الوقت- احمد المیسری، معاون نخست وزیر و وزیر کشور دولت مستعفی یمن روز گذشته با انتقاد از امارات و عربستان گفت: «همکاری با کشورهای ائتلاف عربی در چارچوب جنگ علیه جنبش انصارالله صورت می‌گیرد و شراکتی در اداره استان‌های آزادشده وجود ندارد» این اظهارات در ظاهر بر ایجاد شکاف و بروز اختلافات میان نیروهای ائتلاف و دولت مستعفی منصور هادی حکایت دارد. اما موضوع این اختلافات چه مواردی ممکن است باشد و چه تاثیری بر آینده سیاسی یمن می تواند بر جای بگذارد؟
منافع امارات در یمن
نیروهای متجاوز اگر چه در ظاهر برای مخالفت با انصارالله و به قدرت رساندن منصورهادی به یمن حمله کردند اما تعارض منافع آنها عمیق تر از آن بود که به صورت اصولی حل شود. امارات به دنبال برجسته نمودن خود به عنوان یک کشور مهم در تجارت دریایی به خصوص در جنوب غرب آسیاست به همین دلیل تلاش میکند تاجای ممکن بنادر اطراف را نیز تحت نفوذ خود درآورد و آنها را با شرکتهای اماراتی اداره کند. در این خصوص در یمن بر بندر«عدن »، «بندر المکلا» در حضرموت و «المخا» در تعز تمرکز نموده است. دو بندر مهم عدن و المکلا در جنوب یمن قرار دارند. امارات از همان ابتدا کوشید در جنوب یمن راه خود را از عربستان جدا کند و از «عیدروس الزبیدی» استاندار برکنار شده یمن که رئیس شورای انتقالی جنوب(STC) شده و خواهان جداشدن جنوب یمن است، حمایت میکند. امارات همچنین اردوگاههای زیادی از شبه نظامیان مورد حمایت خود در جنوب ایجاد کرده و طی 4 ماه گذشته بیش از 35 هزار جوان آفریقایی به عنوان شبه نظامی وارد جنوب یمن و عدن کرده است که باعث تشدید اختلاف با نیروهای وابسته به دولت مستعفی شده است.
سردرگمی عربستان
در طرف مقابل عربستان از یک سردرگمی استراتژیک در یمن به سر می برد که همانند سایر نقاط منطقه ،تحت تاثیر سیاست خارجی بن سلمان ایجاد شده است. عربستان هدف مهم خود را بر دشمنی با انصارالله ، خارج نمودن آنها از صنعا و جلوگیری ار نفوذ احتمالی ایران گذاشته است. عربستان به دنبال امنیت در مرزهای شرقی خود با یمن و از طرف دیگر چشم به میدان نفتی الواعد یمن دوخته است. سعودی در ادامه سیاستهای نفتی خود سعی میکند تسلط بیشتری بر تنگه باب المندب پیدا کند تا صادرات نفت خود را از طریق آن گسترش داده و از اهمیت تنگه هرمز نیز بکاهد. در اینجا منافع عربستان با امارات تلاقی پیدا میکند. عربستان از حزب اخوانی الاصلاح یمن حمایت میکند اما امارات به شدت با این حزب در تضاد است. عربستان بیشتر روی قدرت هوایی و بمبارانهای هوایی مانور میدهد و در درگیری های زمینی در یمن تا حدودی خود را به امارات وابسته می‌بیند به همین دلیل پس از اصرار عبدربه منصور برای خارج نمودن امارات از ائتلاف نتوانست تصمیم قاطعی بگیرد. امارات به دلیل وجود برخی عناصر حزب الاصلاح در اطراف منصور هادی سعی میکند فرد دیگری جای او را بگیرد. عربستان درمدیریت این مساله با چالش مواجه شده است اما امارات توانست از طریق عربستان و نفوذی که بن زاید روی بن سلمان دارد به منافع بیشتری در یمن دست پیدا کند.
تلاش دولت مستعفی در قدرت یابی
عبد ربه هادی میداند که بخش زیادی از بدنه اجتماعی یمن حامی او نیستند و از طرفی نقش او برای ائتلاف متجاوز در حد بهانه ای برای حمله و حضور سعودیها و اماراتی ها در یمن برای پیگیری منافع خود بوده است. در این بین او با امارات به شدت دچار تنش شده است. عبدربه هادی میکوشد اهمیت از دست رفته خود را احیا کند. در نشست شورای همکاری خلیج فارس درمردادماه گذشته«احمد عبید بن دغر» یکی از مقامات سابق دولت مستعفی برای بازسازی این نقش گفت که سلاح در یمن باید منحصرا در دست دولت مستعفی قرار بگیرد و نیروهای ائتلاف تحت فرماندهی دولت مستعفی با هم متحد شوند.
احمد المیسوری در انتقادات روز گذشته از امارات و عربستان، تاکید نمود که اردوگاههای نظامی(نیروهای ائتلاف ) باید به خارج از عدن منتقل شوند. این اظهارات بیانگر این واقعیت است که دولت مستعفی همچنان از نداشتن قدرت تصمیم گیری در امور یمن بواسطه حضور نیروهای ائتلاف ناراضی است .«صالح سمیع استاندار وابسته به منصور هادی در المحویت ماه گذشته طی یک اظهار نظر جنجالی گفت وقت آن است که عبدربه حرف بزند و اعلام کند که همکاری با ائتلاف سعودی پیامدهای ناگواری داشته است. دولت مستغفی که بدون محافظان سعودی در مجامع عمومی حاضر نمیشود و در هتل های سعودی محبوس است تنها میتواند تحت نفوذ عربستان در تحولات یمن نقش ضعیف و وابسته ایی ایفا کند.
آینده سیاسی یمن در پس اختلاف متجاوزین
نیروهای متجاوز از همان ابتدای حمله به یمن دو اشتباه محاسباتی راهبردی داشتند که باعث شد شرایط بغرنجی برای خود و مردم یمن رقم بزنند. برداشت آنها این بود که نهایتاً ظرف یکماه میتوانند تمام یمن را به تصرف خود در آورند. اشتباه دیگر عدم پیش بینی اختلافات ریشه دار به دلیل تعارض منافع طرفین درگیر بود. با بالا گرفتن مخالفت‌ها در آمریکا علیه تداوم جنگ یمن ، امارات برای جبران خلا احتمالی کمک‌های آمریکا به تقویت بیشتر شبه نظامیان جنوب از کشورهای اطراف و کمک گرفتن از اسرائیل میپردازد. نفوذ اسرائیل به تشدید تنش دامن میزند زیرا رژیم صهیونیستی منافعی ژئوپلتیکی را در باب المندب دنبال میکند که صرفاً در تنش و درگیری قابل دستیبابی است. به دلیل اینکه در جنوب یمن هر کدام از طرفین نیروهای نظامی خود را دارند و عربستان نیز استراتژی واضحی ندارد همچنان این منطقه مستعد درگیری های فرسایشی است. امارات تلاش میکند از این اختلافات برای تجزیه یمن بهره ببرد بنابراین باید شاهد نمایان شدن اختلافات بیشتر در این ائتلاف شکننده باشیم.
