب جدایی طلبان اتیوپی می‌فرستاد و همچنان در قالب طرح های اقتصادی و دامداری ایستگاههای اطلاعاتی در اتیوپی دایر نمود مانند شرکت «اینکودا» که وابسته به موساد است.
2-رویای نیل تا فرات در بعد سیاسی : پس از شکست طرح خاورمیانه جدید بعد از جنگ 33 روزه اسرائیل تلاش کرد تا نفوذ سیاسی خود را در قفقاز، خاورمیانه و آفریقا گسترش دهد. این نفوذ سیاسی مقدمه ای برای نفوذ نظامی و امنیتی این رژیم محسوب تلقی میشود در این میان رود نیل از اهمیت همزمان ایدئولوژیک و ژئوپلیتک برای اسرائیل برخوردارست. «هانی رسلان» متخصص امور سودان در مرکز مطالعات سیاسی قاهره گفت: اسرائیل به صورت غیر مستقیم در ساخت سد النهضة اتیوپی دخالت میکند و یک شرکت اسرائیل قراردادی با طرف اتیوپی منعقد کرده که به موجب آن توزیع برق تولیدی ناشی از سد النهضة را به عهده گرفته است.
3- آرام کردن اتیوپی تبارها و حفظ لابی در اتیوپی : یکی از شگردهای سیاست خارجی اسرائیل لابی در کشور های هدف است ؛ تظاهرات اتیوپی تبارها علاوه برتشدید مشکلات داخلی رژیم صهونیستی روابط با اتیوپی و نفوذ صهونیستها در اتیوپی را دچار خدشه میکند. پایگاه صهیونیستی دبکا تیتر خبر را به گونه ای انتخاب کرده که نشان دهد روابط اسرائیل با مصر به خاطر اتیوپی به خطر افتاده است. نتانیاهو در داخل اسرائیل نیز در موردبرخی سیاستها در مورد مصر مورد انتقاد قرار گرفته است. چند روز پیش «عاموس گیلعاد» رئیس مرکز هرتزلیا با انتقاد شدید از نتانیاهو گفت: از اینکه بینامین نتانیاهو اجازه داده است زیردریایی های پیشرفته آلمانی به مصر فروخته شود احساس بدی دارد. بنابراین نتانیاهو تلاش میکند برای گریز از این انتقادات و همچنین متمرکز کردن نوک پیکان دشمنی اتیوپیایی ها برمصر دوباره بحث فروش سامانه های موشکی به اتیوپی را برجسته کند.
4- سردرگمی در سیاست خارجی مصر: ضعف سیاست خارجی السیسی از زمان به روی کار آمدن باعث شده برای سرکوب اخوانی ها سیاست خارجی خود را در چارچوب منافع عربستان و امارات، و برای فرونشاندن بحران درشبه جزیره سینا وابسته به اسرائیل تعریف کند. اوایل سال 2019 السیسی در مصاحبه با سی بی اس گفت: «مصر با حدود ۱۰۰۰ تروریست وابسته به داعش در سینا می‌جنگد و به اسرائیلی‌ها اجازه داده است عملیات هوایی علیه این گروه تروریستی صورت دهد. بنابراین نتایناهو اطمینان دارد که مصر در شرایط فعلی در اقدام و مقابله به مثل سیاسی علیه اسرائیل ناتوان است و تنش این کشور با اتیوپی افزایش پیدا میکند که در هر صورت به نفع اسرائیل است چون هر دو طرف برای کاهش بحران از اسرائیل کمک می‌طلبند. اتیوپی برای خرید هر چه سریعتر سامانه های موشکی اسرائیل و مصر با وجود فرد ضعبفی مثل السیسی احتمالا برای درخواست مذاکره با اتیوپی از طریق اسرائیل متوسل میشود. همانگونه که سال گذشته روزنامه صهیونیستی «مکور ریشون » گزارش داد: «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر دست به دامان اسرائیل شده است تا رژیم صهیونیستی هم پیمان خود در اتیوپی را متقاعد کند که مذاکرات جدیدی در موضوع سد النهضه با قاهره انجام دهد. با این حال این اقدام رژیم صهونیستی تا حدودی نیز در شرایط نابسامان داخلی انجام گرفته است که می‌تواند در میان مدت ،تبعاتی از سوی کشورهای عربی هم پیمان این رژیم پس از درک سوءنیت این رژیم علیه آنها در آفریقا به دنبال داشته باشد.
